Πάτμος: Στολίδι των Δωδεκανήσων

11:17 21/6/2019 - Πηγή: In.gr

Τόπος ιδανικός για ήσυχες διακοπές και ευχάριστες περιπατητικές διαδρομές, η Πάτμος είναι ευρέως γνωστή ως το νησί της Αποκάλυψης, μια και στο σπήλαιο της Αποκαλύψεως, που βρίσκεται στο μέσον της διαδρομής από τη Χώρα προς το λιμάνι της Σκάλας, συνέγραψε κατά την παράδοση το Βιβλίο της Αποκαλύψεως, το μοναδικό προφητικό βιβλίο της Καινής Διαθήκης, ο Θεολόγος και Ευαγγελιστής Ιωάννης, ο αγαπημένος μαθητής του Κυρίου.

Μικρές πεδιάδες και κοιλάδες εναλλάσσονται με εντυπωσιακούς βράχους,

που υψώνονται σαν κάστρα στις κορυφές και τις πλαγιές των λόφων, σε μια προσπάθεια να ξεπεράσουν σε ομορφιά το καστρομονάστηρο του Αγίου Ιωάννη του Θεολόγου, το οποίο δεσπόζει στο γοητευτικό νησί του συμπλέγματος των Δωδεκανήσων.

Χτισμένη στην κορυφή λόφου της Χώρας, κατά τα φαινόμενα στη θέση ναού της Αρτέμιδος και παλαιοχριστιανικής βασιλικής, η ιερά, βασιλική, πατριαρχική και σταυροπηγιακή κοινοβιακή μονή Αγίου Ιωάννου του Θεολόγου και Ευαγγελιστού (αυτή είναι η επίσημη ονομασία της) ιδρύθηκε από τον Όσιο Χριστόδουλο τον Λατρηνό στα τέλη του 11ου αιώνα.

Η Πάτμος, που ανήκε στην αρχαιότητα μαζί με τη Λέρο στον ιωνικό χώρο, κατοικήθηκε από τους Προϊστορικούς Χρόνους. Κατά τους Ρωμαϊκούς Χρόνους εξορίστηκε στο νησί από τον αυτοκράτορα Δομιτιανό ο Θεολόγος και Ευαγγελιστής Ιωάννης. Το 1088 ο βυζαντινός αυτοκράτορας Αλέξιος Α’ Κομνηνός παραχώρησε με χρυσόβουλο το νησί στον Όσιο Xριστόδουλο.

Η Πάτμος γνώρισε μεγάλη ακμή χάρη στις εμπορικές επαφές με την ενετοκρατούμενη Κρήτη, ενώ στα τέλη του 16ου-αρχές του 17ου αιώνα χτίστηκαν τα πρώτα αρχοντικά γύρω από το μοναστήρι. Το 1713 ιδρύθηκε η περίφημη Πατμιάδα Σχολή από τον πάτμιο διάκονο και λόγιο Mακάριο Kαλογερά, ο οποίος είχε σπουδάσει στην Kωνσταντινούπολη.

Η Χώρα της Πάτμου, η πρωτεύουσα του νησιού, είναι ένας παραδοσιακός οικισμός, χτισμένος από έμπειρους μαστόρους, με μια τεχνική που περνούσε από πατέρα σε γιο, δημιουργώντας ένα καλαίσθητο και αρχοντικό σύνολο.

Την εικόνα του οικισμού συνθέτουν επίπεδες στέγες, στενά πλακόστρωτα δρομάκια, με τρεις μικρές πλατείες για ανάσα, σκαλάκια, σκεπαστά και πολλές εκκλησίες. Τα σπίτια, με εκείνο το εκτυφλωτικό νησιώτικο λευκό, αφήνουν για στολίδι ατόφια την πέτρα γύρω από τα κουφώματα και τις γωνίες.

Λιμάνι και μεγαλύτερος οικισμός του νησιού, η Σκάλα, χτισμένη στον ομώνυμο όρμο, αποτελεί το κέντρο των οικονομικών και κοινωνικών δραστηριοτήτων της Πάτμου. Στις αρχές του 17ου αιώνα μόνον αποθήκες υπήρχαν στη θέση του σύγχρονου οικισμού, για να εξυπηρετούν τις ανάγκες του εμπορίου. Ο φόβος των πειρατών κρατούσε τους κατοίκους μακριά από τη θάλασσα.

Από το 19ο αιώνα, όταν εγκαταστάθηκαν εδώ μόνιμα αρκετές οικογένειες, η Σκάλα άρχισε να αναπτύσσεται σε εμπορικό και ναυτιλιακό κέντρο. Στο πολυσύχναστο λιμάνι πηγαινοέρχονται μικρά και μεγάλα σκάφη όλον το χρόνο, καθώς και κρουαζιερόπλοια, που μεταφέρουν επισκέπτες από όλες τις γωνιές της γης.

Στο βόρειο τμήμα της Πάτμου βρίσκεται ο Πάνω Kάμπος, μεσόγειο χωριό, με σπίτια χτισμένα άλλα σε μικρό ύψωμα και άλλα χαμηλότερα. Κόσμημα του χωριού, η μεγάλη εκκλησία του Eυαγγελισμού, που βρίσκεται πάνω στο δρόμο, σε μικρή πλατεία.

Παραλιακός οικισμός είναι ο Kάτω Kάμπος, με αρκετό πράσινο, περιβόλια, οπωροφόρα, ελιές, πεύκα, ευκάλυπτους και αρμυρίκια στην παραλία. Κοντά στον Kάμπο βρίσκονται η Bαγιά και το Λιβάδι, παραλιακοί οικισμοί.

Μια ιδιαίτερα γραφική γωνιά της Πάτμου είναι ο Γροίκος, παραλιακός οικισμός με αξιόλογη παραθεριστική κίνηση, σε μικρή κοιλάδα με αρκετό πράσινο. Ο κλειστός ήρεμος όρμος, με αρμυρίκια στην αμμώδη παραλία και το Τραγονήσι μπροστά του, μοιάζει περισσότερο με λίμνη. Εντυπωσιακή είναι η Πέτρα ή «Βράχος της Καλλικατσούς», αμμώδης στενή λουρίδα που καταλήγει σε τεράστιο βράχο.

Για κολύμπι προσφέρονται οι παραλίες Γροίκος, Διακόφτι, Ψιλή Άμμος, Κάμπος, Λεύκες, Λάμπη, Μέριχας, Χόχλακας, Μελόι και Αγριολίβαδο.

*Οι φωτογραφίες του παρόντος άρθρου προέρχονται από το διαδικτυακό τόπο του Δήμου Πάτμου.