Αυστραλία: Μνημείο για τους Λήμνιους

07:58 4/10/2013 - Πηγή: Athina984

Μνημείο προς τιμή των κατοίκων της Λήμνου και των Αυστραλών νοσοκόμων που υπηρέτησαν στο νησί κατά τη διάρκεια της επιχείρησης των συμμάχων Anzac στην Καλλίπολη το 1915, θα στηθεί στη Μελβούρνη.

Το άγαλμα θα φιλοτεχνηθεί από τον διακεκριμένο γλύπτη Peter Corlett και ήδη συγκεντρώνονται χρήματα για το σχετικό έργο, που θα υπενθυμίζει μόνιμα τη μεγάλη, σε σημασία, συνεισφορά της ελληνικής παροικίας αλλά και της Ελλάδας στην εκστρατεία των Αυστραλών στην Καλλίπολη με την ευκαιρία των 100 χρόνων από τη δράση

των Anzac. Μια επέτειο που θα τιμηθεί δεόντως από τους Αυστραλούς.

Ήδη δυο ομογενείς πολιτικοί, μέλη της Πολιτειακής Βουλής της Βικτώριας- ο Lee Tarlamis και Γιάννης Πανταζόπουλος- είναι επικεφαλής της ερανικής εκστρατείας και προσκαλούν όλα τα μέλη της Ελληνικής Ορθόδοξης Κοινότητας Μελβούρνης και Βικτώριας σε εκδήλωση-κοκτέιλ που οργανώνει η αρμόδια Επιτροπή για την οικονομική ενίσχυση για την ανέγερση του μνημείου.

Η εκδήλωση θα γίνει στις 30 Οκτωβρίου, στις 6.30 μμ., στο κτίριο της πολιτειακής Βουλής στο Spring Street της Μελβούρνης. Τα εισιτήρια για την εκδήλωση καθορίστηκαν στα 100 δολάρια.

Στην εκδήλωση, εκτός από τις επίσημες ομιλίες, θα γίνει και παρουσίαση δείγματος του σχετικού αγάλματος που θα φιλοτεχνηθεί από τον γλύπτη Peter Corlett.

Ο ρόλος της Λήμνου στη μεγάλη εκστρατεία της Καλλίπολης, όπου βρήκαν τραγικό θάνατο χιλιάδες Αυστραλοί το 1915, δεν έχει αναγνωριστεί όσο πρέπει και με την ευκαιρία των εορτασμών από τα 100 χρόνια της επετείου, ομογενείς πολιτικοί καταβάλλουν προσπάθειες να αναδειχθεί η συμβολή του νησιού και των Ελλήνων και να αναδείξει τον στρατηγικό ρόλο της Λήμνου, όπου στρατοπέδευσαν οι Αυστραλοί πριν επιχειρήσουν τη μοιραία απόβασή τους στα Δαρδανέλια.

Το νησί του Αιγαίου χρησιμοποιήθηκε ακόμα για τον σχεδιασμό της εκστρατείας αλλά και για τη νοσηλεία των τραυματιών. Εξάλλου στη Λήμνο έχουν ταφεί πολλοί Αυστραλοί, θύματα του πολέμου.

ANZAC είναι το ακρωνύμιο του Στρατιωτικού Εκστρατευτικού Σώματos Αυστραλών και Νεοζηλανδών (Australian and New Zealand Army Corps) που μετείχε στον Α΄ παγκόσμιο πόλεμο στην εκστρατεία της Καλλίπολης το 1915. Με την ίδια επωνυμία υπήρξαν και μεταγενέστερα στρατιωτικές μονάδες.

Στη μνήμη των στρατιωτών της ΑΝΖΑC, που σκοτώθηκαν, έχει καθιερωθεί ημέρα μνήμης η Anzac Day, που εορτάζεται κάθε χρόνο στις 25 Απριλίου και στις δύο χώρες. Η 25η Απριλίου 1915 ήταν η πρώτη μέρα της απόβασης στη χερσόνησο της Καλλίπολης.

Στη Λήμνο οι Αυστραλοί έφτασαν την πρώτη εβδομάδα του Μαρτίου του 1915, μια πρώτη δύναμη από 3.200 άνδρες και ακολούθησαν τον Αύγουστο και άλλοι. Από τις 25 Απριλίου ως το Νοέμβριο πραγματοποίησαν δεκάδες απόπειρες απόβασης στη χερσόνησο της Καλλίπολης, της Τουρκίας, τις οποίες απέκρουσαν οι τουρκικές δυνάμεις, υπό τον Κεμάλ, συνεπικουρούμενες από γερμανικά και αυστριακά στρατεύματα.

Μεταξύ των στρατιωτών της ΑΝΖΑC υπήρξαν εκατοντάδες νεκροί και τραυματίες, οι οποίοι είναι θαμμένοι σε στρατιωτικά νεκροταφεία, στη χερσόνησο της Καλλίπολης. Οι τραυματίες νοσηλεύονταν στη Λήμνο, σε νοσοκομείο εκστρατείας που είχε στηθεί στο χωριό Σαρπί Λήμνου, καθώς και σε πλοία. Περίπου 4.000 Αυστραλοί και Νεοζηλανδοί στρατιώτες νοσηλεύθηκαν στη Λήμνο με τη συνδρομή 96 Αυστραλίδων νοσοκόμων. Όμως, πολλοί πέθαναν και θάφτηκαν σε δύο συμμαχικά νεκροταφεία στη Λήμνο, στο Πορτιανού και στο Μούδρο. Συνολικά, στη Λήμνο είναι θαμμένοι 148 Αυστραλοί και 76 Νεοζηλανδοί στρατιώτες.

Στη μνήμη των μαχητών, των τραυματιών και των νεκρών Αυστραλών και Νεοζηλανδών μελών του ANZAC, οι δύο χώρες καθιέρωσαν την 25η Απριλίου, ημέρα έναρξης της απόβασης το 1915, ως Ημέρα Μνήμης, γνωστή ως Anzac Day.

Από το 1998 περίπου έχουν ξεκινήσει ανάλογες εκδηλώσεις και στη Λήμνο, με πρωτοβουλία Λημνίων μεταναστών της Αυστραλίας. Στις εκδηλώσεις μετέχουν οι τοπικές αρχές, οι πρέσβεις Αυστραλίας, Νέας Ζηλανδίας, Αγγλίας, Ινδίας και άλλων χωρών, των οποίων στρατιώτες είναι θαμμένοι στα δύο συμμαχικά νεκροταφεία.

Ένα Αυστραλιανό Μνημείο στην είσοδο του λιμανιού του Μούδρου έχει στηθεί, ως ελάχιστος φόρος τιμής στους "Ήρωες της Λήμνου" και στους ισχυρούς πολιτισμικούς και ιστορικούς δεσμούς μεταξύ της Αυστραλίας και της Ελλάδας. Επίσης, οι δυο δρόμοι που οδηγούν προς τα συμμαχικά νεκροταφεία, Μούδρου και Πορτιανού, έχουν ονομαστεί "Οδός ΑΝΖΑΚ".

Κι όμως πολλοί Αυστραλοί σήμερα δε γνωρίζουν ότι η Λήμνος, που απέχει 100 χλμ. από την Καλλίπολη, υπήρξε το ορμητήριο της εκστρατείας των Αυστραλών και Νεοζηλανδών στρατιωτών που έκαναν απόβαση στη χερσόνησο της Καλλίπολης στις 25 Απριλίου 1915.

Στη Λήμνο, υπηρέτησαν και 150 Αυστραλές νοσοκόμες που όταν έφτασαν στο νησί τον Αύγουστο του 1915 δεν υπήρχαν εξοπλισμός και προμήθειες, για να δουλέψουν, ούτε καν αντίσκηνα. Έπρεπε να περιοριστούν σε ό,τι έφεραν οι ίδιες ως εξοπλισμό. Όπως αναφέρει ο Αυστραλός συγγραφέας Πίτερ Ρις στο βιβλίο του The Other Anzacs, Nurses at War 1914-1918 , η κατάσταση ήταν χαοτική. "Υπήρχαν τόσοι πολλοί τραυματίες και οι συνθήκες ήταν τόσο πρωτόγονες - δεν υπήρχαν αντίσκηνα, κατάλληλα κτίρια ή προμήθειες. Λίγο νερό, κακές συνθήκες υγιεινής, ανεπαρκής ρουχισμός και σύντομα και οι ίδιες οι νοσοκόμες άρχισαν να προσβάλλονται από δυσεντερία. Οι νοσοκόμες στη Λήμνο βίωσαν τις χειρότερες συνθήκες που θα μπορούσαν να βιώσουν οπουδήποτε αλλού κατά τον Α' Παγκόσμιο Πόλεμο" επισημαίνει ο συγγραφέας. Σύντομα οι ελαφρά τραυματισμένοι στρατιώτες προωθούνταν στην Αίγυπτο, ενώ η Λήμνος άρχισε να δέχεται βαριά τραυματισμένους και ακρωτηριασμένους στρατιώτες. Μέσα σε διάστημα δύο μηνών νοσηλεύτηκαν στη Λήμνο 4000 στρατιώτες.

Παρά τις αντίξοες συνθήκες, οι νοσοκόμες που υπηρέτησαν στη Λήμνο μιλούσαν με αγάπη για την εμπειρία τους. Όπως αναφέρει ο κ. Ρις, ήταν γι' αυτές μια μεγάλη πρόκληση, ενώ το επάγγελμα των νοσοκόμων κέρδισε σε υπόληψη λόγω της συνεισφοράς τους. Από τη Λήμνο απέπλευσαν 200 πλοία με 30.000 στρατιώτες."Ήταν μια μεγάλη εκστρατεία που δεν έχει τονιστεί αρκετά στη σαρωτική ροή της ιστορίας" υποστηρίζει ο κ. Ρις.

Παρά την τραγική κατάληξη της εκστρατείας, οι Αυστραλοί και οι Νεοζηλανδοί έφυγαν με αγαθές αναμνήσεις από τη Λήμνο, από τις περιποιήσεις και τη συμπεριφορά των κατοίκων. Οι μνήμες αυτές βοήθησαν μεταγενέστερα στην ομαλή ένταξη των Λημνίων μεταναστών στην Αυστραλία. Σε ανάμνηση της ζωής στη Λήμνο, η ονομασία Λήμνος δόθηκε σε χωριό στην πολιτεία Βικτόρια, σε νοσοκομείο στη Δυτική Αυστραλία, σε οδούς κ.α.

Τώρα θα στηθεί και το μνημείο στο κέντρο της Μελβούρνης για να θυμίζει για πάντα τις στενές σχέσεις.

ΠΗΓΗ: ΑΠΕ-ΜΠΕ