O εναγκαλισμός της δικαιοσύνης από την πολιτική εξουσία: μια διαρκής παθογένεια που χρήζει θεσμικής αντιμετώπισης

10:24 29/8/2019 - Πηγή: In.gr

Δημήτρης Βερβεσός

Οι παλινωδίες της  μακράς -εν μέσω θέρους- διαδικασίας επιλογής της ηγεσίας της Δικαιοσύνης, στην οποία ενεπλάκη ενεργά για πρώτη φορά και ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, και κατέληξε στην πρόσφατη επιλογή της ηγεσίας του Αρείου Πάγου από την  Κυβέρνηση, ανέδειξαν ανάγλυφα τη σταθερή βούληση όλων διαχρονικά των πολιτικών ηγεσιών να ελέγξουν την ηγεσία της Δικαιοσύνης.

Ανεξαρτήτως των εκάστοτε επιλεγόμενων προσώπων, και των συχνά -αλλά όχι πάντα- αναμφισβήτητων ικανοτήτων τους, η πολιτική κηδεμονία τραυματίζει βαθιά το κύρος της Δικαιοσύνης και πλήττει αυτόδηλα την ανεξαρτησία

της. Ακόμη κι αν επιλέγονται οι άριστοι, η ίδια η πολιτική φύση της διαδικασίας που προβλέπει το Σύνταγμα, αποδυναμώνει την επιλογή και δημιουργεί στην κοινωνία την εντύπωση ότι το κυρίως ζητούμενο είναι το δικαίωμα επιλογής των αρεστών και όχι κατ’ ανάγκη των αρίστων.

Δικαιώνεται, έτσι, η πάγια στάση του δικηγορικού σώματος, αλλά και του συνόλου σχεδόν της νομικής κοινότητος, που επισταμένα έχει προτείνει την αλλαγή του τρόπου της επιλογής της ηγεσίας της Δικαιοσύνης, ώστε να διασφαλίζεται  η αξιοκρατική επιλογή και η ευρύτερη δυνατή νομιμοποίηση και συναίνεση. Το αίτημα για την αναθεώρηση των σχετικών συνταγματικών διατάξεων είναι πλέον ώριμο, προκειμένου να εμπραγματωθεί η διάκριση των εξουσιών, ένας εκ των βασικών πυλώνων του δημοκρατικού μας πολιτεύματος, να θωρακιστεί η ανεξαρτησία της Δικαιοσύνης και να αποτραπεί η ανάπτυξη σκέψεων που αδικούν και την Δικαιοσύνη και τους λειτουργούς της. Βεβαίως, η περιφρούρηση της ανεξαρτησίας της Δικαιοσύνης, που αποτελεί θεσμικό ζητούμενο δεν μπορεί να υποστασιοποιηθεί εάν και οι δικαστικοί λειτουργοί δεν αναλάβουν το μερίδιο ευθύνης που τους αναλογεί διαφυλάσσοντας εμπράκτως ιδίως την de facto ανεξαρτησία τους.

Λυδία λίθος της εξυγίανσης της πολιτικής ζωής του τόπου και της εμβάθυνσης των δημοκρατικών θεσμών είναι η θεσμική ωριμότητα και υπευθυνότητα που καλείται να επιδείξει το πολιτικό σύστημα στο πλαίσιο της αναθεώρησης των οικείων συνταγματικών ρυθμίσεων. Για να μπει ένα τέλος στο σφιχτό εναγκαλισμό της δικαιοσύνης από την πολιτική εξουσία, η τελευταία πρέπει  να υπερβεί τις αγκυλώσεις του παρελθόντος και να παραβλέψει το κοντόθωρο όφελος. Όταν το πράξει, κερδισμένη δεν θα είναι μόνο η Δικαιοσύνη, αλλά και η «κόλουρη» -στο ζήτημα αυτό-  μεταπολιτευτική ελληνική Δημοκρατία. Κέρδος θα προκύψει και για τον πολιτικό κόσμο, που μπορεί και πρέπει να αφιερωθεί στο κρίσιμο έργο της αντιμετώπισης των φλεγόντων προβλημάτων μιας χειμαζόμενης κοινωνίας μακριά από αντιπαλότητες και διαξιφισμούς για τη δικαιοσύνη, που πρέπει να δρα απερίσπαστη, ως φρουρός του κράτους δικαίου.

* Ο Δημήτρης Βερβεσός είναι Πρόεδρος Ολομέλειας Προέδρων Δικηγορικών Συλλόγων Ελλάδος και ΔΣΑ