Υπερτουρισμός: Ελλάδα και Ευρώπη στην πρώτη γραμμή του φαινομένου που αναδιαμορφώνει τις πόλεις

07:32 25/7/2024 - Πηγή: Emea.gr

Η Ελλάδα, μαζί με πολλούς άλλους δημοφιλείς ευρωπαϊκούς τουριστικούς προορισμούς, παλεύει με τις προκλήσεις που θέτει ο υπερτουρισμός. Το 2023, στην Ελλάδα έφτασαν 33 εκατομμύρια τουρίστες, με την Αθήνα να υποδέχεται περισσότερους από 7 εκατομμύρια επισκέπτες.

Ενώ η εισροή τουριστών τονώνει την οικονομία, συμβάλλοντας στο ΑΕΠ

και στα φορολογικά έσοδα, δημιουργεί επίσης σημαντικές προκλήσεις. Οι τοπικοί πόροι και οι υποδομές δεν μπορούν να ανταποκριθούν στις απαιτήσεις, οδηγώντας σε υπερπληθυσμό, στεγαστικές κρίσεις και περιβαλλοντικές ανησυχίες. Στην Αθήνα, οι τιμές ενοικίασης έχουν εκτοξευθεί στα ύψη, ειδικά κοντά σε δημοφιλείς τουριστικές περιοχές, καθώς πολλά ακίνητα διατίθενται για βραχυχρόνιες μισθώσεις. Γειτονιές όπως το Κουκάκι έχουν μετατραπεί από περιοχές φιλικές προς την οικογένεια σε κόμβους για βραχυπρόθεσμες ενοικιάσεις, εκτοπίζοντας τους μακροχρόνιους κατοίκους.

Για την αντιμετώπιση αυτών των ζητημάτων, η Ελλάδα εφαρμόζει μέτρα για τη ρύθμιση του τουρισμού και την προώθηση της βιωσιμότητας. Η Αθήνα έχει επιβάλει περιορισμούς στον αριθμό των επισκεπτών στην Ακρόπολη, περιορίζοντάς τον σε 20.000. Η κυβέρνηση εισήγαγε επίσης νομοθεσία που απαιτεί από τις παραλίες να είναι 70-85% χωρίς ξαπλώστρες, με τις εγκαταστάσεις να απαιτείται να λαμβάνουν άδειες και να διασφαλίζουν την καθαριότητα και την προσβασιμότητα. 

Η Μύκονος και η Σαντορίνη βρίσκονται στην πρώτη γραμμή της κρίσης του υπερτουρισμού στην Ελλάδα, με τον εντυπωσιακό αριθμό επισκεπτών να πιέζει τους τοπικούς πόρους και τις υποδομές. Αυτή η εισροή οδηγεί σε υπερπληθυσμό, περιβαλλοντική υποβάθμιση και αυξανόμενο κόστος διαβίωσης για τους ντόπιους, ιδιαίτερα σε περιοχές όπως η Οία, γνωστή για τα εμβληματικά ηλιοβασιλέματα και τα στενά δρομάκια της, τα οποία παρουσιάζουν συμφόρηση κατά τη διάρκεια των περιόδων αιχμής.

Για την καταπολέμηση αυτών των προκλήσεων, οι τοπικές αρχές και οι οργανισμοί υποστηρίζουν βιώσιμες τουριστικές πρακτικές, συμπεριλαμβανομένων των ανώτατων ορίων επισκεπτών και της προώθησης ταξιδιών εκτός εποχής. Πρωτοβουλίες όπως η Aegean Rebreath εργάζονται για την αντιμετώπιση περιβαλλοντικών ζητημάτων, όπως τα πλαστικά απόβλητα και η λειψυδρία, ενθαρρύνοντας την ανακύκλωση και βιώσιμες λύσεις νερού. 

Αλλά και σε άλλες Ευρωπαϊκές πόλεις η κατάσταση είναι ανάλογη, με την Βαρκελώνη και το Άμστερνταμ να αντιμετωπίζουν δυναμικά τον υπερτουρισμό μέσω διαφόρων στρατηγικών. Η Βαρκελώνη έχει εφαρμόσει αυστηρούς κανονισμούς για τα τουριστικά καταλύματα, σταματώντας τις νέες άδειες για βραχυπρόθεσμες ενοικιάσεις και αυξάνοντας τον τουριστικό φόρο στα 4 ευρώ ανά άτομο. Η πόλη έχει επίσης εισαγάγει τέλη εισόδου για δημοφιλείς τοποθεσίες, όπως το πάρκο Güell, και περιορισμένα μεγέθη ομάδων σε πολυσύχναστα αξιοθέατα. Οι διαμαρτυρίες των ντόπιων έχουν αναδείξει ζητήματα όπως η έλλειψη στέγασης και η υποβάθμιση του περιβάλλοντος, ωθώντας την πόλη να επαναξιολογήσει τις τουριστικές πολιτικές της και να επικεντρωθεί σε βιώσιμες πρακτικές. Ωστόσο, εξακολουθούν να υπάρχουν απογοητεύσεις μεταξύ των ντόπιων.

Το Άμστερνταμ σχεδιάζει να απαγορεύσει τα κρουαζιερόπλοια από τον κεντρικό τερματικό σταθμό του μέχρι το 2035 και έχει σταματήσει τις νέες ξενοδοχειακές εξελίξεις για τη διαχείριση του αριθμού των επισκεπτών. Η πόλη στοχεύει στην ενίσχυση της βιωσιμότητας για τους κατοίκους, διατηρώντας παράλληλα την πολιτιστική της κληρονομιά. Τα μέτρα αυτά αντικατοπτρίζουν μια ευρύτερη τάση μεταξύ των ευρωπαϊκών πόλεων να εξισορροπούν τον τουρισμό με την τοπική ποιότητα ζωής.
 

Η πόλη έχει εφαρμόσει περιορισμούς σε νέα μπαρ και τουριστικές δραστηριότητες για τη διαχείριση του υπερπληθυσμού, αλλά η επιβολή παραμένει μια πρόκληση και ο αριθμός των επισκεπτών συνεχίζει να αυξάνεται. Μέσα στα μέτρα που καλείται να λάβει είναι η απαγόρευση ανέγερσης νέων ξενοδοχείων, ο περιορισμός των κρουαζιερόπλοιων και η εστίαση στην τοπική εμπειρία. Η καμπάνια “Renew Your View” ενθαρρύνει τους επισκέπτες να ασχοληθούν με την πόλη από μια τοπική προοπτική, με στόχο να απομακρυνθούν από τον τουρισμό που επικεντρώνεται στη νυχτερινή ζωή. 

Ο υπερτουρισμός αποτελεί μια σύνθετη πρόκληση που απαιτεί άμεση προσοχή και συνεργατική δράση. Οι περιπτώσεις της Ελλάδας και άλλων ευρωπαϊκών χωρών, επισημαίνουν πως οι συνέπειες του ανεξέλεγκτου τουρισμού μπορεί να είναι επιζήμιες, απειλώντας όχι μόνο το περιβάλλον και την πολιτιστική κληρονομιά αλλά και την ποιότητα ζωής των κατοίκων.