Κοροναϊός : Η αρρώστια είναι εδώ και δοκιμάζει την υπομονή των ανθρώπων παγκοσμίως

06:02 7/7/2020 - Πηγή: In.gr

Τα στοιχεία δείχνουν ότι η πανδημία παραμένει ενεργή. Η τάση υποχώρησης που εμφανίζεται το τελευταίο διάστημα στις ευρωπαϊκές χώρες, έρχεται να συναντήσει την εκ νέου αύξηση των κρουσμάτων στις ΗΠΑ, την αύξηση στη Ρωσία, τα κρούσματα στην Αφρική και το γεγονός ότι η πανδημία είναι πλήρως ενεργή στο Νότιο Ημισφαίριο.

Εξ ου και το γεγονός ότι ο ημερήσιος αριθμός των κρουσμάτων παγκοσμίως ξεπέρασε στις 4 Ιουλίου τις 211.000. Το αισιόδοξο στοιχείο είναι ότι η σταθερή

άνοδος στα κρούσματα δεν έχει συνοδευτεί από μια ανάλογη αύξηση του ημερήσιου αριθμού θανάτων.

Τα αισιόδοξα μηνύματα και οι μεγάλοι κίνδυνοι

Τα αισιόδοξα μηνύματα σε σχέση με την εξέλιξη της πανδημίας αφορούν τη σχετική υποχώρηση της θνησιμότητας, αν και επειδή ανάμεσα στη μόλυνση, τη διάγνωση και τυχόν κατάληξη μεσολαβεί χρόνος, αυτό τίθεται προς το παρόν υπό μερική αίρεση.

Πάντως, η αλήθεια είναι ότι πλέον τα κράτη και τα δημόσια συστήματα υγείας έχουν μια καλύτερη εικόνα του τρόπου αντιμετώπισης της πανδημίας. Γνωρίζουν πότε πρέπει κάποιος να μπει στον αναπνευστήρα και πότε απλώς να του χορηγηθεί οξυγόνο, έχουν μια εικόνα της αποτελεσματικότητας κάποιων θεραπευτικών σκευασμάτων και έχουν μεγαλύτερη εμπειρία ως προς την αντιμετώπιση της μεγάλης ανοσολογικής αντίδρασης, που είναι ο βασικός μηχανισμός με τον οποίο η μόλυνση από το νέο κοροναϊό γίνεται επικίνδυνη για την υγεία. Επίσης φαίνεται ότι σε κάποιο βαθμό έχει βελτιωθεί η κατάσταση σε αρκετά γηροκομεία και συνολικά προνοιακές δομές φιλοξενίας, με καλύτερα πρωτόκολλα απομόνωσης και προστασίας των ευάλωτων ηλικιωμένων, ιδίως από τη στιγμή που σε αρκετές χώρες ακόμη και οι μισοί θάνατοι από το νέο κοροναϊό αφορούσαν ανθρώπους που έμεναν σε γηροκομεία.

Ωστόσο, η σχετική υποχώρηση της θνησιμότητας δεν αναιρεί το γεγονός ότι έχουμε να κάνουμε μια ιδιαίτερα μεταδοτική πανδημία και μπορεί για τις ευπαθείς ομάδες, δηλαδή τους ηλικιωμένους και αυτούς με σοβαρά υποκείμενα προβλήματα, αυτό μπορεί να σημαίνει υψηλό αριθμό θυμάτων. Αυτό σημαίνει ότι τα κράτη καλούνται να συνεχίζουν α παίρνουν μέτρα και απέχουμε πολύ από το τέλος της πανδημίας. Άλλωστε, ακόμη και με υποχώρηση της θνησιμότητας όσο επεκτείνεται η πανδημία ο αριθμός των θυμάτων συνεχίζει να μεγαλώνει.

Επιπλέον το εμβόλιο, δεν αναμένεται πριν τις αρχές Ιανουαρίου στα πιο αισιόδοξα σενάρια και πάλι με όλα τα ανοιχτά ερωτήματα ως προς το εάν θα μπορεί να παίξει το ρόλο που όλοι περιμένουν, με δεδομένο ότι ακόμη μαθαίνουμε για τον τρόπο με τον οποίο διαμορφώνεται η ανοσία στον πληθυσμό.

Εν τω μεταξύ οι έρευνες που έχουν γίνει για βαθμό έκθεσης του πληθυσμού στο νέο κοροναϊό εξακολουθούν να δείχνουν χαμηλά ποσοστά ανθρώπων που να είναι θετικοί σε τεστ αντισωμάτων, κάτι που σημαίνει ότι απέχουμε από ένα επίπεδο ανοσίας που θα μπορούσε να θεωρηθεί επαρκές. Ωστόσο, εδώ πρέπει να σημειώσουμε ότι υπάρχει μεγάλη συζήτηση ως προς το εάν τα τεστ αντισωμάτων αποτυπώνουν την πραγματική έκθεση και μόλυνση των πληθυσμών. Ο λόγος είναι ότι υπάρχουν ενδείξεις ότι σε ορισμένα από τα ήπια περιστατικά δεν παράγονται ειδικά αντισώματα που θα μπορούσαν να εντοπιστούν στα τεστ.

Τα όρια των λοκντάουν

Η πρώτη μεγάλη αντίδραση των κρατών ήταν τα οριζόντια λοκντάουν. Βέβαια, σε μεγάλο βαθμό η καταφυγή στα «οριζόντια» λοκντάουν ήρθε αφού απέτυχαν οι μηχανισμοί επιδημιολογικής επιτήρησης που θα επέτρεπαν την εφαρμογή επιθετικών στρατηγικών ελέγχου, ιχνηλάτησης και απομόνωσης κρουσμάτων, που εάν κρίνουμε από το παράδειγμα χωρών όπως η Νότια Κορέα παραμένει η πιο αποτελεσματική μέθοδος για τον περιορισμό και των κρουσμάτων και των θανάτων σε χαμηλά επίπεδα.

Τα λοκντάουν σίγουρα ανέκοψαν το ρυθμό μετάδοσης της πανδημίας και απέτρεψαν μεγάλους αριθμούς κρουσμάτων. Ορισμένοι, όπως για παράδειγμα η ερευνητική ομάδα του Imperial από το Λονδίνο που κατεξοχήν επέμεινε στην ανάγκη λήψης τέτοιων μέτρων, έχουν υποστηρίξει ότι στην Ευρώπη τα λοκντάουν και το κλείσιμο των σχολείων απέτρεψαν πάνω από 3 εκατομμύρια θανάτους. Άλλοι είναι πιο συγκρατημένοι ως προς τέτοιες εκτιμήσεις και υποστηρίζουν ότι τα λοκντάουν απέτρεψαν μεν σημαντικό αριθμό κρουσμάτων, όμως δεν απέτρεψαν το μεγάλο αριθμό θυμάτων στα γηροκομεία, ενώ την ίδια στιγμή δεν είναι δεδομένο ότι οι θάνατοι από ένα σημείο και μετά θα ακολουθούσαν τις προβολές των μοντέλων.

Το πρόβλημα με τα λοκντάουν ήταν ότι εκ των πραγμάτων είχαν περιορισμένη διάρκεια. Παράγουν μια αναστολή της οικονομικής δραστηριότητας που ήδη έχει πυροδοτήσει μια μεγάλη οικονομική ύφεση, αναστατώνουν κρίσιμες πλευρές της κοινωνικής ζωής όπως είναι εκπαίδευση, οδηγούν σε υποτίμηση του βαθμού ενασχόλησης με άλλες ασθένειες και θεραπείες και ενέχουν τον κίνδυνο της αύξησης των κρουσμάτων ενδοοικογενειαής βίας. Αυτό γιατί εξηγεί γιατί είναι πολύ δύσκολο για τα κράτη να κάνουν σχεδιασμούς για πολύμηνα λοκντάουν.

Μάλιστα, σε αρκετά μέρη του πλανήτη, όπου μεγάλο μέρος του πληθυσμού εξαρτάται από τα καθημερινά μεροκάματα στην άτυπη οικονομία, τα λοκτάουν διακινδύνευαν την επιβίωση μεγάλου μέρους του πληθυσμού.

Οι επτά μεγάλες και δύσκολες μάχες

Σε αυτό το πλαίσιο τα κράτη προσπαθούν να αναπροσαρμόσουν τη στρατηγική τους, σε μια προσπάθεια να την κάνουν πιο ευέλικτη, ώστε να μπορεί να διατηρηθεί σε μεγαλύτερο χρονικό βάθος.

Η πρώτη μάχη αφορά την τήρηση των κανόνων φυσικής αποστασιοποίησης και της χρήσης μάσκας. Πρόκειται για μια μεγάλη προσπάθεια μαζικής αλλαγής συμπεριφοράς που δεν είναι πάντα εύκολο να τηρηθεί, την ώρα που μπορεί να αποτρέψει ένα σημαντικό αριθμό κρουσμάτων. Αυτό περιλαμβάνει από πρακτικές δυσκολίες, όπως αυτές που αφορούν την πυκνότητα των δρομολογίων των μέσων μαζικής μεταφοράς ώστε να αποφεύγεται ο συνωστισμός, μέχρι πολιτιστικές μάχες, όπως οι αντιπαραθέσεις για την υποχρεωτική χρήση μάσκας στις ΗΠΑ.

Η δεύτερη μάχη αφορά την τήρηση των κανόνων υγιεινής. Και εδώ η όποια πρόοδος έχει υπάρξει πάλι προσκρούει παγκοσμίως σε δυσκολίες όπως είναι η κλίμακα στην οποία άνθρωποι έχουν πρόσβαση σε τρεχούμενο νερό.

Η τρίτη μάχη αφορά την προστασία των ευπαθών ομάδων. Εδώ τα πράγματα είναι αντιφατικά. Σε κάποιους χώρους όπως είναι η κατάσταση στα γηροκομεία τα πράγματα δείχνουν να είναι κάπως καλύτερα, παρότι ο μεγάλος κίνδυνος να ξαναμπεί σε τέτοιους χώρους ο ιός παραμένει. Όπως παραμένει και το πρόβλημα με τη διαπιστωμένη ευπάθεια μεγάλου μέρους των κοινωνιών, ως αποτέλεσμα υποκείμενων προβλημάτων υγείας, που πολλά από αυτά έχουν να κάνουν και με την κοινωνική ανισότητα αλλά και τις επιπτώσεις του ρατσισμού.

Η τέταρτη μάχη έχει να κάνει με το πώς εφαρμόζονται τα επιλεκτικά και τοπικά λοκντάουν που δείχνει να είναι η μέθοδος στην οποία προσανατολίζονται αρκετά κράτη όταν έχουν κάποιο απότομο ξέσπασμα. Αυτό που συνέβη στη Μελβούρνη όπου οι αρχές διέταξαν το λοκντάουν σε 9 μεγάλα οικιστικά συγκροτήματα, αποκλείοντας τους κατοίκους και στέλνοντας μεν αστυνομικούς, όχι όμως και τρόφιμα και όπου χρειάστηκε οι ίδιοι οι διαμένοντες, πολλοί από αυτούς μετανάστες, να μεταφράσουν τις οδηγίες σε όλες τις γλώσσες που μιλιούνταν από τους ενοίκους, είναι μάλλον ένα παράδειγμα προς αποφυγή. Εδώ το βασικό στοιχείο που μπορεί να βοηθήσει δείχνει να είναι ο βαθμό γνώσης που έχουμε πια για το πώς μπορούν τέτοια μέτρα να προσαρμόζονται στη ζωή και την καθημερινότητα των ανθρώπων. Ωστόσο, και πάλι η μάχη δεν αφορά τόσο τη συμμόρφωση όσο την ενεργητική αποδοχή.

Η πέμπτη μάχη δείχνει να είναι ακόμη δύσκολη για τις περισσότερες χώρες, αν και δείχνει να είναι η πιο αποτελεσματική. Αναφερόμαστε, στη στρατηγική του επιθετικού ελέγχου, εντοπισμού, ιχνηλάτησης και απομόνωσης κρουσμάτων, που μέχρι τώρα δεν έχει μπορέσει να εφαρμοστεί αποτελεσματικά στις περισσότερες χώρες, παρότι όπου εφαρμόστηκε είχε σημαντικά αποτελέσματα.

Η έκτη μάχη δεν αφορά την πανδημία, αλλά όλα τα άλλα προβλήματα υγείας. Η μεγάλης κλίμακας αναστολή ιατρικών πράξεων, χειρουργείων, διαγνωστικών ελέγχων και θεραπειών στις χώρες με λοκντάουν, που συνόδεψε την πρώτη φάση των μέτρων ενέχει κινδύνους, το ίδιο και τα προβλήματα με τους εμβολιασμούς στις αναπτυσσόμενες χώρες, που επίσης αποτελούν μεγάλης κλίμακας απειλές για την υγεία των πληθυσμών.

Η έβδομη μάχη δεν αφορά την υγεία, αλλά την οικονομία και την κοινωνία. Από ένα σημείο και μετά η ύφεση, η αύξηση της ανεργίας, η ένταση της ανισότητας, η εργασιακή επισφάλεια, που συνοδεύουν μια μεγάλη οικονομική κρίση έχουν μεγάλη επίπτωση και στην υγεία των πληθυσμών. Η αναζήτηση της ισορροπίας ανάμεσα στα μέτρα προστασίας απέναντι στην πανδημία και την αποτροπή των επιπτώσεων από την οικονομική και κοινωνική κρίση θα είναι μία από τις πιο μεγάλες μάχες που θα κληθούν να δώσουν κράτη και κοινωνίες τους επόμενους μήνες.