Ραντεβού Τσίπρα – Ερντογάν: Η ατζέντα της συνάντησης, οι φόβοι και οι προσδοκίες

15:11 3/2/2019 - Πηγή: In.gr

Εν μέσω μίας άτυπης προεκλογικής περιόδου και για τις δύο χώρες, θα πραγματοποιηθεί την ερχόμενη Τρίτη στην Άγκυρα η συνάντηση του έλληνα πρωθυπουργού Αλέξη Τσίπρα με τον τούρκο πρόεδρο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν.

Ο πρόεδρος της Τουρκίας έχει μπροστά του τις τοπικές εκλογές τον Μάρτιο ενώ ο έλληνας πρωθυπουργός έχει ήδη αρχίσει να προωθεί φιλολαϊκά νομοσχέδια με φόντο τις επικείμενες κάλπες οι οποίες – όπως όλα δείχνουν – θα στηθούν πριν το Φθινόπωρο.

Στόχος

της ελληνικής πλευράς είναι θέσει το ζήτημα της έντασης που υπάρχει στο Αιγαίο με τις υπερπτήσεις τουρκικών μαχητικών πάνω από ελληνικά νησιά ενώ η Αθήνα αναμένεται να κινηθεί με προσεχτικούς χειρισμούς στο ζήτημα της επιλεκτικής επέκτασης των χωρικών υδάτων της χώρας.

Η συνάντηση των δύο πολιτικών γίνεται λίγες ημέρες πριν επαναφέρει η Τουρκία στο τραπέζι το θέμα έκδοσης των 8 τούρκων στρατιωτικών που βρίσκονται στην Ελλάδα οι οποίοι κατηγορούνται από την Άγκυρα ως «πραξικοπιματίες».

«Είναι απαράδεκτο ορισμένες χώρες να μην εκδίδουν μέλη τρομοκρατικών οργανώσεων που έχουν διαφύγει σε αυτές. Το αίτημα για την έκδοσή τους βασίζεται στο διεθνές δίκαιο και τις συμφωνίες που έχουν υπογραφεί», είπε ο Ερντογάν κατά τη διάρκεια του Συμβουλίου Εθνικής Ασφάλειας που συνεδρίασε πριν λίγες ημέρες στέλνοντας έτσι μήνυμα προς την Αθήνα. Είναι βέβαιο – λένε διπλωματικές πηγές – ότι ο τούρκος πρόεδρος θα θέσει αυτό το θέμα στον έλληνα πρωθυπουργό.

Από την πλευρά του ο κ. Τσίπρας εκτός από την ένταση που επικρατεί στο Αιγαίο με ευθύνη των Τούρκων, αναμένεται να θέσει και το προσφυγικό και ειδικά τις αυξημένες προσφυγικές ροές που υπάρχουν στο χερσαίο σύνορο του Έβρου.

Χαμηλές προσδοκίες για τη συνάντηση

Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει η προσέγγιση της επικείμενης συνάντησης Τσίπρα – Ερντογάν στην Άγκυρα από τον καθηγητή Διεθνών Σχέσεων και κοσμήτροα της Σχολής Κοινωνικών, Ανθρωπιστικών Επιστημών και Τεχνών) του Πανεπιστημίου Μακεδονίας Ηλία Κουσκουβέλη.

«Οι συναντήσεις κορυφής, είτε είναι μεταξύ δύο γειτόνων, δύο μεσαίων δυνάμεων ή μεταξύ δύο υπερδυνάμεων, πρέπει να είναι καλά προετοιμασμένες», επισήμανε μιλώντας στον ραδιοφωνικό σταθμό «Πρακτορείο 104,9 FM», για την οποία διευκρίνισε πως δεν έχει μεγάλες προσδοκίες, λόγω του κλίματος στη γειτονική χώρα, που συνδιαμορφώνουν οικονομικοί και γεωπολιτικοί συσχετισμοί.

«Υπάρχει μία νευρικότητα στην Τουρκία»

«Να κρατήσουμε το γεγονός ότι η χώρα μας προσπαθεί να κάνει βήματα, να χρησιμοποιήσει τη διπλωματική οδό, ωστόσο δεν θα είχα μεγάλες προσδοκίες. Πηγαίνουν σε εκλογές, υπάρχει μία νευρικότητα στην Τουρκία σε σχέση με το τι θα συμβεί στη Συρία, δεν είναι πολύ ευχαριστημένοι από την επιτυχημένη συνάντηση μεταξύ των μεσογειακών κρατών στην Κύπρο και τις συμφωνίες που έγιναν σε σχέση με την Κύπρο και τη Γαλλία -παραδείγματος χάρη- ή τη στήριξη που έδωσαν οι άλλοι ηγέτες, συνεπώς το γενικότερο κλίμα, όποια και να είναι η πρόθεση της ελληνικής πλευράς, κατά τη δική μου εκτίμηση, δεν μπορεί να μας δώσει εκείνα τα μηνύματα για μία ευοίωνη και με καλά αποτελέσματα συνάντηση», ανέφερε ο κ.Κουσκουβέλης.

Διευκρίνισε, παρόλα αυτά, πως «είναι θετικό να μιλάς με τον γείτονα, να ξεκαθαρίζεις ζητήματα, να μπαίνουν άλλα στο τραπέζι- και υπάρχουν αρκετά, όπως η λειτουργία της Θεολογικής Σχολής της Χάλκης, η παραβίαση του εθνικού εναέριου χώρου, οι πιέσεις διά της ισχύος στην Κυπριακή Δημοκρατία. Όλα αυτά είναι θέματα, ας ελπίσουμε ότι θα πρυτανεύσει και στην απέναντι πλευρά του Αιγαίου η λογική».

Η ατζέντα της συνάντησης

Σχετικά με την ατζέντα με την οποία θα πάει ο κ. Τσίπρας στην Τουρκία τόνισε ότι «υπάρχουν οι άνθρωποι εκείνοι, των οποίων η δουλειά είναι να προετοιμάσουν την επίσκεψη, από την επίσκεψη πρωτοκόλλων, ασφάλειας, δώρων, επισκέψεων, τα πάντα», καθώς «το σημαντικότερο κυρίως είναι η ατζέντα», αν και «πρέπει να βοηθάει βεβαίως και το κλίμα και οι γείτονές μας δεν είναι οι ευκολότεροι».

«Η κατάσταση στην Τουρκία αυτή τη στιγμή σε επίπεδο δημοκρατίας δεν είναι και η καλύτερη, η χώρα αυτή βρίσκεται διαρκώς σε μια πολεμική κινητοποίηση σε σχέση με τα νότια σύνορά της, Συρία και Ιράκ, στο εσωτερικό της έχει το πρόβλημα, το οποίο έχει οξύνει η παρούσα εξουσία σε σχέση με τα προηγούμενα χρόνια και η οικονομία δεν πηγαίνει καθόλου καλά και σύντομα έχουν εκλογές», παρατήρησε ο καθηγητής.

«Γι΄ αυτό», εξήγησε, «η πολιτική προετοιμασία σ΄ ένα τέτοιο περιβάλλον είναι απαραίτητη και πρέπει να γίνει προσεκτικά και να δούμε και πώς η Τουρκία θα διαμορφώσει το κλίμα της επίσκεψης, γιατί ενώ ετοιμάζονται να υποδεχθούν κάποιον επισκέπτη ακούμε δηλώσεις ή καταγράφονται συμπεριφορές, οι οποίες δεν δημιουργούν τις κατάλληλες προϋποθέσεις, ώστε να γίνει μία ειλικρινής και παραγωγική συζήτηση προς προώθηση των συμφερόντων των δύο κρατών».

Σε ό,τι αφορά το Κυπριακό, ο κ. Κουσκουβέλης εκτίμησε ότι «αυτή τη στιγμή ισχυρίζονται ότι δεν το θέλουν (στην ατζέντα) αλλά τα μηνύματα που παίρνουμε είναι αλληλοσυγκρουόμενα», καθώς «από τη μία κάποιοι στην τουρκική πλευρά αναφέρονται σε δύο διαφορετικές οντότητες στο νησί, από την άλλη δεν θέλουν να φτάσουν ως εκεί, γιατί αυτό σημαίνει ότι αποκόπτονται πλήρως από τις ενεργειακές πηγές της Μεσογείου στα νότια της Κυπριακής Δημοκρατίας».

Τα θέματα που τέθηκαν στη συνάντηση του 2017 στην Αθήνα

Ένταση στο Αιγαίο, Κυπριακό, προσφυγικό, θρησκευτικές ελευθερίες και αντιμετώπιση των μειονοτήτων, αλλά και η συνθήκη της Λωζάνης και οι 8 Τούρκοι αξιωματικοί ήταν εκ των θεμάτων που άνοιξαν στη διάρκεια της συνάντησης των δύο πολιτικών που είχε διεξαχθεί το Δεκέμβριο του 2017 στην Αθήνα αλλά και στη διάρκεια της κοινής συνέντευξης Τύπου που παραχώρησαν στους δημοσιογράφους.

Υπενθυμίζεται ότι ο κ. Ερντογάν είχε φροντίσει στη διάρκεια της επίσκεψής του στην Αθήνα να εγείρει αξιώσεις και να ανοίξει θέματα από όλο το φάσμα των ελληνοτουρκικών σχέσεων (μειονότητα Θράκης, Αιγαίο, Κυπριακό κ.τ.λ.), χρησιμοποιώντας εξαιρετικά υψηλούς τόνους τόσο κατά τη συνάντησή του με τον Προκόπη Παυλόπουλο όσο και με τον Αλέξη Τσίπρα.

Από την πλευρά του ο έλληνας πρωθυπουργός είχε παραμείνει σταθερός στη θέση ότι η Συνθήκη της Λωζάννης είναι αδιαπραγμάτευτη.