«Κουρεύουν» τη μεσαία τάξη με τις… αξίες

15:24 13/1/2013 - Πηγή: Παρασκηνιο

Του ΣΤΕΡΓΙΟΥ ΖΙΑΜΠΑΚΑ

Λεηλασία και αφαίμαξη του εισοδήματος της μεσαίας τάξης κρύβεται στο παρασκήνιο της επέκτασης των αντικειμενικών αξιών. Αν και αρχικά υπήρξε η πρόθεση από πλευράς υπουργείου Οικονομικών για ενίσχυση των δημοσιονομικών εσόδων, μέσω έκτακτου φόρου 40% στις καταθέσεις, κατεγράφη πολιτική «στροφή», με την τελική επιλογή να αποτελεί ο «προσχηματικός» φόρος στην ακίνητη περιουσία.
Μιλώντας στο «Π», ο πρόεδρος της Ομοσπονδίας Ιδιοκτητών Ακινήτων, Στράτος Παραδιάς, αποκάλυψε το «κόλπο»

λεηλασίας των καταθέσεων και των αποταμιεύσεων των μεσαίων κοινωνικών στρωμάτων.
«Το αρχικό σχέδιο που επεξεργάστηκαν στο υπουργείο Οικονομικών για έκτακτο φόρο 40% σε όλες τις καταθέσεις είδαν ότι δεν μπορούν να το “περπατήσουν”» καταγγέλλει ο κ. Παραδιάς. «Θα το ανακοίνωναν μια Παρασκευή, θα μάζευαν 80 δισ. και θα λύνανε το πρόβλημα. Είπαν “όχι”, θα κάνουμε άλλο κόλπο. Θα βάλουμε φόρο στην ακίνητη περιουσία, θα βάλουμε φόρο στους ιδιοκτήτες που έχουν τις καταθέσεις, με πρόσχημα την κατοχή ακίνητης περιουσίας. Θα τους βάλουμε να πληρώνουν για την περιουσία που έχουν, η οποία περιουσία πλέον δεν αξίζει τίποτα. Έτσι λοιπόν θα “γδάρουνε” κυριολεκτικά τον κόσμο, βάζοντάς τον να πηγαίνει στις τράπεζες και να σηκώνει τα λεφτά του να τους δίνει για φόρο, για ένα αντικείμενο που οι ίδιοι οι φορολογούντες απαξίωσαν. Γιατί ο λόγος που δεν αγοράζει κανείς ακίνητο πλέον είναι ότι δεν έχει καμία διάθεση να πληρώνει τους φόρους ακινήτων. Είναι σαφές. Όλη αυτή η ιστορία αποβλέπει στη λεηλασία των τραπεζικών καταθέσεων, με πρόσχημα την κατοχή ακίνητης περιουσίας. Κανείς δεν ενδιαφέρεται να πάρει τα διαμερίσματα τα παλιά. Και τα “κοράκια” των πλειστηριασμών αποχή έχουν κηρύξει, δεν πατάει κανένας. Τα λεφτά θέλουν να πάρουν. Εκεί είναι όλη η ιστορία».

Στο στόχαστρο
Η υλοποίηση των προθέσεων του υπουργείου Οικονομικών να αυξήσει τις αντικειμενικές αξίες και ταυτόχρονα να προωθήσει την επέκτασή τους σε ακίνητα εκτός σχεδίου πόλεως θα σημάνει ένα νέο οικονομικό πλήγμα στη μεσαία τάξη.
Οι αλλαγές στις αντικειμενικές αξίες αναμένεται να επιβαρύνουν όλους τους κατόχους ακινήτων, όπως επισημαίνουν άνθρωποι της αγοράς, ωστόσο μεγαλύτερο βάρος θα κληθούν να σηκώσουν οι κάτοχοι αγροτεμαχίων, κυρίως όσοι έχουν στην κατοχή κάποιο «χωράφι» στο χωριό, χωρίς να γνωρίζουν την ακριβή έκταση και τοποθεσία του, καθώς θα κληθούν να πληρώσουν για ένα ακίνητο, το οποίο στην πραγματικότητα δεν χρησιμοποιούν.
Αυτήν τη στιγμή χιλιάδες ακίνητα φορολογούνται με τιμές οι οποίες δεν αντιστοιχούν στην πραγματικότητα, καθώς η διαφορά μεταξύ αντικειμενικών και εμπορικών τιμών τείνει να εκμηδενιστεί, ενώ οι αγοραπωλησίες που γίνονται στη συντριπτική τους πλειονότητα αναδεικνύουν το γεγονός πως η μεταβίβαση των ακινήτων γίνεται σε τιμές κατά πολύ χαμηλότερες από τις αντικειμενικές, επομένως η φορολογική επιβάρυνση τίθεται για αξίες που πλέον δεν υπάρχουν.
Ακόμη, δεν έχει οριστικοποιηθεί από πλευράς υπουργείου το «κρίσιμο θέμα» των αντικειμενικών αξιών, το μέγεθος της φορολογίας των ακινήτων. Το υπουργείο Οικονομικών, σε σχετική του ανακοίνωση, αναφέρει: «Η προτεραιότητα του υπουργείου Οικονομικών στο θέμα των αντικειμενικών αξιών είναι η επέκτασή τους σε όλες τις περιοχές της Ελλάδας, έτσι ώστε να υπάρχει βεβαιότητα και σταθερότητα στη φορολογητέα βάση των ακινήτων και των σχετικών συναλλαγών. Όσον αφορά στον σχεδιασμό για τα ακίνητα εκτός σχεδίου, εξετάζεται η ένταξή τους στον ενιαίο φόρο ακινήτων προκειμένου να διευρυνθεί η φορολογική βάση και να κατανεμηθούν τα βάρη δικαιότερα, ώστε να συνεισφέρουν όλοι κατά τη δυνατότητά τους. Εξετάζεται, επίσης, η ιδιαιτερότητα των εκτός σχεδίου ακινήτων και αγροτεμαχίων, ώστε να ληφθεί υπόψη για τη φοροδοτική ικανότητα των ιδιοκτητών τους».

Χωρίς αντίκρισμα
Άνθρωποι της αγοράς κάνουν λόγο για «μεγάλη αναστάτωση» χωρίς ουσιαστικό δημοσιονομικό αντίκρισμα, ιδιαίτερα τη δεδομένη περίοδο οικονομικής ύφεσης, όπου το ενδιαφέρον αγοράς ακινήτων κινείται σε ιστορικά χαμηλά.
Η επιτροπή που έχει συγκροτηθεί από το υπουργείο Οικονομικών υπολογίζει ότι συνολικά από τον φόρο στην ακίνητη περιουσία, που θα ενσωματώσει τόσο το «χαράτσι» της ΔΕΗ, όσο και τον φόρο μεγάλης ακίνητης περιουσίας, θα εισπράξει κοντά στο 1 δισ. 800 εκατομμύρια ευρώ, εκ των οποίων το 1 δισ. θα είναι από τα αστικά ακίνητα. Τα υπόλοιπα 300 εκατ. αναμένεται να εισπραχθούν από τα ακίνητα που έχουν τα Νομικά Πρόσωπα στην ιδιοκτησία τους και τα υπόλοιπα 500 εκατ. υπολογίζονται από τα αγροτεμάχια.
Ωστόσο, πολλές πιθανότητες συγκεντρώνει το ενδεχόμενο περαιτέρω διεύρυνσης των ληξιπρόθεσμων οφειλών προς το Δημόσιο, τη στιγμή που ήδη κοντά στις 500.000 φορολογουμένων δεν μπορούν να ανταποκριθούν στις φορολογικές υποχρεώσεις τους.
Ερευνητές του ΙΟΒΕ τονίζουν πως ο φόρος ακίνητης περιουσίας κινείται σε δίκαιο πλαίσιο, υπογραμμίζουν όμως πως επιλογές όπως η επέκταση των αντικειμενικών αξιών, έπρεπε να γίνουν την προηγούμενη «καλή» περίοδο της ελληνικής οικονομίας, καθώς πλέον, με την επικρατούσα κατάσταση στην αγορά ακινήτων, μπορούν να προκληθούν πολλές «ανακολουθίες» μεταξύ αντικειμενικών και εμπορικών τιμών.

Αντιδράσεις από την αγορά
«Ούτε σκέψη δεν πρέπει να υπάρχει από την επιτροπή του υπουργείου Οικονομικών αύξησης των αντικειμενικών αξιών» τονίζει ο πρόεδρος της Ομοσπονδίας Κτηματομεσιτών Ελλάδος, Κωνσταντίνο Ρεβύθης, συμπληρώνοντας πως «αντιθέτως θα πρέπει σίγουρα σε περιουσίες που δεν έχουμε αντικειμενικές αξίες να υπάρξουν αντικειμενικές αξίες, γιατί το πρόβλημα της σύγκρισης μεταξύ αντικειμενικής κι εμπορικής αξίας παρουσιάζει προβλήματα. Σε περιοχές του αστικού ιστού της Ελλάδος θα πρέπει να έχουμε μείωση των αντικειμενικών τιμών και μηδενισμό των συντελεστών εμπορικότητας. Η αλλαγή στις αντικειμενικές θα πλήξει όλους όσοι έχουν ακίνητα, διότι ο παρονομαστής όλων των έμμεσων και άμεσων φόρων, τέλη, ΦΑΠ, οτιδήποτε έχει να κάνει με ακίνητα, οδηγεί σε έναν υπερβολικό φόρο».
«Υπάρχει μια αγορά που δεν μπορεί να λειτουργήσει επειδή δεν υπάρχουν αγοραστές», τονίζει ο πρόεδρος της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Ιδιοκτητών Ακινήτων, Στράτος Παραδιάς, σημειώνοντας πως αυτό που γίνεται πλέον «είναι κάτι το τρομακτικό. Ο κόσμος που έχει κάποια ακίνητη περιουσία, γιατί αυτή ήταν η αποταμίευσή του επί χρόνια, δεν έχει τη δυνατότητα να πληρώσει για ακίνητα ξενοίκιαστα, ενώ το χαράτσι της ΔΕΗ τα εξαιρούσε. Για τα έτη 2011 και 2012 συμβαίνει η αθλιότητα αυτή να πρέπει οι ιδιοκτήτες να πληρώσουν και τον φόρο ακίνητης περιουσίας και το χαράτσι της ΔΕΗ. Κάτι που δεν είναι εισπράξιμο, γιατί δεν υπάρχει η δυνατότητα πληρωμής».
Σύμφωνα με τον κ. Παραδιά, μεγαλύτερη επιβάρυνση αναμένεται στη μεσαία αστική τάξη, καθώς είναι αυτή που έχει δεχθεί τη μεγαλύτερη υποτίμηση στα ακίνητα που έχει στην κατοχή της.

Ποιοι επωφελούνται από τις αλλαγές
Σύμφωνα με τον Παναγιώτη Παντελή, φοροτεχνικό – οικονομολόγο, οι αλλαγές θα είναι ευνοϊκές για τους κατόχους μεγάλης ακίνητης περιουσίας, καθώς «η πρώτη τάση που έχουμε, το πρώτο φορολογικό δεδομένο, είναι ότι αυτοί που έχουν ακίνητα και τα οποία τα ενοικιάζουν, ουσιαστικά κατεβαίνουν κατά 12 μονάδες στη φορολογία εισοδήματος» αναφορικά με τα ενοίκια τα οποία εισπράττουν. «Ένας που έχει, λοιπόν, πάνω από 100.000 ευρώ εισπράξεις ενοικίων, ουσιαστικά δεν πληρώνει 45%, αλλά πληρώνει 33%» τονίζει ο κ. Παντελής.

Τι ορίζεται ως αντικειμενική αξία
Η αντικειμενική αξία ακινήτου είναι ένα αμάχητο φορολογικό τεκμήριο της αξίας ενός ακινήτου και εκφράζεται σε αξία ανά τετραγωνικό μέτρο. Οι αντικειμενικές αξίες εκδίδονται από το υπουργείο Οικονομικών και διαφοροποιούνται ανάλογα με την τοποθεσία του ακινήτου. Ακόμη και εντός του ίδιου δήμου μπορεί να υπάρχουν διαφοροποιήσεις ανάλογα με τις ζώνες στις οποίες χωρίζεται ένας δήμος.
Κύρια λειτουργία των αντικειμενικών αξιών είναι η αποφυγή της φοροδιαφυγής κατά την πώληση ή τη δωρεά ακινήτων. Κατά την κατάρτιση των συμβάσεων αυτών οφείλει να καταβάλλεται στην Εφορία φόρος ανάλογα με την αξία του ακινήτου, όπως αυτή αποτυπώνεται στο συμβόλαιο. Με τη θέσπιση των αντικειμενικών αξιών ορίζεται από το κράτος το κατώτατο όριο της αξίας που μπορεί να έχει ένα ακίνητο σε μία συναλλαγή, ώστε να δύναται να ορίζει η Εφορία το ελάχιστο αντίτιμο που δηλώνει ο αγοραστής ή ο δωρητής του ακινήτου. Οι αντικειμενικές αξίες, παρ’ όλα αυτά, δεν ανταποκρίνονται πάντα στην πραγματική αξία της συναλλαγής, αφού στην πράξη είναι πάντα χαμηλότερες από την αγοραία αξία του ακινήτου, ενώ αποτελούν απλώς τεκμήριο για φορολογικούς λόγους.