Πάσχα στην Πάτμο: Ίαση ψυχής

10:54 24/4/2019 - Πηγή: In.gr

Μια πραγματικά ξεχωριστή εμπειρία είναι ο εορτασμός του Πάσχα στο νησί της Αποκάλυψης, την Πάτμο.

Η τελετουργία, τα έθιμα, η τελετή του Νιπτήρος και η αναπαράσταση του Μυστικού Δείπνου δημιουργούν ένα άκρως κατανυκτικό κλίμα, που προσελκύει πολυάριθμους προσκυνητές και επισκέπτες τόσο από την Ελλάδα όσο και από το εξωτερικό.

Το ξεκίνημα του εορτασμού γίνεται την Κυριακή των Βαΐων, όταν στις εκκλησίες του νησιού

μοιράζονται στους πιστούς δημιουργήματα από βάγια, τα οποία είναι σαν κεντήματα που άλλοτε έχουν σχήμα σταυρού και άλλοτε ψαριού.

Προχωρώντας προς την κορύφωση του Θείου Δράματος, τη Μεγάλη Τετάρτη οι ντόπιοι και οι επισκέπτες του νησιού προσέρχονται στις ενορίες τους, ώστε να τους «αλείψει» ο ιερέας με το λειτουργημένο και αγιασμένο λάδι προς ίαση ψυχής και σώματος.

Τη Μεγάλη Πέμπτη αυτό που κεντρίζει την προσοχή των κατοίκων του νησιού αλλά και των επισκεπτών είναι η τελετή του Νιπτήρος, που πραγματοποιείται το πρωί στη Χώρα Πάτμου σύμφωνα με τις βυζαντινές παραδόσεις.

Κατά την τελετή, που πραγματοποιείται μόνο στην Πάτμο και τα Ιεροσόλυμα, ο ηγούμενος της μονής του Αγίου Ιωάννη του Θεολόγου, που αναπαριστά τον Ιησού Χριστό, ραντίζει συμβολικά τα πόδια των μοναχών που αναπαριστούν τους μαθητές του και εν συνεχεία αρχίζει την πορεία προς τον τόπο της προσευχής, θυμίζοντας στους πιστούς τη μετάβαση του Ιησού στον κήπο της Γεσθημανής, όπου παραδόθηκε από τον Ιούδα στους ρωμαίους στρατιώτες.

Η ιδιαίτερη αυτή τελετή πραγματοποιούνταν άλλοτε κυρίως σε μοναστήρια. Κατά τους Βυζαντινούς Χρόνους το έθιμο τελούσαν και οι εκάστοτε αυτοκράτορες, που έπλεναν τα πόδια φτωχών πολιτών.

Η περιφορά των επιταφίων και το ράντισμα των νοικοκυρών με το ντόπιο ανθόνερο αποτελεί άλλη μια μοναδική εμπειρία που προσφέρει η Πάτμος στους επισκέπτες της τη Μεγάλη Παρασκευή, ενώ μετά την πρώτη Ανάσταση, και συγκεκριμένα την Κυριακή του Πάσχα, στον Εσπερινό της Αγάπης, στην Ιερά Μονή γίνεται η δεύτερη ανάσταση, κατά την οποία το Αναστάσιμο Ευαγγέλιο διαβάζεται σε επτά γλώσσες, ενώ από τον ηγούμενο μοιράζονται κόκκινα αβγά στους πιστούς.

Το απόγευμα της Κυριακής του Πάσχα όλο το νησί εορτάζει την Ανάσταση μαζί με τους επισκέπτες της Πάτμου στην πλατεία της Σκάλας, όπου ο δήμος και οι πολιτιστικοί σύλλογοι του νησιού προσφέρουν ένα πλούσιο τραπέζι με πασχαλιάτικα εδέσματα, αβγά, πατινιώτικες τυρόπιτες και γλυκά, κρασί και ένα εντυπωσιακό θέαμα με τοπικούς χορούς, οι οποίοι χορεύονται από νέους και νέες του νησιού, που είναι ντυμένοι με την πατμιακή φορεσιά.

Το τυπικό του Πάσχα κλείνει τη Νέα Τρίτη με την περιφορά των ιερών εικονισμάτων στα σπίτια της κάθε ενορίας, για να έχουν όλα τα σπίτια την εύνοια του Θεού.

Τα ιερά εικονίσματα της Μονής μεταφέρονται και περιφέρονται στην πλατεία της Αγίας Λεβιάς στη Χώρα, ο ηγούμενος κάνει αγιασμό, ενώ οι μοναχοί προσκυνούν τα ιερά λείψανα που έχουν φέρει μαζί τους.

*Το κείμενο και οι φωτογραφίες του παρόντος άρθρου προέρχονται από το διαδικτυακό τόπο του Δήμου Πάτμου.