Η ευρωπαϊκή ΑΟΖ και το Κυπριακό

07:53 23/4/2013 - Πηγή: Athina984

Του Χρήστου Καπούτση

Η ευρωπαϊκή ΑΟΖ, δηλαδή οι ΑΟΖ της Ελλάδας της Κύπρου και της Μάλτας, ως περιουσιακό στοιχείο της Ε.Ε., είναι μια ελκυστική άποψη την οποία διατύπωσε ο Πρωθυπουργός Α.Σαμαράς, σε ομιλία του, στο 12ο Συνέδριο

του Μηχανισμού Ευρωμεσογειακής Συνεργασίας και Επενδύσεων.

Επεσήμανε ωστόσο, ότι η ανακήρυξη της Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώης (ΑΟΖ) είναι στη δικαιοδοσία των Εθνικών Κρατών, αλλά , πρόσθεσε ο κ. Πρωθυπουργός, η υποστήριξη από την Ε.Ε., μπορεί να οδηγήσει ταχύτερα και ασφαλέστερα στην ρύθμιση και οριοθέτηση των θαλασσίων ζωνών στην Ανατολική Μεσόγειο.

Σε αυτή την πρόταση όμως, υπάρχουν δύο προβλήματα. Το πρώτο, είναι ότι η Ε.Ε. δεν έχει γίνει ακόμα πολιτική Ένωση, παραμένει Οικονομική Ένωση, άρα δεν έχει τα χαρακτηριστικά της πολιτικής οντότητας και δεν μπορεί να λειτουργήσει, ως υποκείμενο διεθνούς δικαίου. Γι' αυτό άλλωστε, δεν υπάρχουν Ευρωπαϊκά σύνορα, (δεν υπάρχει ευρωπαϊκός στρατός που θα ασφαλίζει τα ευρωπαϊκά σύνορα), αλλά μόνο σύνορα Εθνικά, που προσδιορίζουν την εθνική κυριαρχία των κρατών- μελών, που ανήκουν στην Ε.Ε..
Κατά λογική ακολουθία, δεν μπορεί να υπάρξει και ευρωπαϊκή ΑΟΖ., παρά μόνο ως γεωγραφική έννοια οικονομικής εκμετάλλευση, όπου όμως, οιονεί κυριαρχικά δικαιώματα ασκεί κράτος-μέλος της Ε.Ε.

Το δεύτερο είναι , ότι για να υπάρξει οριοθέτηση των θαλασσίων ζωνών, στην Ανατολική Μεσόγειο, θα πρέπει να συμφωνήσουν τα εξής κράτη. Ελλάδα, Τουρκία, Κύπρος, Συρία, Μάλτα, Ισραήλ, Ιταλία, Λιβύη και Αίγυπτος. Εξαιρετικά δύσκολη υπόθεση, αφού οι ΑΟΖ σε πολλές περιπτώσεις επικαλύπτει η μία την άλλη. Η οριοθέτηση των θαλασσίων ζωνών, είναι μια επίπονη διπλωματική προσπάθεια των ενδιαφερομένων κρατών, που δεν αποκλείεται, να οδηγήσει σε αδιέξοδα ή ακόμη και σε σοβαρή ρήξη. Και αυτό, διότι υπεισέρχονται παράγοντες , που σχετίζονται με Στρατηγικού χαρακτήρα διακρατικές συμμαχίες και με υπερεθνικά οικονομικά συμφέροντα.

Όμως, τα ανυπέρβλητα εμπόδια της οριστικής οριοθέτησης των θαλασσίων ζωνών στην Ανατολική Μεσόγειο, είναι δυνατόν να παρακαμφθούν, αν τα κράτη συνάψουν συμφωνίες με εταιρείες που θα επενδύσουν στις έρευνες και στην αξιοποίησης των υδρογονανθράκων, καταρχήν, σε θαλάσσιες περιοχές, που δεν αμφισβητείται η εθνική κυριαρχία . Σε αυτή την περίπτωση η Ε.Ε., μπορεί να έχει ρόλο καταλυτικό, ενθαρρύνοντας τις πολυεθνικές εταιρείες και τα κράτη-μέλη της, να προχωρήσουν σε αμοιβαία επωφελείς συμφωνίες, παρέχοντας και τις ανάλογες εγγυήσεις.

Μία μόνο από τις πτυχές, που χαρακτηρίζει όμως την πολυπλοκότητα της οριοθέτησης των ΑΟΖ στην Α. Μεσόγειο , είναι η σχέση του πολιτικού προβλήματος της Κύπρου με την Κυπριακή ΑΟΖ.

Σύμφωνα με γεωπολιτικές αναλύσεις, που έχουν αναρτηθεί σε εξειδικευμένα Website, η βρετανική διπλωματία, προωθεί , το «πάγωμα» κάθε συμφωνίας, που έχει υπογράψει η Κυπριακή Δημοκρατία, σχετικά με τις έρευνες και την αξιοποίηση των υδρογονανθράκων, που βρίσκονται στην Κυπριακή ΑΟΖ και είναι δυνατόν, να αποτελέσουν πηγή εσόδων για την Κύπρο, μέχρις ότου επικυρωθεί η λύση του πολιτικού προβλήματος της Κύπρου! Δηλαδή, να επιβληθεί μια λύση στο Κυπριακό, μάλλον, υπό δυσμενείς συνθήκες για τους ελληνοκυπρίους. Και μετά, να γίνει η αξιοποίηση του ορυκτού πλούτου της Κυπριακής ΑΟΖ, από το νέο πολιτειακό καθεστώς της Κύπρου, ή των επικυρίαρχων κρατών. Η Βρετανία, όπως είναι γνωστό, διεκδικεί τμήμα της Κυπριακής ΑΟΖ και η Τουρκία τη «μερίδα του Λέοντος», για λογαριασμό των τουρκοκυπρίων.

Αν δώσουμε χρονικό βάθος σε αυτή τη βρετανική πρόταση, είναι δυνατόν, κατά μια εκδοχή, να αποτελεί τη συνέχεια της πολιτικής απαξίωσης που επέδειξε πρόσφατα η Κυβέρνηση της Ρωσίας προς την Κυπριακή Δημοκρατία, όταν οι ελληνοκύπριοι έσπευσαν παράκλητοι στη Μόσχα, για οικονομική βοήθεια, όταν η Κυπριακή Βουλή είπε ΟΧΙ στην γνωστή απόφαση του Eurogroup. Μάλιστα οι Κύπριοι πρόσφεραν στους Ρώσους και ένα από «οικόπεδα» της ΑΟΖ για πλήρη αξιοποίηση. Η Ρωσία , όχι μόνο γύρισε την πλάτη στην Κύπρο, αλλά ο πρωθυπουργός Ντιμίτρι Μεντβεντεφ ενέπλεξε την Τουρκία , περίπου ως συν-δικαιούχο του υποθαλάσσιου ορυκτού πλούτου της κυπριακής ΑΟΖ!

Επίσης, Ελλάδα και Τουρκία διεκδικούν να συνορεύουν οι δικές τους ΑΟΖ με την Κυπριακή, εφόσον φυσικά, κατορθώσουν να οριοθετήσουν την μεταξύ τους ΑΟΖ!

Ο τούρκος ΥΠΕΞ Α.Νταβούτογλου, σε πρόσφατες δηλώσεις του ανέφερε ότι ο πλούτος των υδρογονανθράκων θα πρέπει να μοιραστεί ανάμεσα στις δυο κοινότητες στην Κύπρο, με τον γνωστό «δίκαιο» τρόπο 50-50, που διεκδικεί η Τουρκία. Χαρακτήρισε ως «απαράδεκτες» κάθε είδους «μονομερείς ενέργειες» της ελληνοκυπριακής διοίκησης της νότιας Κύπρου, όπως αποκάλεσε την Κυπριακή Δημοκρατία, εννοώντας την συμφωνία για την οριοθέτηση της ΑΟΖ μεταξύ Κύπρου και Ισραήλ!

Ανάλογα προβλήματα αναφύονται σε όλες σχεδόν τις διπλωματικές προσπάθειες που κάνουν τα παράκτια κράτη για την οριοθέτηση της ΑΟΖ στην ανατολική λεκάνη της Μεσογείου. Είναι σαφές ότι η Ε.Ε. δεν διαθέτει το πολιτικό-διπλωματικό κύρος και με επικεφαλής την Κ.Άστον, να επηρεάσει τις διμερείς διακρατικές διαπραγματεύσεις, για την οριοθέτηση των θαλασσίων Ζωνών, προς όφελος των κρατών-μελών της, ώστε να προκύψει η Ευρωπαϊκή ΑΟΖ, ως περιουσιακό στοιχείο της Ε.Ε..