Με ΤΟ ΒΗΜΑ: Αφιέρωμα στον Οδυσσέα Ελύτη, ΓΕΥΣΙΓΝΩΣΤΗΣ & BHMAGAZINO

22:37 7/1/2019 - Πηγή: In.gr

Με «ΤΟ ΒΗΜΑ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ», Αφιέρωμα στον Οδυσσέα Ελύτη, ΓΕΥΣΙΓΝΩΣΤΗΣ & BHMAGAZINO

Οδυσσέας Ελύτης, Γιώργος Σεφέρης, Γιάννης Ρίτσος, Νίκος Καζαντζάκης

Τα συλλεκτικά αφιερώματα του μακροβιότερου λογοτεχνικού περιοδικού «Νέα Εστία», που άφησε εποχή.

Κορυφαίοι εκπρόσωποι των γραμμάτων γράφουν για τους σημαντικότερους έλληνες λογοτέχνες του 20ού αιώνα.

Το 1927 ο Αγγελος

Σικελιανός και η Εύα Πάλμερ διοργανώνουν τις πρώτες Δελφικές Γιορτές αρχαίου δράματος, ενώ η Ελλάδα προσπαθεί να επιστρέψει σε μια κανονικότητα μετά το τραύμα της Μικρασιατικής Καταστροφής. Η Ευρώπη ζει στους έντονους ρυθμούς της άγριας δεκαετίας του 1920, χρόνια οικονομικής ευημερίας και ρήξης με τις κοινωνικές νόρμες και την αισθητική της προπολεμικής εποχής. Σ’ αυτόν τον κόσμο θα κάνει για πρώτη φορά την εμφάνισή του, στις 15 Απριλίου 1927, το περιοδικό «Νέα Εστία».

Σήμερα, 92 χρόνια μετά, η «Νέα Εστία» δικαίως κατέχει τον τίτλο του «μακροβιότερου περιοδικού στην ιστορία του ελληνικού λογοτεχνικού Τύπου». Η αντοχή της είναι εντυπωσιακή για τα ελληνικά εκδοτικά δεδομένα και οφείλεται οπωσδήποτε στη σταθερή υποστήριξη του εκδοτικού οίκου της Εστίας από το πρώτο της τεύχος. Η διάρκειά της, η υπόληψη του εκδοτικού οίκου, το γεγονός ότι από τις σελίδες της πέρασαν σχεδόν όλοι οι έλληνες λογοτέχνες και διανοούμενοι, καθώς και το κύρος των προσωπικοτήτων που διηύθυναν το περιοδικό έχουν εδραιώσει τη φήμη του ως έγκριτου και σοβαρού περιοδικού.

Γλωσσική ανεκτικότητα και πολιτική αμεροληψία

Πρώτος διευθυντής, από το 1927 ως το 1932, ο Γρηγόριος Ξενόπουλος. Ηδη καταξιωμένος και δημοφιλής συγγραφέας, και μετέπειτα ακαδημαϊκός, ο Ξενόπουλος ήταν από τους πιο οξυδερκείς κριτικούς της εποχής του με σημαντική εμπειρία στον Τύπο. Σε μια εποχή που το γλωσσικό ήταν ακόμη ζέον ζήτημα, ο δημοτικιστής Ξενόπουλος επιλέγει για το περιοδικό μια ήπια δημοτική, η οποία όμως δεν επιβάλλεται στους συνεργάτες, που έχουν το ελεύθερο να χρησιμοποιούν τη μορφή της γλώσσας και την ορθογραφία που προτιμούν. Τη γλωσσική ανεξιθρησκία θα ακολουθήσει και η πολιτική ανεξιθρησκία. Αυτή η γλωσσική και πολιτική ανεκτικότητα του περιοδικού ήταν ένας ακόμη παράγοντας που του εξασφάλιζε ευρύ πεδίο συνεργατών. Στο πρώτο μέρος του, το περιοδικό δημοσιεύει λογοτεχνικά και κριτικά κείμενα ή μεγάλα ρεπορτάζ και έρευνες για τη φιλολογική ζωή και το ελληνικό βιβλίο και στο δεύτερο μέρος δημοσιεύονται βιβλιοκρισίες και ειδήσεις από τον χώρο του βιβλίου και του πολιτισμού.

Ο Πέτρος Χάρης και οι άλλοι

Αναμφισβήτητα εκείνος ο οποίος πιστώνεται την εδραίωση του περιοδικού στη συνείδηση των αναγνωστών και της φιλολογικής κοινότητας είναι ο Πέτρος Χάρης, ο επί πεντηκονταετία διευθυντής του. Ποιητής, κριτικός και γαμπρός του Ξενόπουλου, συνδιηύθυνε μαζί του το περιοδικό από το 1933 ως το 1934 και συνέχισε μετά την αποχώρηση του Ξενόπουλου ως διευθυντής ως το 1987. Αύξησε τους αναγνώστες και τους συνδρομητές του περιοδικού και τηρώντας μια μετριοπαθή στάση κατάφερε να κρατήσει το περιοδικό ανοιχτό και στα χρόνια της Κατοχής και της γερμανικής λογοκρισίας.

Τον διαδέχθηκε ο συγγραφέας, κριτικός και μεταφραστής Ευάγγελος Ν. Μόσχος ως τον Ιούνιο του 1998, και ακολούθησε, από τον Σεπτέμβριο του 1998, ο δοκιμιογράφος Σταύρος Ζουμπουλάκης, μετέπειτα πρόεδρος του Εφορευτικού Συμβουλίου της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Ελλάδος.

Από τον Δεκέμβριο του 2012 το περιοδικό κυκλοφορεί ανά τρίμηνο, με διευθυντή τον ιστορικό και πρόεδρο της Εφορείας των Γενικών Αρχείων του Κράτους Νίκο Καραπιδάκη. Την περίοδο αυτή εισάγεται πλέον στην έκδοσή του το μονοτονικό και το περιοδικό κυκλοφορεί σταθερά με τη μορφή εκτενών αφιερωμάτων σε πρόσωπα και θέματα της πνευματικής μας ζωής

Εμπεριστατωμένα, πολυφωνικά αφιερώματα

Ωστόσο, τα αφιερώματα δεν είναι πρόσφατη πρακτική της «Νέας Εστίας». Ξεκινούν από τα Χριστούγεννα του 1931 και αργότερα απλώνονται στον χρόνο με διάφορες, επετειακού χαρακτήρα συνήθως, αφορμές. Για όποιον ενδιαφέρεται για την ελληνική λογοτεχνία, τα αφιερώματα του περιοδικού σε σημαντικές προσωπικότητες του λόγου και των ιδεών αποτελούν συλλογικούς τόμους που λειτουργούν για τον αμύητο αναγνώστη ως εξαιρετικές εισαγωγές στο έργο των συγγραφέων αυτών ενώ εφοδιάζουν τον εξειδικευμένο μελετητή με ανέκδοτα κείμενα, νέες ερμηνείες, κριτικές αποτιμήσεις και επισκόπηση της πρόσληψης του συγγραφέα. Για τον μαθητή, τον δάσκαλο, τον μελετητή, τον αναγνώστη που χρειάζεται μια εμπεριστατωμένη, σφαιρική και πολυφωνική προσέγγιση ενός λογοτέχνη, τα αφιερώματα της «Νέας Εστίας» είναι το βασικό σημείο εκκίνησης.

Από τα αφιερώματα αυτά, «Το Βήμα» έχει επιλέξει και θα προσφέρει στους αναγνώστες του τις επόμενες εβδομάδες εκείνα που αφορούν τέσσερις μείζονες λογοτέχνες: τον Οδυσσέα Ελύτη, τον Γιώργο Σεφέρη, τον Γιάννη Ρίτσο και τον Νίκο Καζαντζάκη.

Ο Ελύτης και οι νέοι

Το αφιέρωμα στον Οδυσσέα Ελύτη, στο διπλό τεύχος 1674-1675 της 1ης και της 15ης Απριλίου 1997, κυκλοφορεί στην πρώτη επέτειο από τον θάνατο του ποιητή στις 18 Μαρτίου 1996. Ο Ε. Ν. Μόσχος, στο εκδοτικό του σημείωμα, υπογραμμίζει κατά την πάγια πρακτική του περιοδικού τη σχέση του εντύπου με τον τιμώμενο, τονίζοντας ότι «ο πρώτος Ελύτης έκανε την εμφάνισή του από τις σελίδες της «Νέας Εστίας» με τον «Ηλιο τον Πρώτο», με την «Πορτοκαλένια» και το «Ναυτάκι του περιβολιού», αλλά και με το κριτικό κείμενό του για τον Κάλβο και με ποιητικές μεταφράσεις του Λόρκα. Το τεύχος ανοίγει ένα λυρικό εγκώμιο στον ποιητή σε στίχους του Τάκη Βαρβιτσιώτη και συνεχίζει αποτυπώνοντας αυτά που θα αποτελέσουν σταθερές του μετέπειτα κριτικού λόγου για τον Ελύτη: τη σχέση του με τη μουσική, τη ρητορική διάσταση της γλώσσας του, τον Ελύτη ως ποιητή του ήλιου και του Αιγαίου, τον Ελύτη και τη σχέση του με τη Σαπφώ, τον Ελύτη ως δοκιμιογράφο και ως μεταφραστή. Η θεατρική ανάγνωση της «Μαρίας Νεφέλης» από τον νεαρό, τότε, θεατρολόγο Γιώργο Πεφάνη, και το μελέτημα σχετικά με τη διδασκαλία της ποίησης του Ελύτη στα παιδιά από τη νεαρή, τότε, φιλόλογο Αννίτα Παναρέτου παραμένουν εξαιρετικά χρήσιμα και για τον σημερινό αναγνώστη του Ελύτη. Ο διευθυντής του περιοδικού υπογραμμίζει μάλιστα ότι στο αφιέρωμα συμμετέχουν πολλοί νέοι κριτικοί, από τη νέα γενιά, που «δε χάνουν την ευκαιρία να φέρνουν στο στόμα τους τους παραμυθητικούς στίχους του», τους νέους που ο ποιητής ήθελε «να τους έχει κοντά του και να πιστεύουν στο έργο του». Το σφαιρικό πορτρέτο του Ελύτη συμπληρώνεται από εκλογή από το έργο του, μια συνέντευξή του τού 1979, όταν τιμήθηκε με το Νομπέλ Λογοτεχνίας, και βιβλιογραφικά στοιχεία από τον Δημήτρη Δασκαλόπουλο.

Μαζί

Γευσιγνώστης.

Σε αυτό το τεύχος, 60 μοναδικές συνταγές που… αδυνατίζουν!

Ακόμη, διατροφολόγοι και γιατροί παρουσιάζουν όσα πρέπει να γνωρίζουμε για τις δίαιτες, την υγιεινή διατροφή, αλλά και τις τελευταίες παγκόσμιες τάσεις

Γευσιγνώστης! Το ‘χει ψάξει!

Και

ΒHMAgazino.

Και στην απλή έκδοση των €2.