ΚΩΣΤΗΣ ΠΑΠΑΓΙΩΡΓΗΣ

07:05 8/8/2012 - Πηγή: Matrix24

Φωνητικές προσαρμογές

Οι αθλητές φαίνονται στην οθόνη της τηλεόρασης, αντίθετα οι σπορκάστερ κατά κανόνα είναι αόρατοι μεν, αλλά ηχητικά ακουστοί, καθότι συνοδεύουν κάθε κίνηση των αθλητών, κάθε σπουδαία στιγμή του αθλήματος, κάθε μεταβολή στην κούρσα ή στον ποδοσφαιρικό αγώνα. Απαιτείται λοιπόν και η φωνή του σπορκάστερ για να μεστώσει η ολότητα που αποκαλείται αγώνισμα; Ασφαλώς και απαιτείται για τον απλούστατο λόγο ότι αγώνισμα εν σιωπή σημαίνει ορχήστρα άνευ ήχου.

Προτού η τηλοψία κατακτήσει τον πλανήτη και στρογγυλοκαθίσει μέσα σε κάθε σπίτι, το μόνο ηλεκτρονικό μέσο ήταν το ραδιόφωνο. Ο ποδοσφαιρικός αγώνας περιγράφονταν ως ακρόαμα και οχι ως θέαμα σε «τυφλούς» θεατές οι οποίοι είχαν αυτιά γαϊδάρου. Τότε μεγαλούργησαν οι αναμεταδόσεις παλαιάς κοπής όπου ο αφηγητής του αγώνα μιλούσε άλλη, περίτεχνη γλώσσα και οι ωτακουστές ακροατές έπλαθαν εικόνες με τη φαντασία τους. Που πήγαν εκείνα τα «δραματικά μελέ μέσα στη μεγάλη περιοχή», «ο τερματοφύλακας που καραδοκεί», τα σουτ του Οζόν που τράνταζαν το οριζόντιο δοκάρι, η αλλαγή φωνητικής κλίμακας που έστεφε την επιτυχία κάποιου τέρματος; Όλα αυτά τα πήγε καρότσι η τηλεόραση.

Ο χτεσινός ακροατής μετετράπη εν μια νυκτί σε θεατή, οπότε και το στιλ της αναμετάδοσης άλλαξε άρδην. Ο θεατής βλέπει πια ό,τι και ο σπορκάστερ, οπότε η περιγραφή του αγώνα (ή του αγωνίσματος) απαιτεί πλέον άλλη φωνητική απόδοση. Ξέρουμε ότι ο Διακογιάννης ήταν ο άνθρωπος που λάνσαρε την τηλεοπτική αφήγηση αντικαθιστώντας την ραδιοφωνική. Δεν χρειαζόταν πια να λες που βρίσκεται ο τάδε παίκτης (διότι ο θεατής τον βλέπει), να περιγράφεις τον τάδε ελιγμό, να οπτικοποιείς εκ παλαιάς συνηθείας τις κινήσεις των παικτών που ήταν φανεροί, κοντινοί, χρωματιστοί, συχνά μάλιστα σε γκρο πλαν εντυπωσιακής καθαρότητας.

Αν θυμηθούμε το κύπελο στην Πορτογαλία θα διαπιστώσουμε ότι εκεί, για πρώτη φορά, οι Έλληνες σπορκάστερ πιέστηκαν θετικά από τις συναρπαστικές περιστάσεις ώστε να επινοήσουν διαφορετική απόδοση του ενθουσιασμού. Κάθε τέρμα που επετύγχανε η Εθνική προκαλούσε έναν ορυμαγδό συγκινήσεων και φωνητικών υπερβολών όπου, ελλείψει προηγούμενου στιλ, αντέγραφαν τσάτρα πάτρα το γνωστό στιλ των Νοτιοαμερικάνων που στολίζουν το κάθε τέρμα με μακρόσυρτες οιμωγές καθώς παίζουν με τα πολλαπλάσια του γκόλ..γκόλ…γκόλ…γκόλ….

Στους Ολυμπιακούς του Λονδίνου διαπιστώσαμε πολλές φωνητικές προσαρμογές. Όταν ο Τζαμαϊκανός έκανε κομμάτια το προηγούμενο ρεκόρ, στους φωνητικούς αγώνες των σπορκάστερ έπρεπε να λανσαριστεί ο ενθουσιασμός συν την κατάπληξη και το δέος. Οι προσπάθειες ήταν φιλότιμες, μόνο που η φιλοτιμία δεν αρκεί. Χρειάζεται κάποια ιδιάζουσα τεχνική όπου η αφήγηση του δημοσιογράφου να μην ταυτίζεται με την κίνηση του πρωταθλητή, αλλά να την αποδίδει φωνητικά. Κι εδώ λοιπόν ταλέντο, επινόηση, τρέξιμο με τη γλώσσα;

]]>