Ο χαοτικός χορός των δορυφόρων του Πλούτωνα

10:03 4/6/2015 - Πηγή: Athina984

Οι δορυφόροι του Πλούτωνα είναι ακόμη πιο παράξενοι από ό,τι νόμιζαν έως τώρα οι επιστήμονες. Αν κανείς ζούσε πάνω σε έναν από τους δορυφόρους Ύδρα ή Νύκτα, θα δυσκολευόταν πολύ να ρυθμίσει το ξυπνητήρι του, επειδή δεν θα μπορούσε να είναι σίγουρος πότε και από πού θα ανέτειλε ο Ήλιος (μπορεί να μην ανέτειλε και καθόλου), ενώ κάθε μέρα ή νύχτα δεν θα είχε την ίδια διάρκεια με την προηγούμενη.Νέα στοιχεία από το διαστημικό τηλεσκόπιο

«Χαμπλ» αποκαλύπτουν ότι οι δορυφόροι ακολουθούν άκρως παράξενες και απρόβλεπτες τροχιές περιφοράς γύρω από τον Πλούτωνα. Παράλληλα, δεν περιστρέφονται γύρω από έναν σταθερό άξονα, αλλά κλυδωνίζονται ακανόνιστα, με συνέπεια ο Πλούτων να μη «βλέπει» κάθε μέρα το ίδιο ημισφαίριο των δορυφόρων του (ενώ η Σελήνη δείχνει στη Γη πάντα το ίδιο «πρόσωπο»).

Μέχρι στιγμής, στο ηλιακό μας σύστημα μόνο ο Υπερίων, ο δορυφόρος του Κρόνου, είχε ανακαλυφθεί να βρίσκεται σε παρόμοια χαοτική κίνηση γύρω από τον άξονά του και τον πλανήτη του.

Οι αστρονόμοι, με επικεφαλής τον Μαρκ Σόουαλτερ του Ινστιτούτου SETI της Καλιφόρνια, που έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο περιοδικό "Nature", εκτιμούν ότι και τα άλλα δύο φεγγάρια του Πλούτωνα, ο Κέρβερος και η Στύγα, «τραμπαλίζονται» με εξίσου ακανόνιστο τρόπο, αν και αυτό θα πρέπει να επιβεβαιωθεί με μελλοντικές παρατηρήσεις.

Το κοντινό πέρασμα του διαστημικού σκάφους «Νέοι Ορίζοντες» (New Horizons) της NASA από το σύστημα του Πλούτωνα και του Χάροντα στα μέσα Ιουλίου, σε απόσταση μόνο 12.500 χιλομέτρων, θα φωτίσει περισσότερο την κατάσταση.

Ο Πλούτων θεωρείτο ο ένατος πλανήτης του ηλιακού μας συστήματος έως το 2006, όταν υποβιβάσθηκε σε νάνο-πλανήτη, αν και οι αντιδράσεις συνεχίζονται ακόμη για την υποβάθμισή του. Με διάμετρο 2.350 χλμ., είναι μικρότερος και από τη Σελήνη.

Ο Χάρων, ο μεγαλύτερος δορυφόρος του Πλούτωνα, ανακαλύφθηκε το 1978 και έχει το μισό περίπου μέγεθος (διάμετρο 1.207 χλμ). Ουσιαστικά αποτελεί «δίδυμο» με τον Πλούτωνα, συνιστώντας έναν ιδιόμορφο διπλό πλανήτη, καθώς οι δυό τους κινούνται πέριξ ενός κοινού βαρυτικού κέντρου, το οποίο βρίσκεται κάπου στο διάστημα ανάμεσά τους. Μερικοί επιστήμονες θεωρούν ότι και το δίδυμο Γης-Σελήνης αποτελεεί ένα διπλό πλανήτη, αν και στη δική μας περίπτωση το κέντρο της βαρύτητας βρίσκεται κάτω από την επιφάνεια της Γης και όχι στο διάστημα.

Οι δορυφόροι Νυξ και Ύδρα ανακαλύφθηκαν το 2005 από το τηλεσκόπιο «Χαμπλ», ο Κέρβερος το 2011 και η Στύγα το 2012. Καθένα από αυτά τα φεγγάρια έχει διάμετρο λίγες μόνο δεκάδες χιλιόμετρα, από 6,8 χλμ. η Στύγα που είναι η μικρότερη, έως 45,4 χλμ. η Ύδρα που είναι ο μεγαλύτερος δορυφόρος, γι' αυτό μέχρι σήμερα κανένα επίγειο τηλεσκόπιο δεν έχει καταφέρει να τα παρατηρήσει.

Το χάος προκαλείται από τις μεταβαλλόμενες βαρυτικές επιδράσεις που ασκεί στους τέσσερις δορυφόρους το βαρυτικό πεδίο των δύο κεντρικών ουρανίων σωμάτων, του Πλούτωνα και του Χάροντα, καθώς περιφέρονται ο ένας γύρω από τον άλλο. Το εν λόγω «δίδυμο» ωθεί, με τη σειρά του, το «κουαρτέτο» των δορυφόρων σε έναν απρόβλεπτο χορό, γεγονός που επιτείνεται από ότι τα φεγγάρια δεν έχουν σφαιρικό σχήμα, αλλά ελλειψοειδές, σαν μπάλες του ράγκμπι. Οι επιστήμονες δεν πιστεύουν πάντως ότι το σύστημα του Πλούτωνα βρίσκεται στο χείλος της αποσύνθεσης.

Επίσης ανακαλύφθηκε για πρώτη φορά ότι ο Κέρβερος είναι σκούρος σαν κάρβουνο, καθώς αντανακλά μόλις το 4% του ηλιακού φωτός που πέφτει πάνω του, ενώ αντίθετα τα άλλα φεγγάρια είναι πολύ ανοιχτόχρωμα, σαν άσπρη άμμος. Αυτή η έντονη χρωματική διαφορά είναι ανεξήγητη προς το παρόν.

Σύνδεσμος: Για την πρωτότυπη επιστημονική εργασία (με συνδρομή) στη διεύθυνση:

http://www.nature.com/nature/journal/v522/n7554/full/nature14469.html

ΠΗΓΗ: ΑΠΕ-ΜΠΕ