«Αλφαβητάριο για την ποίηση»

11:12 23/5/2011 - Πηγή: Athina984

Στις 380 σελίδες του νέου βιβλίου ο συγγραφέας πραγματεύεται όλα όσα πρέπει να ξέρει ένας δάσκαλος αλλά και οι λάτρεις αυτής της μαγικής τέχνης του λόγου. Τι είναι και τι δεν είναι ποίηση, η γλωσσική διδασκαλία, ανάγνωση-αποστήθιση- απαγγελία, το νόημα του ποιήματος, η περιγραφική και μη περιγραφική σημασία του ποιήματος, η πολλαπλές σημασίες, οι άγνωστες λέξεις, ο περιγραφικός στίχος, η αφηγηματική περιγραφή, τα ανόητα ποιήματα, οι ελαφρότητα των στίχων, η ομοιοκαταληξία, η μουσικότητα.

    «Το καλό μάθημα ποίησης», σημειώνει ο συγγραφέας στον πρόλογο, «πρέπει να μοιάζει με μικρογραφία

της Οδύσσειας. Όσοι σώζονται ξαναγυρίζουν στην αφετηρία μετά από περιπέτειες. Τι είδους περιπέτειες; Εκείνες που θα κάνουν τους μαθητές να βγαίνουν διάλειμμα αλλιώτικοι απ ΄ότι είχαν μπει».

    Αποδεχόμενος τον ορισμό του Έζρα Πάουντ, ότι μεγάλη ποίηση είναι «γλώσσα φορτισμένη με νοήματα στον ανώτατο βαθμό», καταγράφει την τυπολογία των αναγνωστών, σύμφωνα με τον Ρόλαντ Μπαρτ: Υπάρχει ο φετιχιστής αναγνώστης που ενδιαφέρεται για την απόλαυση της λέξεις, ο μονομανής που αρέσκεται σε γλωσσο-φιλολογική εμβάθυνση, ο παρανοϊκός ο οποίος τρελαίνεται με τα « στριμμένα κείμενα» και ο υστερικός που ρίχνεται μέσα στο κείμενο και χάνει το Εγώ του.

    Πως διαβάζεται η ποίηση; Η κατά Δ.Ν.Μαρωνίτη, αναγνωστική μέθοδος ξεκινάει με μια λοξή προανάγνωση για να κατανοήσουμε μετά τους δηλωτικούς υπαινιγμούς και να φθάσουμε στη φιλολογική υποδομή του κειμένου. Οι Καβαφικοί τρόποι ανάγνωσης ποικίλουν .Αρχίζουν από την ψύχραιμα απολαυστική , την επαγγελματική, την οπτικοακουστική, την φωναχτή, τη ρητορική, την φευγαλέα και φθάνουν μέχρι την «ενήδονη».

    Ο αναλυτής δίνει ιδιαίτερη σημασία στο κλασικό ερώτημα «ποιο είναι το νόημα του ποιήματος». Αντιπαραθέτοντας επιδερμικά στιχουργήματα ,που φαίνεται να τα οδηγεί απλώς μια εύκολη προσπάθεια ρίμας με κείμενα στοχασμού, ομοιοκατάληκτα η ελεύθερου στίχου, καταλήγει στο συμπέρασμα πως «ποιητικό νόημα» εννοούμε το μήνυμα που εκπέμπεται μέσα από τα στοιχεία , χωρίς όμως η μορφή- ο τρόπος- να προσδιορίζει αποκλειστικά το ποίημα. Εννοείται , πάντως, πως όσο ωραιότερο είναι το ποίημα , τόσο πιο δουλεμένη είναι η μορφή, ανεξάρτητα αν πρόκειται για «ποίημα μορφής η ποίημα περιεχομένου».

    Σημειωτέον ότι η διδασκαλία της νεοελληνικής ποίησης καθιερώθηκε στα δημοτικά σχολεία της χώρας το 1895.Όσο για την απαγγελία του ποιήματος τονίζει πως η ανάγνωση, όπως και η ποίηση είναι τέχνη, επισημαίνοντας την ποικιλία της ανάγνωσης με στόμφο αλλά και αντιστόμφο, καθώς δεν υπάρχει η «βασιλική οδός» για την απόλαυση του ποιήματος.

    Ο δάσκαλος και ο αναγνώστης πρέπει να έχουν απόλυτη εξήγηση για το ποίημα; Ο συγγραφέας τολμά να δηλώσει πως «υπάρχει και η γοητεία του ανερμήνευτου»…

    Ο Μίμης Σουλιώτης γεννήθηκε το 1949. Ζει στη Φλώρινα διδάσκοντας Λογοτεχνία στο Πανεπιστήμιο Μακεδονίας ως αναπληρωτής καθηγητής. Ιδρυτικό μέλος του Σπουδαστηρίου Νέου Ελληνισμού. Έχει συγγραφικό έ