«Όπου υπάρχουν άνθρωποι»: Ντοκιμαντέρ του Μεγγρέλη για τα 30 χρόνια των «Γιατρών του κόσμου»

08:32 24/5/2020 - Πηγή: In.gr

«Πότε τελικά είναι πιο ευχαριστημένος ο άνθρωπος; Όταν δίνει ή όταν παίρνει;»… «Δεν είναι αρκετό να σώσεις απλώς μια ζωή χωρίς να εξετάσεις τις αιτίες που προκάλεσαν τον πόλεμο, την καταστροφή. Πρέπει να υψώνεις τη φωνή σου σ’αυτά που προκαλούν τη δυστυχία.

Είναι σημαντική ειδοποιός διαφορά από άλλα ανάλογα κινήματα»… «Με την ένταξη στους «Γιατρούς του Κόσμου» μπήκα βαθειά στο ιερό παιγνίδι του δούναι. Έμαθα πως …ό,τι και να γίνει, η ζωή συνεχίζεται και ο άνθρωπος -εμείς- είναι νομοτελειακά μέρος αυτής της εξέλιξης»… «Με το που φτάσαμε -νύχτα ήταν- στην Αϊτή (Ιανουάριος 2010 -σεισμός-

300.000 νεκροί) μας έφεραν μια ετοιμόγεννη. Ανάμεσα σε σορούς χιλιάδων ανθρώπων γεννήθηκε ένα υγιέστατο κοριτσάκι. Φυσιολογικά… Σε μια χώρα που πέθαινε, ξεπετάχτηκε μια ζωή. Το βαφτίσαμε εμείς. Το ονομάσαμε Ελπίδα…» (μιλούν στην κάμερα γιατροί αλλά και…ένας σκηνοθέτης, ένας φωτογράφος, μια μαία, ο ιδρυτής των «Γιατρών του Κόσμου», ένας ηλεκτρολόγος κ.ά).

Αϊτή, Σουδάν, Σουμάτρα, Βαγδάτη, Ινδία, Τουρκία, Σομαλία, Κουρδιστάν, Ιράκ, Λίβανος, Ειδομένη, Μόρια, Χίος… «Όπου υπάρχουν άνθρωποι» – 30 χρόνια Γιατροί του Κόσμου.

Η ταινία «Όπου υπάρχουν άνθρωποι», διάρκειας 71 λεπτών, του Νίκου Μεγγρέλη είναι μία από τις 77 του ελληνικού τμήματος και τις 217 συνολικά, και συμμετέχει στην ενότητα «Ανοιχτοί Ορίζοντες» του 22ου Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης, που για πρώτη φορά στην ιστορία του θεσμού διεξάγεται ηλεκτρονικά.

«…Στη δεκαετία του ‘70, οι μεγάλες ανθρωπιστικές κρίσεις είχαν πάψει πια να είναι αντικείμενο της διπλωματίας και μπήκαν (χάρη στην τηλεόραση) στα σαλόνια των καθησυχασμένων ανθρώπων», «λέει» το εισαγωγικό σπικάζ στο ντοκιμαντέρ «Όπου υπάρχουν άνθρωποι».

Με αφορμή τη συμπλήρωση 30 χρόνων λειτουργίας, ο δημοσιογράφος Νίκος Μεγγρέλης, σε συνεργασία με τους «Γιατρούς του Κόσμου Ελλάδος» και με την υποστήριξη της ΕΡΤ, ανέλαβε να «φτιάξει» ένα …»κινηματογραφικό» αλμπουμ με στοιχεία τεκμηρίωσης οπτικό υλικό της ίδιας της οργάνωσης, αποσπάσματα από παλαιότερες αποστολές σε πληττόμενες περιοχές, αλλά και αφηγήσεις μελών που στελέχωσαν την οργάνωση και συμμετείχαν σε δεκάδες αποστολές στην Ελλάδα και στο σύνολο σχεδόν των πληττομένων (από φυσικές αλλά και πολιτικές καταστροφές, πολέμους, εκτοπισμούς κ.ά) χωρών του πλανήτη.

Παράλληλα, το «Όπου υπάρχουν άνθρωποι» είναι ένα ιδιόμορφο ταξίδι στον κόσμο και στα μεγάλα γεγονότα των 30 τελευταίων ετών (πόλεμος στην πρώην Γιουγκοσλαβία, τσουνάμι και σεισμός στη Σρι Λάνκα και στην Ινδονησία, πόλεμος στο Ιράκ, σεισμοί στην Τουρκία κ.ά). «…Μια απ τις πρώτες μέρες που βρεθήκαμε στην Αϊτή έφτασε στον καταυλισμό των Γιατρών του Κόσμου μια γυναίκα ετοιμόγεννη. Ήταν ήδη μάνα πέντε ακόμη παιδιών. Με πήρε από το χέρι χωρίς να μιλάει και βγήκαμε έξω στα χωράφια. Εκεί, ξαφνικά έπεφτε κάτω, έπιανε τη γη, άγγιζε τα φύλλα, τα δέντρα, τραγουδούσε σε μια γλώσσα ακατάληπτη σε μένα. Όλοι οι στίχοι είχαν κοινή κατάληξη- κάτι σαν επαναλαμβανόμενη επίκληση Οh Jesus! Αυτό κράτησε περίπου μισή ώρα. Την παρακολουθούσα χωρίς να μιλάω… την εμπιστεύτηκα. Οι συνάδελφοί μου είχαν αναστατωθεί, μου φώναζαν: «Θα χάσουμε το παιδί, θα κινδυνέψει η μάνα… Όταν η ίδια το αποφάσισε, επιστρέψαμε στη σκηνή των Γιατρών κι εκεί γέννησε. Είμαι ένας δυτικός γυναικολόγος, εκπαιδεύτηκα σε δυτικά νοσοκομεία. Η Αϊτινή πιθανώς -σκέφτηκα- να ξέρει καλύτερα από μένα μαιευτική. Ε, ήξερε…». Είναι ένα μέρος της διήγησης του μαιευτήρα Γιάννη Μουζάλα (του πρώην υπουργού Μεταναστευτικής Πολιτικής) – μέλους των Γιατρών του Κόσμου που «μιλά» για τη δική του εμπειρία από τη συγκλονιστική αποστολή στην Αϊτή (στον σεισμό του 2010 με τους 300.000 νεκρούς), στον φακό του δημοσιογράφου Νίκου Μεγγρέλη.

Με αφορμή τη διαδικτυακή προβολή αλλά και τα 30α γενέθλια της οργάνωσης «Γιατροί του Κόσμου», το ΑΠΕ-ΜΠΕ μίλησε με τον δημιουργό της ταινίας Νίκο Μεγγρέλη.

ΕΡ. Μια γιατρός στο ντοκιμαντέρ λέει: «Με άλλαξε σαν άνθρωπο η εμπειρία των Γιατρών του Κόσμου. Όταν βλέπεις τόσο πόνο αλλά και τόση ελπίδα μαζί…Με απελευθέρωσε απ’ όλα τα πρέπει της ζωής μου». Η εμπειρία της δημοσιογραφίας, του ντοκιμαντέρ – τώρα σε…δεύτερη καριέρα – σας άλλαξε κι εσάς;

ΑΠ. «Τα ταξίδια με άλλαξαν. Εκτιμώ πλέον πολύ την αξία της ανθρώπινης ζωής, την κάθε στιγμή της ζωής. Εκτίμησα την ελπίδα… Δεν βλέπω πλέον το ποτήρι μισοάδειο, αλλά μισογεμάτο. Έστω, ψάχνω το πώς μπορεί να γεμίσει…»

ΕΡ. Άλλος γιατρός στο ντοκιμαντέρ λέει πως θα ‘πρεπε να ήταν υποχρεωτική η εκπαίδευση των γιατρών σ’ αυτές τις περιοχές. Σ’ αυτό το «άλλο» πλαίσιο λειτουργίας μπορεί κανείς να εκτιμήσει την αξία της ζωής -την παρέμβαση στον άνθρωπο που πάσχει. Ως καταγραφέας όλων αυτών αλλά και ως έμπειρος δημοσιογράφος θα λέγατε πως ίσως θα ‘πρεπε να είναι «υποχρεωτική» η εκπαίδευση και των καταγραφέων και… αξιολογητών των γεγονότων (των δημοσιογράφων) στο ρεπορτάζ (αυτό που οι παλαιότεροι ονόμαζαν «πεζοδρόμιο»)- πηγή ανθρώπινης δραστηριότητας κι όχι στα γραφεία διαχείρισης δελτίων τύπου;

ΑΠ. «Απόλυτα ναι, αλλά… πόσο μπορεί να επιβληθεί αυτή η «υποχρεωτική εκπαίδευση» στην εποχή του copy-paste…»

ΕΡ. Τελικά το ντοκιμαντέρ είναι ένα ρεπορτάζ;

ΑΠ. «Στο ρεπορτάζ συλλέγεις πληροφορίες. Στο ντοκιμαντέρ έχεις έτοιμο σενάριο. Μετά συλλέγεις τις πληροφορίες για να το τεκμηριώσεις… Είναι πολύ πιο σύνθετη διαδικασία. Μοντάζ, σύνθεση, μουσική, σπικάζ…».

Η σκηνοθεσία και το σενάριο στο «Όπου υπάρχουν άνθρωποι» είναι του Νίκου Μεγγρέλη, η πρωτότυπη μουσική του Φάνη Ζαχόπουλου. Οι θεατές έχουν δυνατότητα δωρεάν παρακολούθησής του στην ηλεκτρονική σελίδα του 22ου ΦΝΘ (19 -28 Μαΐου), που συνεχίζεται με ιδιαίτερη επιτυχία -ακόμα και sold out στις δωρεάν ηλεκτρονικές προβολές. (www.filmfestival.gr)