Η αυτοδικία ως καρκίνωμα

10:00 2/4/2014 - Πηγή: Athina984

του Δημήτρη Β. Τριανταφυλλίδη

Η αυτοδικία είναι το καρκίνωμα που κατατρώγει τα θεμέλια της κοινωνίας. Είναι η διαλυτική εκείνη ουσία που όπου εισχωρήσει καταστρέφει τα πάντα στο διάβα της.

Ο θάνατος από βασανιστήρια και ξυλοδαρμούς του βαρυποινίτη στις φυλακές της Νιγρίτας προκάλεσε σοκ στην ελληνική κοινωνία. Την αμηχανία των πρώτων ωρών διαδέχτηκε η κεραυνοβόλος παρέμβαση της οργανωμένης πολιτείας και η διαλεύκανση του εγκλήματος από το τμήμα Εσωτερικών Υποθέσεων της ΕΛΑΣ,

πράγμα που οδήγησε στην άμεση σύλληψη των υπαιτίων.

Δεν είναι η πρώτη φορά που καταγράφονται, σύμφωνα με την οργάνωση Διεθνή Αμνηστία, «περίεργοι» θάνατοι στις ελληνικές φυλακές. Είναι, ωστόσο, η πρώτη φορά που έχουμε μια τέτοια άμεση και αποτελεσματική παρέμβαση προς εξιχνίαση της υπόθεσης.

Οι ελληνικές φυλακές είναι ένας ακόμη προβληματικός τομέας της ελληνικής κοινωνίας. Υπερπληθυσμός κρατουμένων, απουσία πλαισίου εγγύησης των δικαιωμάτων των έγκλειστων, κυκλώματα που αλληλοσπαράσσονται, φατριασμός στο συνδικαλιστικό χώρο των φυλάκων και πολλά άλλα, συνιστούν μια ωρολογιακή βόμβα που κάποια στιγμή θα σκάσει με εκκωφαντικό θόρυβο.

Ωστόσο, με αφορμή αυτή την κραυγαλέα περίπτωση αυτοδικίας καλό θα είναι να θυμόμαστε πως η ελληνική κοινωνία βρίθει περιστατικών αυτοδικίας. Η αυτοδικία είναι συνταγματικό τμήμα της νεοελληνικής νοοτροπίας. Ξεκινάει από την άρνηση του ιδιοκτήτη σκύλου να μαζέψει τα περιττώματα του, από τον ασυνείδητο οδηγό που παρκάρει στις διαβάσεις και φτάνει μέχρι τη χρήση όπλων για τη διευθέτηση κτηματικών διαφορών ή την επίλυση ενδοοικογενειακών προβλημάτων. Ένα ολόκληρο φάσμα κοινωνικών σχέσεων στη χώρα μας βασίζεται στην αυτοδικία, η οποία «γεννά» με τη σειρά της μια σειρά επιπτώσεων. Η αδυναμία του κράτους δικαίου να εξασφαλίσει ίση μεταχείριση σε όλους τους πολίτες, οδηγεί στη δημιουργία «δικτύων συμφερόντων», τα οποία φροντίζουν για τα ιδιαίτερα συμφέροντα των μελών τους σε βάρος των υπολοίπων. Η επίλυση προβλημάτων, - από το πιο απλό μέχρι το πιο σύνθετο,- στη χώρα μας εξαρτάται από αυτή ακριβώς τη στρεβλή θεώρηση της ισχύος.

Η αυτοδικία είναι αποτέλεσμα της παρατεταμένης απουσίας αστικών παραδόσεων, οι οποίες θα ενέπνεαν σεβασμό σε ένα πλαίσιο αρχών και κανόνων κοινωνικής συμβίωσης. Είναι, επίσης, αποτέλεσμα μιας αντίληψης που θεωρεί το κράτος και την κοινωνία εχθρό του ατόμου, το οποίο έχει κάθε δικαίωμα να χρησιμοποιεί τη δύναμη και την ισχύ για να επιβάλει τις απόψεις του. Η αυτοδικία απλά βολεύει όλους όσους κινούνται στις γκρίζες ζώνες της κοινωνίας, γιατί εκεί η απουσία του κράτους δικαίου αφήνει κενό ζωτικό χώρο, τον οποίο καταλαμβάνουν οι «νταήδες» και οι «μάγκες».

Η βαθιά αυτή ριζωμένη αντίληψη, κάθε άλλο παρά συμβαδίζει με την εικόνα που έχουμε δημιουργήσει για μια «ευρωπαϊκή, εκσυγχρονισμένη» χώρα. Η Ελλάδα παραμένει δέσμια προνεωτερικών μορφών κοινωνικής οργάνωσης και συνείδησης, πράγμα που δυσκολεύει τρομερά την πορεία της προς τα εμπρός.