Γκογκόλ κατά Σπύρο Ευαγγελάτο

11:20 25/2/2013 - Πηγή: Athina984

Μία από τις κορυφαίες κοινωνικές σάτιρες του παγκόσμιου δραματολογίου, ο «Επιθεωρητής» του Γκόγκολ, ανεβαίνει στις 15 Μαρτίου στο θέατρο Ακροπόλ.

Σε μια μακρινή επαρχιακή πόλη της τσαρικής Ρωσίας, ο διοικητικός μηχανισμός του κράτους χαρακτηρίζεται από διαπλοκή, διαφθορά, απάτες και δωροδοκίες. Ωστόσο, όταν αναγγέλλεται ότι θα έρθει ο Κρατικός Επιθεωρητής, τότε αναδεικνύεται όλη η αυθαιρεσία της τοπικής εξουσίας. Πριν εμφανιστεί ο επιθεωρητής στην πόλη, έχει φτάσει ένας νεαρός δημόσιος υπάλληλος, ο Χλεστακώφ, που χάρη στη

φυσιογνωμία του και την ενδυμασία του, εκλαμβάνεται ως επιθεωρητής. Η παρεξήγηση αυτή γίνεται η αιτία για κωμικές καταστάσεις και παρεξηγήσεις.

Ο «Επιθεωρητής», έργο που γράφτηκε το 1836, μιλάει για τη διαφθορά. Σκηνοθέτης της παράστασης ο νέος πρόεδρος της Ακαδημίας Αθηνών, Σπύρος Ευαγγελάτος, που επέλεξε το έργο γνωρίζοντάς το από τα παλιά (από τις τελευταίες φορές που «ανέβηκε» το έργο ήταν από τον θίασο Φέρτη-Καλογεροπούλου) και θεωρώντας ότι είναι η κατάλληλη χρονική στιγμή να «ψυχαγωγηθεί» το κοινό με μια παράσταση σαν κι αυτή.

«Σε περιπτώσεις κρίσης» εξηγεί ο σκηνοθέτης στο ΑΠΕ-ΜΠΕ «το θέατρο και η μουσική βοηθούν σε μια ανάσα του κοινού. Πόσο μάλλον όταν το έργο σχετίζεται με τα προβλήματά του και όταν είναι και διασκεδαστικό. Δεν είναι έργο που σου πλακώνει την καρδιά. Οι ήρωες με τις βρωμιές τους αποκαλύπτουν την έλλειψη βαθύτερης σχέσης με την ίδια την ύπαρξή τους και τις κοινωνικές συνθήκες, που τους περιβάλλουν. Κι ενώ το έργο είναι μια αχαλίνωτη κωμωδία έχει αρκετή μελαγχολία». Συνεχίζει:

«Σε μία -χαμένη στο "πουθενά"- πόλη της τσαρικής Ρωσίας κατέχουν τις Αρχές φαύλοι, απατεώνες. Κι όμως, αυτοί οι δεξιοτέχνες της απάτης έντρομοι πέφτουν θύματα ενός πανούργου κομψευόμενου πρωτευουσιάνου που τους τρομοκρατεί, αλλά και τους συναρπάζει. Η πλοκή του έργου είναι εκπληκτική, το χιούμορ, οι κωμικές καταστάσεις δεσπόζουν. Οι σπαρταριστοί χαρακτήρες -σωστότερα: οι τύποι- κάποιες στιγμές σπάνε τα γκροτέσκ καλούπια τους και αφήνουν να αναδυθεί μια ποιητική ατμόσφαιρα απελπισίας» εξηγεί ο σκηνοθέτης.

«Έχω ανεβάσει την παράσταση προσπαθώντας να διατηρήσω το νόημα του έργου και χωρίς να προδοθούν τα συστατικά του. Μιλάμε συχνά για ανανέωση και θεωρούμε ανανέωση την αλλαγή των κοστουμιών. Πιστεύω ότι υπάρχει ένα μεγάλο κομμάτι θεατών που κουράστηκε να βλέπει Μολιέρο η Σέξπιρ και πρωταγωνιστές που φορούν σκισμένα μπλου-τζιν. Βεβαίως και δε μπορεί να είναι κανείς σήμερα συντηρητικός όταν υπάρχουν τόσα κινήματα διεθνώς που αλλάζουν τα δεδομένα.

Το σκηνικό στον "Επιθεωρητή" είναι εντελώς αφαιρετικό και οι ηθοποιοί μιλούν μεταξύ τους, χωρίς όμως να πατάει ο διάλογος στον ρεαλισμό. Τα κοστούμια ξεκινούν από την εποχή του έργου, αλλά αποκτούν μια γκροτέσκ χροιά που ξεπερνάει τον ρεαλισμό».

Τον Σπύρο Ευαγγελάτο δεν τον ενδιαφέρει το μήνυμα της παράστασης:

«Δεν είμαι υπέρ των αμέσων μηνυμάτων. Θα αποκομίσει όμως κάτι ο θεατής, θα του δοθεί η ευκαιρία να σκεφθεί».

Ιδρυτής του ιστορικού Αμφιθεάτρου, είδε πριν δύο χρόνια το λουκέτο να σφραγίζει την είσοδό του και να αλλάζουν τα δεδομένα μιας ζωής. Ωστόσο, όπως χαρακτηριστικά λέει, δεν υποτάσσεται σε συνθήκες. Στην ερώτηση «αν υπάρχει ζωή μετά το Αμφιθέατρο», απαντά: «Εφόσον με βλέπετε ζωντανό... Βεβαίως μου λείπει το Αμφιθέατρο. Μπορεί να ξαναλειτουργήσει. Μπορεί και όχι. Προς το παρόν λειτουργώ εγώ».

Ο Σπύρος Ευαγγελάτος είναι ο πρώτος άνθρωπος του θεάτρου που εισέρχεται στην Ακαδημία Αθηνών και από τον περασμένο Ιανουάριο ασκεί τα καθήκοντα του προέδρου. Πώς σχολιάζει τη σημερινή Ακαδημία; «Είναι το ανώτατο πνευματικό ίδρυμα της χώρας, του οποίου η επιστημονική εργασία και έρευνα δεν φαίνεται εύκολα, γιατί είναι τέτοιες οι κατευθύνσεις της. Μπορεί στον Τύπο να περνούν ειδήσεις για την τελευταία θεατρική ομάδα, αλλά όχι για μια σοβαρή επιστημονική φιλολογική εργασία. Επίσης, στα κέντρα γίνεται σοβαρή επιστημονική δουλειά». Και για τις αγκυλώσεις της Ακαδημίας; «Σταδιακά η Ακαδημία εκμοντερνίζεται. Αλλά αυτό δεν γίνεται ούτε γρήγορα, ούτε κάθετα. Απαιτεί χρόνο».

Εκατοντάδες θέατρα, σκηνές και πατάρια φιλοξενούν κάθε χρόνο ώριμες παραστάσεις, νεανικές φιλοδοξίες, ενίοτε και μικρά αριστουργήματα. Τι λέει ο ίδιος γι αυτό;

«Μπορείτε να απαγορεύσετε σε 1500 Ελληνες να μην εκδίδουν τα ποιήματα τους κάθε χρόνο; Κάποια από αυτά είναι αξιόλογα αλλά όταν είναι τόσα πολλά, δεν μπορεί να είναι αριστουργήματα όλα. Κάποιες ομάδες άνθισαν και κάποιες φυλλορόησαν. Ο πνευματικός βίος προάγεται στην ουσία -να μην κοροιδευόμαστε- από νησίδες. Αυτές οι νησίδες είναι άτομα, ή ομάδες ανθρώπων που εμφορούνται από περίπου κοινούς στόχους και κοινά ιδανικά. Δεν γίνεται με ψηφοφορία μια παράσταση».

Και για το πολυσυζητημένο Φεστιβάλ Αθηνών;

«Εγώ ποτέ δε θα πω να μην υπάρχει φεστιβάλ. Έστω κι αν είμαι για τρίτη χρονιά απέξω. Το φεστιβάλ πρέπει να γίνεται με τους καλύτερους δυνατούς όρους. Δεν ήταν πάντα οι καλύτεροι δυνατοί όροι. Αρκεί να υπάρχουν χρήματα.

Είμαι εκτός φεστιβάλ γιατί η διαφορά μας με τον κ. Λούκο ήταν αισθητική και πιστεύω ότι είχε ενοχληθεί από την "παράβαση" στους Σφήκες. Αλλά όχι, φεστιβάλ πρέπει να υπάρχει».

Στην εποχή της κρίσης τον ενοχλούν περισσότερο «Η ανέχεια του κράτους και το οικονομικό άγχος». Και ποιος φταίει;

«Πολλοί φταίνε. Και πολιτικοί και πολίτες. Δεν κατονομάζω. Δεν λέω ότι φταίνε όλοι οι πολιτικοί. Θα ήταν άδικο».

Αποφεύγει να συμβουλεύσει τους νέους ανθρώπους για θέματα όπως «τι πρέπει να κάνετε σε καιρό κρίσης». «Δεν το κάνω. Όλοι υποφέρουμε αβάσταχτα, είναι γεγονός» λέει.

Αρνείται, πάντως, να αποκαλύψει τα επόμενα καλλιτεχνικά του σχέδια: «Έχω σχέδια για το καλοκαίρι. Δεν είναι τίποτα ανακοινώσιμο. Φυσικά, λόγω οικονομικών. Η έμπνευση δεν μας έφυγε. Ευτυχώς».

Ο Κωνσταντίνος Μαρκουλάκης υποδύεται τον Χλεστακώφ, μαζί με τον Γιώργο Αρμένη, που ενσαρκώνει τον έπαρχο, την Αριέττα Μουτούση, τον Μιχάλη Μητρούση, τη Δανάη Σκιάδη, τον Θοδωρή Κατσαφάδο, τον Θανάση Κουρλαμπά και έξι ακόμα ηθοποιοί παρουσιάζουν μια αιχμηρή κωμωδία καταστάσεων, που εξελίσσεται από σάτιρα της τσαρικής κοινωνίας σε σάτιρα της διαφθοράς χωρίς τόπο και χρόνο.

Την απόδοση του έργου υπογράφει ο ίδιος ο σκηνοθέτης, τα σκηνικά ο Γιώργος Πάτσας, τα κοστούμια ο Γιάννης Μετζικώφ και τη μουσική ο Γιάννης Αναστασόπουλος. Βοηθοί σκηνοθέτη είναι οι Παναγιώτης Μιχαλόπουλος και Χριστιάννα Μαντζουράνη.

Πηγή: ΑΠΕ- ΜΠΕ