Δικαιοσύνη και τηλοψία

11:53 12/10/2013 - Πηγή: Athina984

του Δημήτρη Β. Τριανταφυλλίδη

Η δικαιοσύνη είναι το τελευταίο καταφύγιο των αδυνάτων στον αγώνα τους έναντι της αυθαιρεσίας των ισχυρών και της εξουσίας. Αυτό σε μια ιδανική κοινωνία, όπου η διάκριση των εξουσιών θα τηρείται με ευλαβική συνέπεια.
Η δικαιοσύνη είναι ο ακρογωνιαίος λίθος για το πλαίσιο εκείνο όπου ο άνθρωπος και το κοινωνικό σύνολο προσπαθούν να ζήσουν μέσα από ένα πλέγμα κανόνων κοινωνικής συμβίωσης, προκειμένου να μην αλληλοσπαραχθούν.

Η δικαιοσύνη θα πρέπει να εκπορεύεται και να επιβάλλεται από τους λειτουργούς

της και μέσα στα πλαίσια που επιβάλει το Σύνταγμα και οι νόμοι της χώρας.

Τρείς κοινότυπες προτάσεις. Τρεις μικρές, πικρές αλήθειες. Τρεις αιτίες θλίψης για κάθε νουνεχή άνθρωπο.
Η ελληνική κοινωνία έχει εθιστεί στην απονομή της δικαιοσύνης όχι στο φυσικό της χώρο και από τους φυσικούς λειτουργούς της, αλλά από την εθνική τηλοψία. Τα τελευταία είκοσι χρόνια, καταγράφηκαν άπειρες «τηλεοπτικές δίκες» πριν καν την απαγγελία κατηγοριών από τους φυσικούς δικαστές, όπου οι τηλεπαρουσιαστές, με τους τηλεθεατές σε ρόλο ενόρκων, δίκασαν, καταδίκασαν ναι έδωσαν βορά στα αδηφάγα μάτια των υπολοίπων τους εκάστοτε «κατηγορούμενους». Υπήρξαν μάλιστα περιπτώσεις, όπου αθώοι που διαπομπεύτηκαν από τηλεοπτικές εκπομπές αυτοκτόνησαν, μα κανενός το αυτί δεν ίδρωσε και όλα συνέχισαν κανονικά το δρόμο τους.

Η εκ γενετής απορρυθμισμένη ιδιωτική τηλεόραση, στον εναγώνιο και θανάσιμο κυνήγι της τηλεθέασης, ευθύς εξαρχής καθιέρωσε τις «τηλεοπτικές δίκες» είτε μέσω των «παραθύρων» των δελτίων ειδήσεων, είτε μέσω ειδικών εκπομπών. Σταδιακά, σταθερά και αταλάντευτα, το δηλητήριο της «δημόσιας δίκης, καταδίκης και εκτέλεσης» ανθρώπων ενσταλάχτηκε στην ελληνική κοινωνία, με αποτέλεσμα μια από τις συνήθεις απειλές του ανθρώπου της διπλανής πόρτας ήταν η επίκληση του ονόματος παρουσιαστών παρόμοιων εκπομπών.

Το αποτέλεσμα είναι ότι ένα μεγάλο τμήμα της ελληνικής κοινωνίας, έχει ταυτίσει τη διαδικασία απονομής της δικαιοσύνης με την εκπορευόμενη από την τηλοψία τυχάρπαστη και υποκειμενική άποψη παρουσιαστών και σχολιαστών.

Η «δικαιοσύνη» αυτή έχει όλα τα χαρακτηριστικά του χύδην όχλου ολοκληρωτισμού της εποχής της παντοκρατορίας των ΜΜΕ, τα οποία δίχως αντίλογο επιβάλουν τη δική τους ατζέντα και άποψη. Η άκρως επικίνδυνη και κυρίαρχη τάση, υπονομεύει μακροπρόθεσμα τόσο το θεσμό της δικαιοσύνης όσο και την εμπιστοσύνη της κοινωνίας σε αυτόν, με αποτέλεσμα ολοένα και πιο συχνά να γινόμαστε μάρτυρες αυτοδικιών, αντεκδικήσεων και ιδιότυπων μορφών «απονομής δικαιοσύνης», σε πλατείες, καφενεία και δρόμους της χώρας.
Η παρακμιακή τηλεοπτική κουλτούρα και τα διάφορα «προϊόντα» της, υπέσκαψαν και υπονόμευσαν την έννοια της δικαιοσύνης, αναγορεύοντας σε αυθεντίες ημιμαθείς, ημιβάρβαρους και εμπαθείς «δημοσιογράφους» και «σχολιαστές» σε τηλεοπτικούς εισαγγελείς, δικαστές και δημίους.

Συνεπώς, δεν τίθεται καν θέμα απορίας για το γεγονός ότι για ένα μεγάλο τμήμα της ελληνικής κοινωνίας, η απονομή της δικαιοσύνης είναι «προσωπική» υπόθεση, η οποία μπορεί να διεκπεραιωθεί μέσα από εξωθεσμικές διαδικασίες. Ιδού λοιπόν μια από τις γενεσιουργές αιτίες του φετιχισμού της βίας στις μέρες μας. Έτσι εξηγείται η αναβίωση ενός κλίματος απειλών και αντεκδίκησης με το προκάλυμμα μιας εμφυλιοπολεμικής ορολογίας, όπου γίνεται λόγος, αφενός μεν για «λαϊκή δικαιοσύνη» και, αφετέρου για «εθνική δικαιοσύνη».

Από την κατάσταση αυτή, χαμένη είναι η δικαιοσύνη και μαζί με αυτή η ίδια η κοινωνία. Σε μια κοινωνία όπου ο θεσμός της δικαιοσύνης βάλλεται πανταχόθεν, το μόνο σίγουρο είναι ότι θα την πληρώσουν οι αδύναμοι. Αυτό άλλωστε το βλέπουμε κάθε μέρα.