Αλλαγές στο ασφαλιστικό σύστημα

14:11 15/4/2014 - Πηγή: Athina984

Αντιμέτωποι με ένα διαφορετικό ασφαλιστικό σύστημα που δεν θα θυμίζει σχεδόν σε τίποτα την προ μνημονίων κοινωνική ασφάλιση, θα βρεθούν μεσοπρόθεσμα οι εργαζόμενοι και οι συνταξιούχοι.

Σύμφωνα με ειδικούς, στην κοινωνική ασφάλιση, από το 2016 θα «σχηματοποιηθεί» το νέο ασφαλιστικό σύστημα, ενώ το 2020 θα λάβει την τελική του μορφή, καθώς θα έχουν ωριμάσει οι προβλέψεις των νόμων που ψηφίστηκαν στο πλαίσιο των μνημονιακών υποχρεώσεων της χώρας και θα έχουν γίνει πράξη σημερινοί σχεδιασμοί.

Το ασφαλιστικό, θα έχει πλέον έξι βασικά χαρακτηριστικά:

-Τρια μεγάλα ταμεία

σε έναν φορέα - μαμούθ, τα οποία θα καλύπτουν κύρια, επικουρική σύνταξη και εφάπαξ (σχεδιασμός).

-Περιορισμένη συμμετοχή του κράτους σε βασικές συνταξιοδοτικές παροχές (κατοχυρωμένο).

-Ατομικούς ασφαλιστικούς λογαριασμούς (κατοχυρωμένο).

-Έντονη δραστηριοποίηση της ιδιωτικής ασφάλισης (σχεδιασμός).

- Ανοιχτό προς αναπροσαρμογή όριο ηλικίας συνταξιοδότησης ανάλογα με το πως διαμορφώνεται το προσδόκιμο ζωής στην χώρα μας (κατοχυρωμένο) και

-συνεχείς παρεμβάσεις στις συντάξεις (κατ΄ αρχήν στις επικουρικές) με βάση την ρήτρα μηδενικού ελλείμματος (κατοχυρωμένο). Αντίστοιχες παρεμβάσεις έχουν ζητήσει οι εκπρόσωποι των δανειστών μας και για τις κύριες συντάξεις.

Όριο ηλικίας - συντάξεις

Με βάση τις ρυθμίσεις που έχουν ψηφιστεί και τον υφιστάμενο σχεδιασμό, το νέο ασφαλιστικό μοντέλο, προβλέπει:

-Μετά την αύξηση του ορίου ηλικίας συνταξιοδότησης κατά δύο έτη (στα 67 από τα 65), με το νόμο Λοβέρδου (2010) θεσμοθετήθηκε η σύνδεση του ορίου ηλικίας με το προσδόκιμο ζωής ανά δεκαετία, αρχής δεδομένης από το 2021.

-Ο κυβερνητικός σχεδιασμός προβλέπει την δημιουργία ενός φορέα - μαμούθ, του Εθνικού Φορέα Απονομής Συντάξεων ο οποίος θα καλύπτει περίπου 7 εκατ. εργαζόμενους και συνταξιούχους και θα περιλαμβάνει τρία ταμεία:

1. Για τους μισθωτούς του Ιδιωτικού και του Δημοσίου τομέα (με κύρια, επικουρική σύνταξη και εφάπαξ).

2. Για τους ελεύθερους Επαγγελματίες (με κύρια και επικουρική).

3. και για τους αγρότες (με κύρια σύνταξη).

4. ενώ ως ξεχωριστός κλάδος θα παραμείνει το ΝΑΤ.

Στο πλαίσιο αυτό, θα ενοποιηθούν τουλάχιστον 60 κλάδοι ασφάλισης που λειτουργούν σήμερα.

Όμως, οι αλλαγές δεν θα μείνουν στο διοικητικό επίπεδο. Θα ακολουθήσουν ενιαίοι κανόνες και όροι ασφάλισης (εισφορές), αλλά και ενιαίες παροχές για όλους.

Εξάλλου, η κυβέρνηση έχει δεσμευθεί απέναντι στην τρόικα έως τις αρχές του καλοκαιριού να προχωρήσει στην παράθεση έκθεσης - χρονοδιαγράμματος που θα προβλέπει την περαιτέρω διοικητική και οικονομική συγχώνευση των ασφαλιστικών φορέων.

-Από το 2015 ξεκινά η εφαρμογή της βασικής σύνταξης, η οποία καθορίζεται στα 360 ευρώ, δηλαδή όσο είναι σήμερα η προνοιακή σύνταξη του ΟΓΑ. Το πρώτο διάστημα θα εφαρμοστεί ένα μεικτό σύστημα. Τα έτη ασφάλισης από το 2011 ως το 2015 θα υπολογίζονται με το νέο σύστημα για όποιον συνταξιοδοτείται από το 2015 και μετά, ενώ τα έτη προ του 2011 με τον σημερινό τρόπο. Η βασική σύνταξη θα συνδυάζεται με την αναλογική για την οποία θα λαμβάνεται υπόψη το σύνολο του εργασιακού βίου, με μειωμένο ποσοστό αναπλήρωσης.

-Ο νέος τρόπος υπολογισμού της κύριας αλλά και της επικουρικής σύνταξης θα έχει ως αποτέλεσμα την αλλαγή του χαρακτήρα του ασφαλιστικού από αναδιανεμητικό (αλληλεγγύη γενεών) -που είναι σήμερα- σε κεφαλαιοποιητικό, με ατομικό ασφαλιστικό κουμπαρά για κάθε ασφαλισμένο.

-Με την μέση επικουρική σύνταξη να μην ξεπερνά τα 200 ευρώ, καθώς έχουν προηγηθεί μειώσεις με δύο προηγούμενους νόμους, από την 1η Ιουλίου θα εφαρμοστεί νέος τρόπος υπολογισμού τους (μαθηματικός τύπος) που θα οδηγήσει σε νέες περικοπές, τουλάχιστον κατά 5%, σε πρώτη φάση. Η σύνταξη για τους μελλοντικούς δικαιούχους, διαχωρίζεται σε ονομαστική και καταβαλλόμενη. Η πρώτη είναι αυτή που πρέπει να καταβάλλεται βάσει του γενικού μαθηματικού τύπου. Η δεύτερη θα είναι αυτή που πραγματικά θα λαμβανει κάθε ο δικαιούχος βάσει των εκάστοτε ετήσιων εσόδων των Ταμείων. Η ρήτρα αυτή, μπορεί να οδηγήσει σε νέες μειώσεις.

-Από τις αλλαγές δεν θα μπορούσε να μείνει ανεπηρέαστο το εφάπαξ, το οποίο έχει υποστεί έως σήμερα τρεις μειώσεις. Τα εφάπαξ που θα χορηγούνται εντός του τρέχοντος έτους, θα αποτελούν τη «συσσωρευμένη αξία» των εισφορών τις οποίες θα έχουν καταβάλλει οι ασφαλισμένοι. Και σε αυτή την περίπτωση θα χρησιμοποιηθεί μαθηματικός τύπος, καθώς θα λαμβάνονται υπόψη και άλλα δεδομένα, όπως η οικονομική κατάσταση των Ταμείων και ο αριθμός των ασφαλισμένων που καταβάλλουν εισφορές.

-Ο περιορισμός των σημερινών παροχών ανοίγει τον δρόμο για την άμεση ή έμμεση ενεργό συμμετοχή της ιδιωτικής ασφάλισης στο σύστημα κοινωνικής ασφάλισης. Η συμμετοχή του κράτους (συμπεριλαμβανομένης και της επιχορήγησης των ταμείων) υποχωρεί με προοπτική την καθιέρωση της κρατικής σύνταξης που θα αποτελεί το άθροισμα της κύριας και της επικουρικής. Πρόκειται για τον πρώτο πυλώνα της ασφάλισης. Οι άλλοι δύο θα είναι τα επαγγελματικά ταμεία (με δυνατότητα σύνδεσης με την ιδιωτική ασφάλιση) και η αμιγώς ιδιωτική ασφάλιση για όσους θέλουν παροχές έξω από τα στενά πλαίσια του δημόσιου συνταξιοδοτικού συστήματος. Οι ασφαλιστικές εταιρείες ζητούν φορολογικά κίνητρα για την επέκταση των επαγγελματικών ταμείων και τη σύναψη ατομικών συμβολαίων, καθώς και συμφωνία με το κράτος για επέκτασή τους στις υπηρεσίες υγείας.

Δημήτρης Κωστάκος