Σταμάτης Μωραΐτης Ικαρία: Ο άνθρωπος που κορόιδεψε τον θάνατο

18:16 23/7/2023 - Πηγή: Attiki Press

Η ιστορία του Σταμάτη που πέθανε πριν από μία δεκαετία στην Ικαρία έχοντας συμπληρώσει τα 98 του χρόνια ή κατά μια άλλη εκδοχή έχοντας φτάσει τα 102, κι αυτό παρά μια παλιά διάγνωση το 1976 για καρκίνο, είναι πάντα επίκαιρη όσο αναζητούμε συνταγές να εξασφαλίσουμε ευζωία αλλά και μακροζωία.

Η επιλογή να ζήσει στην Ικαρία που του έδωσε άλλες τέσσερις δεκαετίες, όπως πίστευε

Ο Σταμάτης Μωραΐτης έζησε τη δύσκολη ζωή του μετανάστη στις Ηνωμένες Πολιτείες όπου με την επίσης Ελληνομαμερικανίδα γυναίκα του μεγάλωσαν τρία παιδιά και δούλεψαν σκληρά, ενώ πολύ νεαρός στα χρόνια του Β’ Παγκοσμίου

Πολέμου είχε πολεμήσει στον αμερικανικό στρατό εξασφαλίζοντας έτσι την αμερικανική υπηκοότητα. Το 1976 ήταν 51 ετών. Έπειτα από μια σειρά εξετάσεων οι γιατροί στην Αμερική του είπαν ότι είχε καρκίνο στον πνεύμονα και ότι του έδιναν εννιά μήνες ζωή. Αυτή είναι η δική του αφήγηση όπως διασώθηκε χάρη σε μια συνέντευξη που έδωσε στο BBC λίγο πριν πεθάνει. Το βρετανικό δίκτυο τον είχε εντοπίσει στον τόπο καταγωγής του, το φημισμένο για τους αργούς ρυθμούς του αλλά και την άνω του μέσου όρου ηλικία των κατοίκων του, νησί της Ικαρίας.

Σκαρφαλωμένος στη σκάλα για να ραβδίζει τις ελιές του, ο κυρ Σταμάτης είχε περιγράψει ότι ένιωθε πως “κορόιδεψε” τον θάνατο καθώς μετά τη διάγνωση των Αμερικανών γιατρών αποφάσισε να επιστρέψει στην πατρίδα, να εγκατασταθεί στην Ικαρία και να περιμένει να πεθάνει στον τόπο των προγόνων του μια που στην Αμερική, όπως έλεγε, δεν είχε να αφήσει στους δικούς του ούτε για τα έξοδα της κηδείας. Αν το “φάρμακο” για τον κυρ Σταμάτη ήταν ο καθαρός αερας, το ντόπιο κρασί, το καλό φαγητό μόνο με ελαιόλαδο και η ζωή χωρίς άγχος, είναι ένα κεφάλαιο που αφορά ειδικές μελέτες. Ο ίδιος ήταν βέβαιος ότι η επιλογή να επιστρέψει στην Ικαρία του έσωσε τη ζωή και του επέτρεψε να ζήσει άλλες τέσσερις δεκαετίες.

Μόνο το 20% περίπου του προσδόκιμου ζωής καθορίζεται από τη γενετική

Σύμφωνα με την Εθνική Βιβλιοθήκη Ιατρικής των ΗΠΑ, μελέτες έχουν δείξει ότι μόνο το 20% περίπου του προσδόκιμου ζωής ενός ατόμου καθορίζεται από τη γενετική, ενώ το υπόλοιπο εξαρτάται από τον τρόπο ζωής. Ειδικότερα για τη μεσογειακή διατροφή, τα οφέλη της και η σύνδεσή της με τη μακροζωία αλλά και τη θεραπεία ορισμένων ασθενειών είχαν παρουσιαστεί με πολύ εύγλωτο τρόπο στο περσινό 1ο Παγκόσμιο Πανομογενειακό Ιατρικό Συνέδριο, που διοργάνωσαν -στο πλαίσιο του ετήσιου Aristotle Medical Forum (AMF)- το Τμήμα Ιατρικής του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης σε συνεργασία με τη Γενική Γραμματεία Απόδημου Ελληνισμού & Δημόσιας Διπλωματίας του Υπουργείου Εξωτερικών.

Στο συνέδριο αυτό η η Κοσμήτορας της Σχολής Υγείας και Βιοϊατρικών Επιστημών του Πανεπιστημίου RMIT της Αυστραλίας Κάθριν Ιτσιόπουλος εξηγούσε ότι: “Ξέρουμε σήμερα ότι οι χρόνιες ασθένειες, όπως η νόσος Αλτζχάιμερ, η στεφανιαία νόσος, η σπλαχνική παχυσαρκία, ο διαβήτης και η οστεοαρθρίτιδα προκαλούνται σε μεγάλο βαθμό από χρόνιες φλεγμονές. Σε αυτές τις φλεγμονές, συγκεκριμένοι βιοδείκτες προφλεγμονής ανταποκρίνονται σε διατροφικές παρεμβάσεις. Ουσιαστικά, αυτό που καταφέρνει η μεσογειακή διατροφή είναι να μετριάζει τη φλεγμονή επειδή είναι πλούσια σε αντιφλεγμονώδη θρεπτικά συστατικά”.

Τι είναι οι “μπλε ζώνες”

Το 2004 δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Experimental Gerontology η εργασία των ερευνητών δημογράφων Τζάνι Πες και Μισέλ Πουλέν με την οποία ανέδειξαν τη Σαρδηνία, και ειδικότερα την επαρχία του Νουόρο, ως την περιοχή στον πλανήτη με τους περισσότερους υπεραιωνόβιους. Ο Αμερικανός ερευνητής και συγγραφέας Νταν Μπουέτνερ προσέθεσε ακόμη τέσσερις περιοχές στον πλανήτη, την Οκινάουα (Ιαπωνία), τη Χερσόνησος Νικόγια (Κόστα Ρίκα), τη Λόμα Λίντα (Καλιφόρνια, ΗΠΑ) και την Ικαρία. Θέλωντας να δώσουν ένα ελπιδοφόρο όνομα σε αυτής της ζώνες μακροζωΐας που μοιράζονται κοινά χαρακτηριστικά με βασικότερο ότι οι κάτοικοί τους ζουν πολύ πάνω από τον μέσο όρο (παγκόσμιο και εθνικό) τις αποκάλεσαν “μπλε ζώνες”.

Τρόπος ζωής στις “μπλε ζώνες”: Τα εννιά μαθήματα

Οι άνθρωποι που κατοικούν στις “μπλε ζώνες” μοιράζονται κοινά χαρακτηριστικά τρόπου ζωής που συμβάλλουν στη μακροζωία τους.

Μέτρια, τακτική σωματική δραστηριότητα
Αγάπη για τη ζωή
Μείωση του στρες
Μέτρια πρόσληψη θερμίδων
Χορτοφαγική διατροφή
Μέτρια πρόσληψη αλκοόλ, συγκεκριμένα κόκκινο κρασί
Άσκηση του πνεύματος πχ. μέσω διαλογισμού ή προσευχής
Ενασχόληση με την οικογένεια
Δέσμευση στην κοινωνική ζωή.