Διδάσκεται η δημοκρατία;

10:14 23/2/2013 - Πηγή: Athina984

του Δημήτρη Β. Τριανταφυλλίδη

Κρατίστην είναι δημοκρατίαν εν ή
πάντες ως τύραννον φοβούνται τον νόμον.

Βίας ο Πριηνεύς

Οι πιο ετερόκλητες φωνές της εποχής, η κάθε μια για τους δικούς της, διαφορετικούς λόγους, μιλάνε για το έλλειμμα της δημοκρατίας που υπάρχει στη χώρα. Η κάθε πλευρά έχει τα επιχειρήματα της, τα οποία αυξομειώνει ανάλογα με την ένταση της πολιτικής αντιπαράθεσης στη χώρα.

Ξεκινώ όμως με μια παραδοχή: η χώρα, όντως, έχει έλλειμμα δημοκρατίας.

Οι ρυθμοί απόδοσης της δικαιοσύνης είναι τόσοι αργοί, που ζούμε σε καθεστώς αρνησιδικίας

εδώ και δεκαετίες. Πλήττεται κυρίως ο αδύναμος πολίτης. Οι ισχυροί βρίσκουν τρόπο να γλιτώσουν.

Το πολιτικό σύστημα και οι θεσμοί του έχουν σαπίσει τόσο πολύ, που οποιαδήποτε προσπάθεια αναθεώρησής τους, μοιάζει με το φτιασίδωμα ενός σκιάχτρου που πρέπει να το περάσουν οι άλλοι για ζωντανό και δραστήριο άλογο κούρσας.

Οι βασικοί πολιτικοί και κοινωνικοί θεσμοί της κοινωνίας, βασισμένοι στην αρχή όχι της ισότητας μα της εξίσωσης, με παράλληλη ενθάρρυνση τον πολιτισμό της ήσσονος προσπάθειας, όσο κι αν προσπαθούν να παραμείνουν εν ζωή, γνωρίζουν πολύ καλά πως συντηρούνται μηχανικώς και αυτό μόνο για τη σωτηρία του πολιτικού κατεστημένου της χώρας. Αυτό ισχύει για την παιδεία, την υγεία, την κοινωνική πρόνοια κλπ. κλπ.

Περί των ανωτέρω, έχουν χυθεί αμέτρητοι τόνοι μελάνης, έχουν κοπεί αναρίθμητα δέντρα για να τυπωθούν τα σχετικά πονήματα, έχουν χτυπηθεί εκατοντάδες εκατομμύρια φορές τα πλήκτρα των πληκτρολογίων των δημοσιολογούντων και των αναλυτών.

Ελάχιστες όμως είναι οι αναφορές στην ουσία του ελλείμματος της δημοκρατίας στη χώρα μας. Και αυτή δεν είναι άλλη από την ανειλικρινή σχέση που έχει ένα πολύ μεγάλο μέρος της κοινωνίας με την ίδια τη δημοκρατία.

Η Ελλάδα είναι μια χώρα, οι κάτοικοι της οποίας θέλουν την αστυνομία να τους προστατεύει από το έγκλημα, όχι όμως και να τους συλλαμβάνει όταν οι ίδιοι παραβαίνουν τους νόμους.

Η Ελλάδα είναι μια χώρα, οι κάτοικοι της οποίας θεωρούν πως είναι δημοκρατικό δικαίωμα η εισαγωγή στα ΑΕΙ, ακόμη και με βαθμούς που ταιριάζουν μόνο για τη συμπλήρωση ενός δελτίου ΠΡΟ.ΠΟ.

Η Ελλάδα είναι μια χώρα, όπου το δημόσιο θεωρείται το ασφαλές καταφύγιο όλων, αρκεί να μην πληρώνουν οι ίδιοι φόρους.

Η Ελλάδα είναι μια χώρα, όπου μεγάλο μέρος του πολιτικού προσωπικού της χώρας δε τολμάει να πει την αλήθεια, σε μια χώρα που δε θέλει να ακούσει την αλήθεια. Οι αλληλοτροφοδοτούμενες αυτές αναλήθειες, διαμορφώνουν τη «μεγάλη αφήγηση» της εποχής μας.

Η Ελλάδα είναι μια χώρα όπου η πλειοψηφία των κατοίκων της είναι έτοιμοι να πιστέψουν οποιαδήποτε θεωρία συνομωσίας, αρκεί να ενισχύει την αίσθησή τους, ότι πάντα φταίνε (κάποιοι) άλλοι.

Κυρίως όμως, η Ελλάδα είναι μια χώρα που ελάχιστοι σέβονται τα βασικά συστατικά της δημοκρατίας, που δεν είναι τίποτα άλλο παρά οι αριθμοί και ο σεβασμός. Οι αριθμοί έχουν σχέση με το σύνολο εκείνων που παίρνουν μια απόφαση, με την πλειοψηφία και τη μειοψηφία. Και ο σεβασμός έχει να κάνει με την υποχρέωση της πλειοψηφίας να προστατεύει το δικαίωμα της μειοψηφίας να έχει τις απόψεις της.

Κι αν ο πλατωνικός Πρωταγόρας αναρωτιόταν αν μπορεί να διδαχθεί η αρετή, ο σύγχρονος πολίτης αυτής της χώρας αναρωτιέται αν μπορεί να διδαχθεί η δημοκρατική συνείδηση και συμπεριφορά, που μοιάζει να δοκιμάζεται άγρια στις παρούσες συνθήκες.

Μια από τις βασικές προϋποθέσεις για να βγει η χώρα από τα σημερινά της αδιέξοδα είναι η εκπαίδευση των πολιτών στη δημοκρατία. Πράγματα αυτονόητα σε προηγμένες και πολύ πιο δημοκρατικές χώρες από την Ελλάδα, στη χώρα μας αμφισβητούνται και τίθενται εν αμφιβόλω ακόμη και από μέλη του ελληνικού κοινοβουλίου. Η μακραίωνη απουσία παραδόσεων, η έλλειψη παιδείας διαλόγου, η δυσανεξία και η μισαλλοδοξία που καλλιεργούνται από τα ράκη των αντιπάλων του προηγούμενου εμφυλίου πολέμου, έχουν πληγώσει ανεπανόρθωτα την ίδια τη δημοκρατία στη χώρα. Οι ευθύνες επιμερίζονται, αρχικά, στην πολιτική τάξη της χώρας στο σύνολο της, και στη συνέχεια στους ίδιους τους πολίτες. Προς το παρόν ούτε η μεν ούτε οι δε, δείχνουν σημεία μεταστροφής στις απόψεις και συμπεριφορές τους. Και αυτό είναι το πιο δυσοίωνο απ’ όλα.