FT: Άθλος του Ηρακλή η επιδιόρθωση της ευρωζώνης

08:46 11/10/2013 - Πηγή: Antinews

Αν ζούσε σήμερα, ο Ηρακλής θα ένοιωθε μεγάλη κατανόηση για όσους πολεμούν την κρίση στην ευρωζώνη. Γιατί αυτή η διαρκώς μεταδιδόμενη κρίση, μοιάζει με την τρομερή Λερναία Ύδρα την οποία αντιμετώπισε ο ήρωας της αρχαίας Ελλάδας: κάθε φορά που της έκοβε ένα κεφάλι, δύο νέα κεφάλια φύτρωναν από την πληγή, σχολιάζει στους Financial Times ο Tony Barber.

Καθώς μια μετριοπαθής ανάκαμψη δρομολογείται και η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα διατηρεί την ηρεμία στις αγορές, υπάρχει ο κίνδυνος να εφησυχάσουν οι ηγέτες της Ευρώπης, όσον αφορά τα υπόλοιπα που μένουν να γίνουν για να τελειώσει η κρίση. Όπως θα τους έλεγε ο Ηρακλής, ο μόνος τρόπος για να σκοτώσουν ένα τέρας είναι το κουράγιο, η επιδεξιότητα και η αποφασιστικότητα. Η Λερναία Ύδρα της ευρωζώνης αποκαλύφθηκε μετά τις γερμανικές εκλογές της 22ας Σεπτεμβρίου. Επί μήνες, οι ηγέτες της Ευρώπης έβαζαν στην αναμονή τις πρωτοβουλίες, όπως για παράδειγμα την τραπεζική ένωση και την ανακούφιση του δανειακού βάρους της Ελλάδας, γνωρίζοντας ότι οποιοδήποτε ευαίσθητο ζήτημα θα χρειαζόταν τις ευλογίες της νέας κυβέρνησης στο Βερολίνο.

Όμως, δεν πρόλαβαν καλά-καλά να βγουν τα γερμανικά εκλογικά αποτελέσματα και δύο νέα άσχημα κεφάλια της κρίσης ξεπήδησαν στην Ιταλία και τη Σλοβενία. Για κάποιο διάστημα την περασμένη εβδομάδα, τα πολιτικά παιχνίδια του Σίλβιο Μπερλουσκόνι, του πικραμένου πρώην πρωθυπουργού της Ιταλίας και του Ζόραν Γιάνκοβιτς, του συνωμότη δημάρχου της Λιουμπλιάνας, έμοιαζαν ικανά να ανατρέψουν τις αντίστοιχες κυβερνήσεις. Οι επιπτώσεις θα ήταν σοβαρές: περισσότερα εμπόδια στις οικονομικές μεταρρυθμίσεις και στην ανανέωση των πολιτικών θεσμών στην Ιταλία και αυξημένη πιθανότητα η Σλοβενία να γίνει το 6ο από τα 17 μέλη της ευρωζώνης που θα ζητήσει έκτακτη διεθνή οικονομική βοήθεια.

Ευτυχώς, το χειρότερο απεφεύχθη. Χάρη στην αποσκίρτηση βουλευτών του Μπερλουσκόνι προς το στρατόπεδο της κοινής λογικής, η κυβέρνηση του Ιταλού πρωθυπουργού Ενρίκο Λέτα πέτυχε να αποκόψει ένα από τα κεφάλια του τέρατος. Προς ανακούφιση των Ευρωπαίων εταίρων της Ιταλίας και των διεθνών επενδυτών, ο Λέτα θα ζήσει για να δώσει και την επόμενη μάχη. Ένα άλλο κεφάλι έπεσε όταν η πρωθυπουργός της Σλοβενίας Αλένκα Μπράτουσεκ ξεσκέπασε τη συνωμοσία που έπλεξε ο Γιάνκοβιτς για να τη ρίξει από την ηγεσία του κόμματος Θετική Σλοβενία. Τώρα, η Μπράτουσεκ μπορεί να επικεντρώσει και πάλι την προσοχή της στον άθλο της διάσωσης των τραπεζών της χώρας και της «απολύμανσης» των δημοσιονομικών της.

Αν πιστέψουμε στην αναγωγή στη Λερναία Ύδρα, θα πρέπει να υπάρχουν τέσσερα σοκ που θα αντικαταστήσουν τα… κεφάλια της Ιταλίας και της Σλοβενίας. Ωστόσο, ο βραχυπρόθεσμος ορίζοντας της ευρωζώνης δεν δείχνει να πηγαίνει για καταιγίδα. Είναι γεγονός ότι ο πρωθυπουργός της Ιρλανδίας Έντα Κένι δεν κατάφερε να κερδίσει το δημοψήφισμα για να καταργήσει την Άνω Βουλή. Αλλά ο κίνδυνος να εκδηλωθούν εντάσεις στην κυβέρνησή του αποτράπηκε την Τρίτη, όταν η Ευρωπαϊκή Επιτροπή αποδέχτηκε ότι τα μέτρα λιτότητας του ιρλανδικού προϋπολογισμού 2014 δεν γίνεται να είναι τόσο σκληρά όσο προγραμματιζόταν.

Αντίστοιχα, οι πολιτικοί κίνδυνοι είναι ορατοί στην Πορτογαλία και στην Ελλάδα, αλλά θεωρούνται, εφόσον επικρατήσει η λογική, διαχειρίσιμοι. Η κεντροδεξιά κυβέρνηση των Σοσιαλδημοκρατών στην Πορτογαλία υπέστη γερό πλήγμα στις πρόσφατες δημοτικές εκλογές και το συνταγματικό δικαστήριο της χώρας εκδίδει συνέχεια αποφάσεις που δένουν τα χέρια της κυβέρνησης στην εφαρμογή οικονομικών μεταρρυθμίσεων. Όμως η πολιτική σταθερότητα λογικά δεν θα κινδυνεύσει, εφόσον οι ηγέτες της ευρωζώνης δράσουν εγκαίρως, αποσαφηνίζοντας τους όρους με βάση τους οποίους η Πορτογαλία θα δεχτεί οικονομική βοήθεια, όταν λήξει το πρόγραμμα διάσωσης τον επόμενο χρόνο.

Για την Ελλάδα, ο μεγαλύτερος κίνδυνος ίσως αποδειχθεί η καταστολή του ακροδεξιού κόμματος της Χρυσής Αυγής από την κυβέρνηση. Ο ελληνικός προϋπολογισμός του 2014 προβλέπει επιστροφή σε μετριοπαθή οικονομική ανάπτυξη του χρόνου μετά από έξι χρόνια ύφεσης, αλλά η ανεργία θα παραμείνει απελπιστικά υψηλή και η δυσαρέσκεια για τις πολιτικές δυνάμεις θα εξακολουθεί να είναι μεγάλη. Αν η κυβέρνηση στραβοπατήσει στην προσπάθεια πάταξης της Χρυσής Αυγής με συλλήψεις και διώξεις, αρκετοί Έλληνες ίσως θεωρήσουν ότι το κόμμα θα αποτελεί θύμα ενός καθεστώτος του οποίου η -επικών διαστάσεων- κακοδιαχείριση ώθησε το κράτος στο χείλος της αβύσσου. Μέσα σε ένα τέτοιο κλίμα, το ριζοσπαστικό αριστερό κόμμα ΣΥΡΙΖΑ ίσως κερδίσει κι αυτό περισσότερη υποστήριξη.

Όσο για τη συνέχεια, το επόμενο ορόσημο είναι οι εκλογές για το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο τον Μάιο. Αν τα αντιευρωπαϊκά, τα κινήματα ενάντια στο ευρώ και τα αντικαθεστωτικά κινήματα λάβουν ισχυρά αποτελέσματα, ίσως μειωθεί η ισχύς των προσπαθειών καταπολέμησης της κρίσης. Εν μέρει αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι πρακτικά καμία πανευρωπαϊκή νομοθεσία δεν μπορεί να εφαρμοστεί χωρίς την έγκριση του σώματος. Πιο σημαντικό όμως είναι ότι μια καταδικαστική ετυμηγορία των ψηφοφόρων θα κάνει τις κυβερνήσεις πιο προσεκτικές με την ενοποίηση της ευρωζώνης, περιορίζοντας τη στήριξη που δίνουν οι δυνατοί στους αδύναμους και την αίσθηση ότι όλοι βρισκόμαστε στο ίδιο καράβι.

Και αυτό θα είναι επικίνδυνο, γιατί κάθε μία από τις τέσσερις βασικές οικονομικές στρατηγικές δράσεις που απαιτούνται για να ξεπεραστεί η κρίση στην περιοχή εξαρτάται από τη στενή συνεργασία των κυβερνήσεων και από την αποφασιστικότητα για τη βαθύτερη ενοποίηση της ευρωζώνης. Αυτά τα τέσσερα βήματα είναι: να δημιουργηθεί μια συμπαγής τραπεζική ένωση, να διασφαλιστεί ότι οι καταπονημένες εταιρίες στη Νότιο Ευρώπη που πλήττεται από την ύφεση λαμβάνουν δάνεια με επιτόκια αντίστοιχα με εκείνα που απολαμβάνουν οι συνάδελφοί τους στον Βορά, να μειωθεί η μαζική ανεργία, ειδικά στους νέους και να γίνουν βιώσιμα τα δημόσια χρέη της Ελλάδας και των υπόλοιπων κρατών με τα αφόρητα δανειακά βάρη. Είναι ένας κατάλογος με εντυπωσιακούς άθλους. Όμως ο εχθρός ίσως δεν είναι η ίδια η Λερναία Ύδρα, αλλά ο εφησυχασμός.

ft.com