Το τρίγωνο της γνώσης

06:53 1/4/2019 - Πηγή: In.gr

Αποκαρδιωτική, ως συνήθως, η τρέχουσα επικαιρότητα, γεμάτη ανούσιες εντάσεις και άγονες αντιπαραθέσεις, πολύ μακριά από τις πραγματικές αγωνίες και τους πόθους του ελληνικού λαού. Κυριαρχείται δυστυχώς ο δημόσιος λόγος από τα επιμέρους, μην καταφέρνοντας να προσεγγίσει τα μείζονα αλλά τα ελάσσονα.

Και έτσι χάνεται ο στόχος, μένει το όλον απροσδιόριστο, και το δέον απροσέγγιστο, αφήνοντας χώρο απίθανο σε κάθε λογής λαοπλάνους, ακόμη και σε τσαρλατάνους.

Η Ελλάδα αυτή την ώρα παλεύει ακόμη με το φάντασμα της κρίσης

και τις άπειρες συνέπειές της, χωρίς να έχει βρει δρόμο να βαδίσει προς το μέλλον. Η ελληνική κοινωνία επίσης, αγωνιούσα και ασθμαίνουσα, υπό το βάρος μιας καταδυναστευτικής καθημερινότητας, αναζητεί διέξοδο από τη μαύρη τρύπα στην οποία έχει περιέλθει.

Οι πολίτες στη συντριπτική τους πλειονότητα έχουν κατέλθει τα σκαλιά της κοινωνικής διαστρωμάτωσης, έχασαν εισοδήματα και δυνατότητες, νιώθουν αδύναμοι να αντεπεξέλθουν στις απαιτήσεις του σύγχρονου βίου, αισθάνονται ότι δεν έχουν μέλλον, μήτε ελπίδα, και γι’ αυτό παραμένουν καχύποπτοι, σχεδόν μοιρολάτρες, χωρίς σχέδιο και όραμα ζωής.

Ωστόσο αναζητούν χειρολαβές ασφαλείας και διεξόδους, προσπαθούν να εντοπίσουν φωνές αξιόπιστες και σχήματα ελπιδοφόρα.

Παλαιότερα, στον Μεσοπόλεμο και μετέπειτα στις μεταπολεμικές δεκαετίες, η ελληνική κοινωνία εκπλήρωσε τους πόθους της μέσω της εκπαίδευσης. Οι ελληνικές οικογένειες αγκάλιασαν μαζικά τις κατά καιρούς εμπνευσμένες εκπαιδευτικές μεταρρυθμίσεις και εκμεταλλεύθηκαν στον μέγιστο βαθμό τις ευκαιρίες που η Παιδεία προσέφερε.

Από την εποχή των αγώνων υπέρ του δημοτικισμού στα βενιζελικά χρόνια, αλλά και μετέπειτα στις τρεις πρώτες μεταπολεμικές δεκαετίες η Παιδεία αποτέλεσε εφαλτήριο προόδου και ευημερίας, ισχυρότατο και μοναδικό, ίσως σε ολόκληρη την Ευρώπη, εργαλείο κοινωνικής κινητικότητας.

Οι περισσότεροι κάτοικοι της πρωτεύουσας και των λοιπών ανεπτυγμένων αστικών κέντρων είναι κατά βάση απόγονοι φτωχών αγροτικών οικογενειών, που μετοίκησαν στις πόλεις με μόνο εφόδιο τη γνώση που κέρδισαν σε ταπεινά γυμνάσια και λύκεια της ελληνικής υπαίθρου.

Στην τρέχουσα περίοδο, στον καιρό της τέταρτης βιομηχανικής επανάστασης, η εκπαίδευση και η γνώση πρωταγωνιστούν παγκοσμίως. Η επένδυση στο λεγόμενο τρίγωνο της γνώσης, δηλαδή στο τρίπτυχο εκπαίδευση – έρευνα – καινοτομία, είναι πρωτοφανής και απασχολεί όλες τις χώρες, σε όλα τα μήκη και πλάτη του πλανήτη.

Η Ελλάδα με τις εκπαιδευτικές εμπειρίες που διαθέτει θα μπορούσε να ξαναπιάσει το νήμα της προόδου και της κοινωνικής εξέλιξης πάλι μέσω της Παιδείας.

Η κυβέρνηση, κυριαρχούμενη δυστυχώς από τις ιδεοληψίες και τις αγκυλώσεις της, δεν έλαβε τα σήματα των καιρών, ούτε δείχνει διατεθειμένη να επενδύσει αναλόγως ελευθερώνοντας την Παιδεία από τα τρέχοντα δεσμά της.

Αλλά αν η κυβέρνηση δεν κατανοεί, ούτε θέλει και μπορεί να επιχειρήσει μια μεγάλη εκπαιδευτική μεταρρύθμιση, οι υπόλοιπες πολιτικές δυνάμεις οφείλουν να ανταποκριθούν στα σήματα εποχής και να συγκροτήσουν εγκαίρως ένα φιλόδοξο σχέδιο που θα καθιστά το τρίγωνο της γνώσης έργο πρώτης προτεραιότητας για τη χώρα και τους νέους της.