Οταν γινόταν η κηδεία, ήρθαν γυναίκες κουστωδία

23:01 31/1/2024 - Πηγή: Τα Νεα

Θεωρούσα ότι ήταν το πιο γελοίο θέαμα που έχω δει ποτέ στη ζωή μου. Γελοίο και γκροτέσκο συγχρόνως. Ποιος Μάρκος Σεφερλής; Γκροτόφσκι φαίνεται συγκριτικά με τα χάπενινγκ που έστηναν πέρυσι τέτοιο καιρό σπουδαστές δραματικών σχολών για να καταγγείλουν την απαξίωση, από την κυβέρνηση, των σπουδών τους αλλά και γενικά του πολιτισμού. Με έμπνευση πολύ φοβάμαι από την Κομέντια ντελ’ Αρτε, μακιγιαρισμένα σαν κλόουν τα παιδιά, έπεφταν στα πεζοδρόμια, έκαναν γκριμάτσες, «βαρελάκια» αλλά το γκράντε σπετάκολο ήταν η, υποτιθέμενη, κηδεία

του πολιτισμού. Με κηδειόχαρτα, μαύρο φέρετρο και μαύρες χήρες που μοιρολογούσαν τσιριχτά, θέαμα εφάμιλλο των βιντεοταινιών της δεκαετίας του 1980. Τέλος πάντων, παιδιά ήταν, λίγο η φόρτιση των ημερών, λίγο τα λόγια του Μπιμπίλα, ας πούμε έχασαν το μέτρο της αισθητικής (μπορεί και το μέτρο του όποιου δίκιου τους, πάντως οι διαμαρτυρίες σιώπησαν χωρίς να ικανοποιηθούν, επί της ουσίας, τα αιτήματά τους).

Φαίνεται όμως ότι το χάπενινγκ «κηδεία» είναι κάτι σαν μόδα. Πώς ήταν κάποτε τα frozenyogurt; Ε, κάπως έτσι. Την περασμένη Κυριακή, λοιπόν, συλλογικότητες και κάτοικοι της περιοχής κήδεψαν το Μεταξουργείο – ζωή σε λόγου μας. Μαυροφορέθηκαν κάποιες γυναίκες, μαντηλοδέθηκαν για να πείθουν περισσότερο ως χήρες, μην έχουν να λένε και τα σόγια του τεθνεώτος (είναι κάτι κουμάσια αυτοί…), έφεραν τσαμπούνες και τρομπέτες για να έχει κάτι το διονυσιακό η ατμόσφαιρα και ξεκίνησαν την περιφορά του μαύρου φέρετρου στους δρόμους της περιοχής. Και να τα μωβ κρέπια, να οι πλερέζες, να τα μοιρολόγια, να οι κλαυθμοί κι οι οδυρμοί κι οι σπαραγμοί.

Αιτία θανάτου; Το Μεταξουργείο, λένε, τζεντριφικοποιείται. Πάμε πάλι. Εξευγενίζεται σημαίνει αυτό. Και ο πολίτης ο σωστός, ο συνειδητοποιημένος, ο καραμπουζουκλής δεν τον θέλει τον εξευγενισμό. Τη θέλει την περιοχή μαχαλά. Εξάλλου έτσι λέγεται και η ομάδα που διοργάνωσε το χάπενινγκ «Επιτροπή Μαχαλά Μεταξουργείου». Και η οποία καταγγέλλει ότι ο εν λόγω θάνατος είναι εκ προμελέτης. Διότι η γειτονιά, συγγνώμη ο μαχαλάς, τουριστικοποιήθηκε. Δεν φτουράνε πια τα γκράφιτι και τα χάπενινγκ σου λένε. Ούτε η γοητεία της «εναλλακτικής κουλτούρας». Το Airbnb, αυτός ο δαίμονας του καπιταλισμού, είναι η αιτία να χάσει η περιοχή τον χαρακτήρα της.

Να το πούμε απλά; Τον χαρακτήρα που γουστάρουν και θέλουν να επιβάλουν αυτού του είδους οι επιτροπές και συλλογικότητες. Κάτι σαν το άβατο των Εξαρχείων. Τίποτα να μην αλλάξει, να βουλιάξει η περιοχή στην μπίχλα και την ασυλία, να απομονωθεί από την υπόλοιπη Αθήνα. Φαίνεται εξάλλου από το ποιοι αναφέρονται στο κηδειόχαρτο ως συγγενείς. Καλά οι κάτοικοι, καλά οι ένοικοι, άντε και οι πρώην ένοικοι. Η συνέχεια όμως είναι αριστούργημα. Τον «νεκρό» συνοδεύουν επίσης στην τελευταία κατοικία του «…οι διαλυμένες παρέες, οι εξόριστες υπάρξεις, οι ασκεπείς καλλιτέχνες, οι άστεγες συλλογικότητες, οι κοινότητες υπό διωγμό». Και για να μη μείνει άστεγη η συλλογικότητα, θα πρέπει ο ιδιοκτήτης ενός διαμερίσματος να στερηθεί τα 16.594 ευρώ τον χρόνο που υπολογίζεται, σύμφωνα με την ίδια την Επιτροπή Μαχαλά, ότι είναι το μέσο εισόδημα από βραχυχρόνια μίσθωση.

Η Εντα Γκάμπλερ στο Μεταξουργείο

Οταν αναβαθμίζεται μια περιοχή, όταν από «μαχαλάς» γίνεται «συνοικία» ανεβαίνουν και τα ενοίκια. Στοιχειώδες. Η «κηδεία του Μεταξουργείου» είναι, στο πιο drama queen, εκείνη η κουβέντα που γινόταν πριν από πενήντα και βάλε χρόνια για τα σπιτάκια με τις αυλές και τα γεράνια που γκρεμίζονταν για να χτισθούν πολυκατοικίες. Για την εξέλιξη δηλαδή μίας πόλης που ο πληθυσμός της αυξάνεται διαρκώς.

Βεβαίως και η εξέλιξη μίας περιοχής πρέπει να βασίζεται σε σχέδιο με όραμα, με όρους, με δεσμεύσεις, με κανόνες. Και βεβαίως θα πρέπει, με κάποιον τρόπο, να συμμετέχουν οι κάτοικοι και, κυρίως, οι ιδιοκτήτες των ακινήτων της περιοχής. Αλλά τα καραγκιοζιλίκια με τις κηδείες γραφικοποιούν και γελοιοποιούν ακόμη κι ένα σοβαρό θέμα. Οπως το λέει η Εντα Γκάμπλερ στο σπουδαίο έργο του Ιψεν: «Είναι κάτι σαν κατάρα. Ο,τι αγγίζω γίνεται γελοίο και ασήμαντο».