Λόμπι

08:42 14/8/2019 - Πηγή: In.gr

Τα παλιά χρόνια, η έχθρα στα ΜΜΕ εκφραζόταν με τηλεφωνήματα ή γράμματα στο μέσον που δημοσίευε μια ενοχλητική υπογραφή ή ένα ενοχλητικό δημοσίευμα. Διαδηλώσεις γίνονταν έξω από τις εφημερίδες όταν η απέχθεια μεταστοιχειωνόταν σε κοινωνικό μίσος. Και ήταν στο χέρι του εκδότη αν θα έβαζε χαλινάρι στους ενοχλητικούς ή αν θα το τραβούσε όσο έπαιρνε, με φόβο να χαθούν αναγνώστες, ακροατές ή τηλεθεατές – να χαθούν δηλαδή έσοδα.

Κάτι αντίστοιχο συμβαίνει

και σήμερα στα κοινωνικά δίκτυα, που σε μαζικό επίπεδο έχουν εκδημοκρατίσει την πληροφορία και την έκφραση. Χρειάζεται όμως να αποκλείουν όσο είναι δυνατόν τον ριζοσπαστικό λόγο και, ιδίως, τον λόγο του μίσους – ρατσιστικό, ναζιστικό ή τρομοκρατίας. Οι κοινωνικές διακρίσεις λόγω φυλής, φύλου, θρησκείας κ.λπ. είναι, επίσης, κάτι απεχθές. Τέλος, αδιανόητη είναι η φιλοξενία ψεύτικων πληροφοριών.

Ολα αυτά δεν είναι αποτέλεσμα δημοκρατικής νοοτροπίας που διέπει την πλατφόρμα, είναι και θέμα μάρκετινγκ. Ενας φιλτραρισμένος κόσμος από το κακό είναι πιο προσιτός σε συνήθεις καταναλωτές – και το Facebook είναι και καταναλωτικός παράδεισος.

Συνήθως, πάντως, τα φίλτρα τα ελέγχουν αλγόριθμοι με βάση γενικές ρυθμίσεις – και εξ αυτού έχουν προκύψει πολλές παρεξηγήσεις. Το γυμνό στήθος, π.χ., είναι επιλήψιμο – κι αν γίνει καταγγελία για δημοσίευση της εικόνας μιας γυμνόστηθης, υπάρχει τιμωρία αποκλεισμού, ακόμα κι αν είναι η «Ελευθερία που οδηγεί τον λαό» στην εικόνα του Ντελακρουά.

Λογοκρισία; Καταρχήν αποκλεισμός: αν κάτι κοπεί από το Facebook, θεωρητικά, έχει δυνατότητα να αναπτυχθεί αλλού (και να χαθεί) στο αχανές Ιντερνετ. Αλλά ο τρόπος με τον οποίο λειτουργεί το Facebook επιτρέπει σε μια κοινωνική ομάδα με επιρροή – ή, πιο συχνά, ένα οργανωμένο λόμπι που χρησιμοποιεί διαδικτυακά τρολ – να παίξει τον ρόλο του λογοκριτή.

Τον ρόλο του λογοκριτή τον παίζουν πατερναλιστικά και ενσυνειδήτως επόπτες νοοτροπιών. Ανήκουν σε πολλές κατηγορίες όσοι συμπεριφέρονται έτσι. Μπορεί να είναι θεματοφύλακες της πολιτικής ορθότητας. Μπορεί να είναι και ένας μισθωμένος κομματικός στρατός που εξαπολύει μαζικά report. Αναλόγως το χαράκωμα στο οποίο διεξάγεται ο πόλεμος της ελευθερίας.

Κι ο μισητός στους συριζαίους Αρκάς μοιάζει θύμα ενός τέτοιου πολέμου στο Facebook, αφού ισχυρίζεται ότι του την έπεσε ένας στρατός συριζαϊκών τρολ που τον λογόκριναν επειδή τον θεωρούν παρακμασμένο συντηρητικό, προδότη των προοδευτικών οραμάτων τους, εχθρό τους.

Λόμπι θα υπάρχουν πάντα. Στα παραδοσιακά ΜΜΕ, ο ρόλος τους ήταν καταλυτικός, το ξέραμε. Πλατφόρμες τύπου Facebook, στο Διαδίκτυο, όμως, έγιναν αγαπητές επειδή έδιναν βήμα στην αχειραγώγητη έκφραση γνώμης. Αν είναι θέμα αλγορίθμων, το Facebook οφείλει, στην κουλτούρα της ελευθερίας που προάγει, να επινοήσει συνθετότερους τρόπους ελέγχου των δημοσιευμάτων που φιλοξενεί.