Σε βάρος μας

06:36 5/8/2019 - Πηγή: In.gr

«Σε πήρα να μ’ επισκευάσεις, μα εσύ με ξεχαρβάλωσες». Ο στίχος του Ντίνου Χριστιανόπουλου θα μπορούσε να περιγράφει με μεγάλη ακρίβεια την πολιτική του ΣΥΡΙΖΑ για τις δημόσιες συγκοινωνίες.

Στην πραγματικότητα, όμως, ουδέποτε ο ΣΥΡΙΖΑ είχε υποσχεθεί τη βελτίωση των δημόσιων συγκοινωνιών.

Το αντίθετο. Εξαρχής τις χρησιμοποίησε για να συμβολίσει μια πολιτική που θα μπορούσε να ονομάζεται «εκχώρηση των δημόσιων μέσων στον λαό».

Τα πρώτα χρόνια της χρεοκοπίας, πάτησε ιδιαίτερα πάνω στο δόγμα της αλληλοβοήθειας των επιβατών – υιοθετώντας την πρακτική κατά την οποία ο ένας επιβάτης έδινε στον άλλο το εισιτήριό του μέχρι να τελειώσει η διαδρομή. Στη συνέχεια γεννήθηκε το κίνημα «δεν πληρώνω», ώσπου το τσάμπα να γίνει πρακτική σύμφυτη μιας επαναστατικότητας της καθημερινής ζωής, σύμφωνα με την οποία το κράτος μοιάζει με αγελάδα την οποία μπορεί να αρμέγει κατά το δοκούν όποιος γουστάρει.

Το κίνημα υπέρ του τσάμπα στις δημόσιες συγκοινωνίες ήταν πολύ δυναμικό. Κι όταν, το 2013, ύστερα από διαπληκτισμό με ελεγκτή σε τρόλεϊ, ένα παιδί που δεν είχε εισιτήριο σκοτώθηκε προσπαθώντας να αποφύγει τις συνέπειες του ελέγχου, το κίνημα απέκτησε και τον «μάρτυρά» του. Η τυμβωρυχία παράγει οργή και κοινωνικό μίσος.

Οι ελεγκτές μετατράπηκαν σε πειθήνιους υπηρέτες των δημόσιων συγκοινωνιών που υποτίθεται ότι στερούσαν από τους αδύνατους του κόσμου τούτου το δικαίωμα στην τσάμπα μετακίνηση. Μάλιστα, το «κίνημα» εντόπισε ορισμένους και άρχισαν να γράφουν απειλητικά συνθήματα στους τοίχους κάτω από τα σπίτια τους. Το μήνυμα είχε δοθεί.

Το αποτέλεσμα εκείνου του αγώνα αρχίσαμε να το ζούμε προοδευτικά μετά την ανάληψη της διακυβέρνησης από τον ΣΥΡΙΖΑ. Οι συγκοινωνίες άρχισαν να καταρρέουν.

Τα λεωφορεία έγιναν πιο βραδυκίνητα, πιο αργά, πιο βρώμικα – και σπανιότερα. Αλλά το ίδιο συνέβη και με το μετρό, το άλλοτε κόσμημα των συγκοινωνιών. Βαθμιαία (σε αυτό βοήθησε και το σύστημα του νέου ηλεκτρονικού εισιτηρίου, που επιδείνωσε την καθημερινότητα των συνεπών επιβατών), το κανονικό έγινε το τσάμπα. Και μαζί ήρθε η διάλυση.

Η διάλυση ήταν το σύστημα που βρήκε η νέα κυβέρνηση, η οποία καλείται να αποκαταστήσει γρήγορα τη λειτουργία των συγκοινωνιών, να τις αναδιοργανώσει ουσιαστικά πριν βάλει το στοίχημα της βελτίωσής τους. Θα χρειαστεί να συγκρουστεί με τα οργανωμένα συμφέροντα που συχνά εκφράζονται διά του συνδικαλισμού σε βάρος των επιβατών, αλλά πρωτίστως πρέπει να συμβάλει ώστε να κατανοηθεί ευρύτερα πως οι συγκοινωνίες χρειάζονται το κόμιστρο του επιβάτη, προκειμένου να παραμείνουν ζωντανές και να μπορούν να βελτιώνονται.

Τα χρόνια της χρεοκοπίας χάσαμε πολλά. Πρωτίστως, χάσαμε ορισμένες σταθερές συγκολλητικές της κοινωνικής συνοχής. Μια από τις σταθερές αυτές είναι η αίσθηση του δημόσιου συμφέροντος – του κοινού συμφέροντος. Προφανώς οι τζαμπατζήδες των μέσων μεταφοράς δεν είναι επαναστάτες (όπως περίπου παρουσιάζονταν από το κίνημα «δεν πληρώνω»), αλλά δεν είναι ούτε αποβράσματα (όπως είπε ο υπουργός Μεταφορών Κώστας Καραμανλής). Συνήθως, είναι κοινωνοί της γενικευμένης κουλτούρας της αγένειας, που επιδιώκουν καθημερινά μικροοφέλη σε βάρος του κοινωνικού συνόλου.

Χρειάζεται να αποκατασταθούν πολλά. Αλλά πρωτίστως χρειάζεται να ξαναγίνει κοινή συνείδηση η πίστη σε κάποιους βασικούς κανόνες χωρίς τους οποίους πρωτίστως κινδυνεύει η κοινωνική συνοχή.