Ανθρωποπαύση: Πώς ο κοροναϊός ωφέλησε την άγρια ζωή

15:31 1/7/2020 - Πηγή: In.gr

Όσο οι άνθρωποι, οι εξουσιαστές της Γης,  βρίσκονταν λόγω της πανδημίας Covid – 19, κλειδωμένοι στις κατοικίες τους, η άγρια ζωή και φύση πήρε πίσω τον χώρο που της είχαν βίαια αρπάξει.

Στις ΗΠΑ, αιλουροειδή έφτασαν ως τους κεντρικούς δρόμους πόλεων. Στην Ιταλία και την Ισπανία αγριόχοιροι έκαναν ξανά την εμφάνισή τους ενώ χήνες και άλλα πτηνά εκμεταλλέυτηκαν την καθήλωση των αεροπλάνων και κατέλαβαν αεροδρόμια.

Ποτέ στη σύγχρονή του ιστορία ο άνθρωπος δεν αποστασιοποιήθηκε σε τέτοιο βαθμό από το περιβάλλον στο οποίο ζει,

προσφέροντας έτσι μια χρυσή ευκαιρία για την επιστημονική έρευνα της άγριας ζωής.

Ομάδα επιστημόνων θέλοντας να περιγράψει τη «σημαντική παγκόσμια επιβράδυνση των σύγχρονων ανθρώπινων δραστηριοτήτων και ιδιαίτερα των μετακινήσεων» ονόμασε την περίοδο αυτή του γενικευμένου lockdown, «ανθρωποπαύση» (anthropause).

«Υπάρχει μια εκπληκτική ευκαιρία για έρευνα, που ήρθε μέσα από πραγματικά τραγικές συνθήκες» δηλώνει ο Κρίστιαν Ρατς, επικεφαλής της επιστημονικής ομάδας και καθηγητής εξελικτικής οικολογίας στο Πανεπιστήμιο του Harvard. «Είναι μια ευκαιρία που δεν έχουμε την πολυτέλεια να χάσουμε», συμπληρώνει, «Είναι μια ευκαιρία να μάθουμε περισσότερα για το πώς οι άνθρωποι και η άγρια ζωή αλληλεπιδρούν σε αυτόν τον πλανήτη».

Διαχρονικά, αυτού του είδους η μελέτη συναντούσε πάντοτε προβλήματα. Οι ερευνητές μπορούσαν να συγκρίνουν πώς συμπεριφέρονται τα είδη σε μια προστατευόμενη και πώς σε μια γειτονική μη προστατευόμενη περιοχή ή τη συμπεριφορά των ειδών σε αστικό και αγροτικό περιβάλλον.

«Το πρόβλημα με όλες αυτές τις προσεγγίσεις είναι ότι συνήθως αναφέρονται σε λίγα μόνο γεωγραφικά σημεία», υποστηρίζει ο Ρατς «και αυτό που συμβαίνει στην ανθρωποπαύση, είναι ότι έχουμε την επιβράδυνση της ανθρώπινης δραστηριότητας, που μας δίνει ιδιαίτερα αξιόλογα δείγματα, στα οποία μπορούμε να ερευνήσουμε την επίδραση της ανθρώπινης δραστηριότητας σε όλες τις γεωγραφικές περιοχές, τα οικοσυστήματα και, πολύ σημαντικό, σε όλα τα είδη της άγριας φύσης»

Οι γενναίοι ψαροφάγοι

Χρήσιμα συμπεράσματα μπορούν να δώσουν οι ψαροφάγοι (είδος νίφιτσας) της Βόρειας Αμερικής, που αν και το φυσικό τους περιβάλλον είναι τα πυκνά και δυσπρόσιτα στους ανθρώπους δάση, κατά τη διάρκεια της καραντίνας πραγματοποίησαν συχνές επισκέψεις σε κατοικημένες περιοχές.

«Αυτή είναι μια αλλαγή στην κουλτούρα των ζώων όχι μια γενετική αλλαγή» δηλώνει ο Μάρτιν Βικέλσκι από το Πανεπιστήμιο της Κωνσταντίας στη Γερμανία. Δεν πρόκειται δηλαδή για μία σταδιακή προτίμηση κάποιου είδους στο αστικό περιβάλλον αλλά για μια νέα «επιλογή».

Όπως αναφέρουν οι επιστήμονες ίσως συγκεκριμένοι αρσενικοί ψαροφάγοι που αποδεικνύονται αρκετά θαρραλέοι ώστε να διακινδυνεύσουν μια επικίνδυνη επίσκεψη στην πόλη, να ανταμειφθούν με την εύρεση νέων πηγών τροφής που θα τους δώσει περισσότερη ενέργεια και δύναμη στη διεκδίκηση κάποιου θηλυκού.

Αν αυτή η συμπεριφορά τους βοηθήσει να δημιουργήσουν περισσότερους απογόνους, έναντι των άλλων, τα γονίδια της γενναιότητας για τους κινδύνους της αστικής ζωής θα μεταφερθούν από γενιά σε γενιά κι έτσι σταδιακά το είδος θα προσαρμοστεί στο αστικό περιβάλλον. Αντίστοιχη διαδρομή προς την εξήμερωση διένυσε μέσα στους αιώνες  και ο σκύλος, οι ψαροφάγοι όμως, εκμεταλευόμενοι τα μέτρα κοινωνικής αποστασιοποίησης, δείχνουν σύμφωνα με τους επιστήμονες να «κόβουν» δρόμο προχωρώντας σε μία άμεση επιλογή, πριν ακόμα αυτή περάσει στο dna τους.

Νέοι τρόποι συνύπαρξης

Η ανθρωποπαύση έδωσε στους επιστήμονες τη μοναδική ευκαιρία να μελετήσουν τον τρόπο και τους λόγους για τους οποίους τα ζώα κινούνται γύρω από κατοικημένες περιοχές.

Αν για παράδειγμα ένας δρόμος ταχείας κυκλοφορίας χωρίζει έναν πληθυσμό ζώων στη μέση ή τους κόβει την πρόσβαση προς νέες πηγές τροφής μπορούμε πλέον να δημιουργήσουμε γι’ αυτά ασφαλή περάσματα ή νέες προστατευόμενες περιοχές.

Όπως δηλώνει ο Βικέλσκι «τα ζώα μάς λένε πού χρειάζονται να πάνε». Τα τεχνολογικά μέσα για να αντιληφθούμε τις ανάγκες τους τα έχουμε, το θέμα  είναι να έχουμε και την πρόθεση να τις σεβαστούμε.