Tζωρτζ Μπους, πρόεδρος σε ταραχώδη εποχή

23:45 1/12/2018 - Πηγή: In.gr

Την είδηση του θανάτου του Τζωρτζ Μπους του πρεσβύτερου έκανε γνωστή μέσω μηνύματος στο twitter o γιος του, Τζωρτζ Μπους ο νεότερος. Ήταν ο 41ος πρόεδρος των ΗΠΑ, που ανήλθε στο κορυφαίο αξίωμα της χώρας του αμέσως μετά τον Ρόναλντ Ρήγκαν.

Η προεδρική θητεία του (1989-1993) εστίασε κυρίως στην εξωτερική πολιτική, αφήνοντας σε δεύτερη μοίρα θέματα εσωτερικής πολιτικής, όπως αποτιμούν ιστορικοί και αναλυτές. Τα χρόνια της προεδρίας του σηματοδοτήθηκαν από το τέλος του Ψυχρού

Πολέμου, την κατάρρευση της Σοβιετικής Ένωσης, την επανένωση της Δυτικής με την Ανατολική Γερμανία και φυσικά τον Πρώτο Πόλεμο του Κόλπου, που είχε ευρύτερες συνέπειες σε όλη τη Μέση Ανατολή.

Ιστορικό στέλεχος του Ρεπουμπλικανικού Κόμματος

Ο Τζωρτζ Χέρμπερτ Γουόκερ Μπους γεννήθηκε το 1924 στη Μασαχουσέτη ως γιος του γερουσιαστή Πρέσκοτ Μπους. Η πολιτική του καριέρα ξεκίνησε το 1962, όταν έγινε επικεφαλής του Ρεπουμπλικανικού Κόμματος στην κομητεία Χάρις του Τέξας. Με την υποστήριξη του Ρίτσαρντ Νίξον εξελέγη το 1966 στη Βουλή των Αντιπροσώπων και το 1971 διορίστηκε πρέσβης των ΗΠΑ στα Ηνωμένα Έθνη. Διετέλεσε επίσης πρέσβης των ΗΠΑ στην Κίνα και επικεφαλής της CIA πριν αναλάβει χρέη αντιπροέδρου της αμερικανικής κυβέρνησης.

Το 1988 εξελέγη 41ος πρόεδρος των ΗΠΑ. Ήταν η δεύτερη φορά που διεκδικούσε την προεδρία μετά το 1980, αν και τότε δεν τα κατάφερε. Μετά από οχτώ χρόνια στη θέση του αντιπροέδρου των ΗΠΑ υπό τον Ρήγκαν, το 1988 κατάφερε να κερδίσει τις εκλογές επικρατώντας του ελληνικής καταγωγής αντιπάλου του από το Δημοκρατικό Κόμμα, Μάικλ Δουκάκη.

Ο Μπους και η γερμανική Επανένωση

Ο Τζωρτζ Μπους ο πρεσβύτερος ανέβηκε επίσημα στον προεδρικό θώκο στις 20 Ιανουρίου του 1989. Ήταν μια περίοδος ριζικών αλλαγών και διεθνών ανακατάξεων. Το τέλος του Ψυχρού Πολέμου ήδη διαφαινόταν. Οι χώρες του Ανατολικού Μπλοκ άρχισαν να κλονίζονται από μαζικά δημοκρατικά κινήματα και ο κομμουνισμός να κλυδωνίζεται. Η Σοβιετική Ένωση έμελλε να καταρρεύσει δύο χρόνια αργότερα, ενώ ο Μπους ήταν ο μόνος πρόεδρος των ΗΠΑ που κατάφερε, χάρη στις διπλωματικές του ικανότητες, να κερδίσει την εμπιστοσύνη του ηγέτη της Σοβιετικής Ένωσης Μιχαήλ Γκορμπατσόφ.

Παράλληλα το δεύτερο διεθνές θέμα που κλήθηκε να αντιμετωπίσει ήταν η γερμανική Επανένωση μετά την πτώση του Τείχους του Βερολίνου. Ο Μπους ήταν από πολύ νωρίς υπέρ της Επανένωσης των δύο Γερμανιών και προσπάθησε να πείσει τον Γκορμπατσόφ ότι κάτι τέτοιο ήταν προς το συμφέρον όλων.

Αποτέλεσμα των διαμεσολαβητικών προσπαθειών του ήταν η υπογραφή της Συμφωνίας 2+4 μεταξύ της Δυτικής και Ανατολικής Γερμανίας με τη Μ. Βρετανία, τη Γαλλία, τη Σοβιετική Ένωση και τις ΗΠΑ. Μετά τη γερμανική Επανένωση στις 3 Οκτωβρίου του 1990 ο Τζωρτζ Μπους είχε πει χαρακτηριστικά: «Συγχαίρω τον καγκελάριο Κολ και τον γερμανικό λαό της Δυτικής και Ανατολικής Γερμανίας και ειδικότερα του Βερολίνου γιατί κράτησαν πάντα ζωντανό το όνειρο της εθνικής αυτοδιάθεσης».

Ο Πρώτος Πόλεμος του Κόλπου

Ο Τζωρτζ Μπους δίχασε πάντως τον πλανήτη αναφορικά με τις επιλογές του στο πεδίο της εξωτερικής πολιτικής και ειδικότερα της χρήσης στρατιωτικής βίας. Η πρώτη στρατιωτική επέμβαση ήταν η εισβολή στον Παναμά τον Δεκέμβριο του 1989 με πρόσχημα τη σύλληψη του δικτάτορα και εμπόρου ναρκωτικών Ντανιέλ Νοριέγκα.

Στη συνέχεια το 1991, μετά την εισβολή του Ιράκ στο Κουβέιτ, ο Μπους μαζί με μια πρωτοφανή διεθνή συμμαχία κρατών του ΟΗΕ, που παρόμοιά της δεν είχε ξανασυσταθεί, στράφηκε κατά του Σαντάμ Χουσεΐν, αναγκάζοντάς τον σε υποχώρηση.

Η στρατιωτική επιχείρηση με την κωδική ονομασία «καταιγίδα της ερήμου» ξεκίνησε τον Ιανουάριο του 1991. Ο Πρώτος Πόλεμος του Κόλπου, που επίσημα τουλάχιστον τελείωσε τον Φεβρουάριο της ίδιας χρονιάς, έκλεισε με μια θεαματική νίκη των ΗΠΑ.

Πολλοί ωστόσο αμφισβήτησαν τη νομιμοποιητική βάση της αμερικανικής στρατιωτικής επέμβασης, λέγοντας ότι επρόκειτο στην πραγματικότητα περισσότερο μια επίδειξη στρατιωτικής ισχύος μετά και την πανωλεθρία των ΗΠΑ στο Βιετνάμ.

Στην ιστορική ομιλία της νίκης στις 6 Μαρτίου του 1991 ο Τζωρτζ Μπους εξέφρασε την ελπίδα του για ειρήνη στη Μέση Ανατολή, ωστόσο η αναφορά του στην εγκαθίδρυση μιας «νέας τάξης πραγμάτων στον κόσμο» δημιούργησε νέους φόβους για τη μετατροπή των ΗΠΑ σε ένα είδος παγκόσμιου τοποτηρητή. Ωστόσο στις ΗΠΑ ο Μπους, σύμφωνα με δημοσκοπήσεις της εποχής, είχε την υποστήριξη της συντριπτικής πλειοψηφίας των πολιτών για την επέμβαση κατά του Ιράκ.

Δεν κατάφερε ωστόσο να τους πείσει και στις επόμενες προεδρικές εκλογές του 1992 διότι απέτυχε να λύσει πολλά και σοβαρά κοινωνικά και οικονομικά προβλήματα στο εσωτερικό των ΗΠΑ. Στις προεδρικές εκλογές του 1992 έχασε έτσι από τον Μπιλ Κλίντον και τους Δημοκρατικούς.

Ντάνιελ Σέσκεβιτς, Στεφανί Χέπνερ

Eπιμέλεια: Δήμητρα Κυρανούδη