Όταν έγιναν οι πρώτες εκλογές στον Δήμο Αθηναίων

10:06 24/5/2019 - Πηγή: In.gr

Έχουν περάσει 184 χρόνια από την ημέρα που στήθηκαν οι πρώτες κάλπες στον δήμο Αθηναίων για την ανάδειξη του τοπικού άρχοντα. Ήταν 15 Μαρτίου του 1835. Η νέα πρωτεύουσα του ελληνικού κράτους -έχοντας πάρει τα σκήπτρα από το Ναύπλιο- αποτελείτο από μερικές εκατοντάδες σπίτια που απλώνονταν σε μια έκταση μόλις 1 τετραγωνικού χιλιομέτρου, πέριξ της Ακροπόλεως. Ο πληθυσμός της Αθήνας μετά βίας έφθανε τους 14.000 κατοίκους (δηλαδή όσους αριθμεί

σήμερα η… Ναύπακτος)

Ο δήμαρχος δεν εκλεγόταν απευθείας από το λαό. Οι ψηφοφόροι εξέλεγαν το δημοτικό συμβούλιο, το οποίο πρότεινε τρεις υποψήφιους δημάρχους. Η τελική επιλογή γινόταν από την κυβέρνηση.

Πρώτος δήμαρχος Αθηναίων εξελέγη ο Ανάργυρος Πετράκης 1793-1876). Αντίπαλός του ήταν ο Δημήτριος Καλλιφρονάς. Στο πρώτο δημοτικό συμβούλιο συμμετείχαν ιστορικές προσωπικότητες όπως ο Μακρυγιάννης, ο Γεννάδιος, ο Σκουζές (πήρε το όνομά του ο ομώνυμος λόφος), ο Γέροντας και ο Μπενιζέλος.

Η οικογένεια του Πετράκη καταγόταν από τη Δημητσάνα της Πελοποννήσου και ήρθε στην Αθήνα τον 17ο αιώνα. Πατριάρχης της αναφέρεται ο κληρικός Πέτρος Πετράκης, ο οποίος ανέλαβε το χτίσιμο της ομώνυμης Μονής.

Κατά τη διάρκεια της Επανάστασης του 1821 ο Ανάργυρος σπούδασε ιατρική στο εξωτερικό και διετέλεσε δημογέροντας της Αθήνας. Τον Μάιο του 1835 ενώ από το νεοεκλεγμένο δημοτικό συμβούλιο είχε εκλεγεί για τη θέση του δημάρχου ο Δημήτριος Καλλιφρονάς, διορίστηκε από τον Όθωνα πρώτος δήμαρχος Αθηνών ο Πετράκης, με πρόφαση την νεαρή ηλικία του Καλλιφρονά.

Μετά ακολούθησε άλλη μία θητεία (1841-1843). Ο Μακρυγιάννης στα απομνημονεύματά του, χαρακτήριζε τον Πετράκη προδότη, για την προσπάθεια που κατέβαλε να εμποδίσουν να χτυπήσουν οι καμπάνες έτσι ώστε να μην ειδοποιηθεί ο λαός για την επανάσταση της 3ης Σεπτεμβρίου 1843.

Δημαρχιακή θητεία

Η κατάσταση του Δήμου Αθηναίων την πρώτη φορά που ανέλαβε δήμαρχος ο Ανάργυρος Πετράκης ήταν άθλια. Πρώτο μέλημα, η εκκαθάριση του εδάφους από τα ερείπια -συσσωρευμένα από τις δύο πολιορκίες της Ακρόπολης, ο φωτισμός και η ύδρευση. Ο φωτισμός της πόλης εξασφαλιζόταν από περίπου 80 λαδοφάναρα του Δήμου, από τα οποία όταν είχε φεγγάρι άναβαν για λόγους οικονομίας μόνο τα 30 στις κεντρικότερες τοποθεσίες και πάντα υπήρχε ο κίνδυνος να σβήσουν όταν φυσούσε δυνατός άνεμος.

Παρ’όλα αυτά πραγματοποίησε αρκετά έργα όπως άνοιγμα δρόμων και κατασκευή εξυγιαντικών και απολυσματικών έργων, απελευθερώνοντας με αυτόν τον τρόπο μεγάλες καλλιεργήσιμες εκτάσεις. Επίσης ίδρυσε δημοτική φρουρά και δημοτική βιβλιοθήκη, δημιούργησε δύο λαϊκά ιατρεία για τους απόρους, ανήγειρε δημοτικό σχολείο στην Πλάκα και θεμελίωσε το Δημοτικό Νοσοκομείο Αθηνών (γνωστό ως Πολιτικό Νοσοκομείο) επί της οδού Ακαδημίας 50.

Σήμερα εκεί στεγάζεται το Πνευματικό Κέντρο του Δήμου Αθηναίων και στα ημιυπόγεια το Θεατρικό Μουσείο. Για τον σκοπό αυτό πούλησε τρία σπίτια προσφέροντας τα χρήματα στον Δήμο. Η παύση του οφείλεται σε μια διαμάχη που προέκυψε μεταξύ κυβερνήσεως και δήμου, την ώρα που ο Όθωνας απουσίαζε στο εξωτερικό.

Στη δεύτερη θητεία του, το 1841, πραγματοποίησε έργα οδοποιίας, δετροφύτευσε την πόλη, και κυρίως την Πατησίων, πάταξε τα κακοποιά στοιχεία και οργάνωσε την αστυνομία. Παράλληλα θεμελίωσε τον Μητροπολιτικό Ναό και αποπεράτωσε το Πολιτικό Νοσοκομείο. Κατηγορήθηκε όμως για την πρωτοφανή λειψυδρία και ανομβρία που παρουσιάστηκε το 1842. Τελικά παραιτήθηκε κατά την διάρκεια των γεγονότων της 3ης Σεπτεμβρίου 1843, ενώ λίγο αργότερα ανέλαβε και πάλι καθήκοντα.

Την εποχή εκείνη λειτούργησε και το πρώτο ξενοδοχείο. Το ζεύγος Καζάλη αγόρασε ένα σπίτι, από κάποιο Τούρκο που έφυγε από την Αθήνα και άνοιξε ξενοδοχείο κοντά στην οδό Ερμού. Το γεγονός αυτό σηματοδοτεί την έναρξη της ιστορίας του τουρισμού στην πρωτεύουσα.

Η Αθήνα του 1835 διέθετε πολεοδομική επιτροπή, αποτελούμενη από επιφανείς αρχαιολόγους, όπως τον Κλεάνθη, τον Ρος και τον Σουρμελή, που, ωστόσο, άλλα εισηγούντο και άλλα γίνοντα