Πώς ξεδιπλώνει η Τουρκία την ατζέντα της

09:40 7/7/2019 - Πηγή: In.gr

Η Τουρκία κινείται δυναμικά στην Ανατολική Μεσόγειο προκειμένου να αντιστρέψει την αρνητική για αυτήν κατάσταση. Εχει σχέδιο που δείχνει για την ώρα ολοκληρωμένο, αλλά αν δεν το αναπροσαρμόσει δύσκολα θα αντέξει στον χρόνο. Ετσι, επιλέγει την αύξηση της έντασης και κατ’ επέκταση της πίεσης, προσβλέποντας είτε στην αναδίπλωση της Κύπρου το ταχύτερο δυνατό (ως προς το ενεργειακό της πρόγραμμα) είτε στη λύση του Κυπριακού, προκειμένου οι Τουρκοκύπριοι

να καταστούν συμμέτοχοι στην αξιοποίηση των φυσικών πόρων και να ανοίξει ο δρόμος για τη συμμετοχή της Αγκυρας στα ενεργειακά projects. Για αυτό επαναφέρει τα σενάρια διχοτόμησης και χρησιμοποιεί πειθήνιους σε αυτή τουρκοκύπριους πολιτικούς για να αναδείξουν ξεχασμένα ζητήματα, όπως των Βαρωσίων.

Παράλληλα, με την επινόηση της «γαλάζιας πατρίδας» που μετουσιώνει τα «σύνορα της καρδιάς» του Ερντογάν, εμφανίζει χάρτες ανεκδιήγητων διεκδικήσεων, προκαλώντας θόρυβο και θέλοντας να διαμορφώσει ένα διαπραγματευτικό πλαίσιο κομμένο και ραμμένο στα μέτρα της.

Κατόπιν της παρουσίασης των χαρτών, προβαίνει σε αεροναυτικές ασκήσεις και έκδοση παράνομων navtex για να δεσμεύει περιοχές προκειμένου εν συνεχεία να ισχυρίζεται ότι έχει τον πρώτο λόγο επί αυτών. Αργότερα, ενεργοποιεί σκάφη για τη διεξαγωγή σεισμικών ερευνών και ανάλογα τις αντιδράσεις (τις οποίες κατά πάγια τακτική συνεχώς τεστάρει) είναι πλέον σε θέση να προχωρήσει στο επόμενο επίπεδο προβολής ισχύος με την αποστολή πλωτών γεωτρύπανων, όπως συνέβη στην περίπτωση της Κύπρου.

Στην πράξη, ωστόσο, είναι προσεκτική στην επιλογή των σημείων αμφισβήτησης, προκρίνοντας περιοχές για τις οποίες δεν έχουν κατοχυρωθεί απόλυτα από την άλλη πλευρά ή το στάτους τους μπορεί να θεωρηθεί διαφιλονικούμενο. Ακόμη πιο άνετα κινείται στο κατεχόμενο μέρος της Κύπρου, όπου έχει λάβει άδειες από την τουρκοκυπριακή πλευρά, η οποία στον βορρά αντιμετωπίζεται ως κράτος για να μπορεί να αδειοδοτεί την τουρκική κρατική εταιρεία πετρελαίων, στον δε νότο θεωρείται κοινότητα, που δικαιούται μερίδιο από την αξιοποίηση των υδρογονανθράκων του συνόλου της νήσου.

Η Τουρκία απειλεί ότι αν δεν ικανοποιηθεί θα κλιμακώσει την επιθετικότητά της. Θέλει να δώσει την αίσθηση μίας σπονδυλωτής ασφυξίας της Κύπρου με κυκλωτικές κινήσεις που δύνανται να φτάσουν μέχρι και τον νότο, όπου υπάρχουν δεκατρία οριοθετημένα θαλάσσια τεμάχια, οκτώ εκ των οποίων έχουν ήδη αδειοδοτηθεί. Εκεί, τα πιο «επίφοβα» για τουρκική προβολή ισχύος είναι τα τεμάχια 2, 3, 8 και 9, όπου η παρουσία της ιταλικής ENI και της κορεατικής KOGAS δείχνουν να μην αποτελούν φόβητρο για την Αγκυρα.

Στα υπόλοιπα τεμάχια, η δραστηριοποίηση των Total και Exxon-Mobil εκμηδενίζουν τις πιθανότητες η Τουρκία να προβεί σε ενέργειες αμφισβήτησής τους, αν και σε ένα πιο ακραίο σενάριο θα μπορούσε να επιχειρήσει ερευνητική γεώτρηση στο τεμάχιο 6, όπου βρίσκεται η Total (με τον ισχυρισμό ότι μέρος αυτού τέμνεται της υφαλοκρηπίδας της).

Χωρίς να εφησυχάζουμε (το αντίθετο), μία ενθαρρυντική διαπίστωση είναι αφενός πως η Αγκυρα δεν μπορεί/αντέχει να μείνει για μεγάλο χρονικό διάστημα στην κυπριακή ΑΟΖ – τουλάχιστον για να διεξάγει τέτοιου τύπου δραστηριότητες – και αφετέρου πως ακόμη και έτσι δεν είναι σε θέση να δημιουργήσει τετελεσμένα ή νομική διαφορά, άρα και ανεπανόρθωτη βλάβη. De facto βέβαια επιδιώκει την αδρανοποίηση της άσκησης κυριαρχικών δικαιωμάτων Ελλάδας και Κύπρου ειδικότερα στο τρίγωνο Κρήτης -Καστελλόριζου – κυπριακής ΑΟΖ.

Ο δρ Κωνσταντίνος Φίλης είναι γενικός Διευθυντής ΙΔΙΣ