Ο παγκόσμιος πολτός

07:14 16/11/2019 - Πηγή: In.gr

Το πολιτικό παιχνίδι και οι ισορροπίες που καταγράφονται στο παγκόσμιο γίγνεσθαι θα μπορούσαν να αποτυπώνονται για την εβδομάδα που φεύγει σε τρεις εικόνες: Στη μία απαθανατίζεται ο παραιτηθείς (ή έκπτωτος) Εβο Μοράλες που μέσα σε ένα αεροπλάνο αφήνει πίσω τη Βολιβία με προορισμό τη μεξικανική ασυλία. Στη δεύτερη, ένας εναγκαλισμός ανάμεσα στον Πέδρο Σάντσεθ και τον Πάμπλο Ιγκλέσιας καταγράφεται ως καθοριστικό βήμα για τον σχηματισμό κυβέρνησης στην Ισπανία

και, στην τρίτη, ο Ντόναλντ Τραμπ και ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν πρωταγωνιστούν σε ένα τετ-α-τετ αλληλοθαυμασμού.

Για να εντάξουμε και τα καθ’ ημάς στον χάρτη, ας προσθέσουμε και το φωτογραφικό ενσταντανέ με τον Σι Τζινπίνγκ μπροστά στον μαρμάρινο κούρο του Μουσείου της Ακρόπολης. Εάν η κινεζική «εισβολή» στην Ευρώπη περνά από την Ελλάδα, τότε η επίσημη επίσκεψη του κινέζου προέδρου στην Αθήνα έχει όντως μεγαλύτερες διαστάσεις.

Τα στιγμιότυπα συνδέονται, αναμφίβολα, με πολιτικά γεγονότα, αλλά η «μάχη των ιδεολογιών» που καθόρισε την πορεία του κόσμου έως την προηγούμενη 20ετία είναι δυσδιάκριτη σε όλα τα πλάνα.

Ακόμη και στην αποκαθήλωση Μοράλες που εκπροσωπεί τον λατινοαμερικανικό «ποπουλισμό» ή τη σύμπραξη των ισπανών σοσιαλιστών με τους Podemos, το ζητούμενο είναι πρωτίστως η ανακατάληψη ή διασφάλιση της εξουσίας και όχι η ιδεολογική κυριαρχία. Στο «παγκόσμιο χωριό» του 21ου αιώνα η πολτοποίηση των ιδεολογιών γίνεται κάθε μέρα εντονότερη, επιτρέποντας στον αυταρχικό καθεστωτισμό του Ερντογάν να βρίσκει διάπλατα ανοικτές τις πόρτες στον Λευκό Οίκο ή στον ηγέτη του Κομμουνιστικού Κόμματος της Κίνας να πρωτοστατεί σε μια εκστρατεία οικονομικού ιμπεριαλισμού.

Η αφετηρία για την αλλαγή μοντέλου προφανώς βρίσκεται πίσω από ένα άλλο φωτογραφικό στιγμιότυπο των τελευταίων ημερών.

Οι εορτασμοί της 9ης Νοεμβρίου για την επέτειο των τριάντα χρόνων από την πτώση του Τείχους του Βερολίνου θα μπορούσαν να συνδεθούν και με τελετές για το «τέλος των ιδεολογιών». Ο «γκλομπαλισμός» (globalism), άλλωστε, ως νέα ιδεολογία, συνδέεται από τους θιασώτες του με την οικοδόμηση μιας παγκόσμιας καπιταλιστικής οικονομίας που επιταχύνθηκε μετά τις κοσμοϊστορικές εξελίξεις τον Νοέμβριο του 1989, παρά με την ιντερνετική κοσμογονία.

Αυτή είναι μόνον ένα όχημα. Η φυσική γεωγραφία γίνεται λιγότερο σημαντική, παρά τις εθνικιστικές εξάρσεις, και η ανάπτυξη «υπερεδαφικών» σχέσεων μεταξύ των ανθρώπων, ανεξάρτητα από χρώματα και φυλές, δείχνει νομοτελειακή, επειδή στον «κυβερνοχώρο» υποχωρούν τα ιδεολογικά τείχη. Μέσα σε αυτό το νέο σκηνικό, οι κυβερνήσεις – όσο και αν θέλουν να προσθέσουν στην ταυτότητά τους ιδεολογικά πρόσημα – απλώς διαχειρίζονται καταστάσεις, αποτελεσματικότερα ή μη, παρά μπορούν να αλλάξουν τον κόσμο.

Πρόκειται για μια νέα πραγματικότητα που θα μπορούσε να εξηγεί και το «βραχυκύκλωμα» της εγχώριας αντιπολίτευσης, η οποία αναζητεί ιδεολογική βάση για τον σχεδιασμό της.

Από αυτή την οπτική, το μεγαλύτερο πολιτικό γεγονός της εβδομάδας που κατά τα φαινόμενα σηματοδοτεί και το παγκόσμιο μέλλον δεν ήταν καν πολιτικό. Τουλάχιστον δεν είχε μια πολιτική ή κυβερνητική υπογραφή.

Στη «μέρα των εργένηδων» της 11ης Νοεμβρίου, όταν ο Σι Τζινπίνγκ σερβιριζόταν λαβράκι με λαδολέμονο στο Προεδρικό Μέγαρο της Ηρώδου του Αττικού, ο γίγαντας του κινεζικού ηλεκτρονικού εμπορίου Alibaba έσπαζε το δικό του ρεκόρ πωλήσεων σε μία ημέρα, διαθέτοντας ανά την υφήλιο μέσα από την πλατφόρμα του εμπορεύματα αξίας 268,4 δισεκατομμύρια γουάν – περίπου 38,3 δισεκατομμύρια δολάρια!

Οσο κι αν προκαλεί δυσανεξία σε πολλούς η νέα πραγματικότητα, η αλήθεια είναι ότι με ημερήσιο τζίρο αυτού του μεγέθους, κανένα τείχος και καμία κυβέρνηση δεν μπορεί εύκολα να μπει στον δρόμο σου…