Ο εμφύλιος στην Ουκρανία απλώνεται - Προσπάθειες να αποτραπεί γενικευμένη ανάφλεξη

09:57 5/5/2014 - Πηγή: Athina984

του Χρήστου Α. Καπούτση

Οι αυτοτροφοδοτούμενοι εθνικισμοί, η μισαλλοδοξία και τα πολιτικά λάθη διεθνών παραγόντων, είναι οι βασικοί υπαίτιοι των εικόνων απερίγραπτης φρίκης που μεταδίδονται από την Ουκρανία. Εικόνες που προκαλούν πόνο, αλλά και ανησυχία για τις εξελίξεις με ευρύτερες διεθνείς επιπτώσεις.

Η Ουκρανία βυθίζεται στη δίνη ενός σκληρού εμφυλίου πολέμου και η «ευχή» είναι πλέον, αυτός ο εμφύλιος, να μην εξελιχτεί σε γενικότερη στρατιωτική ανάφλεξη,

με πιθανό το ενδεχόμενο, να βρεθούν στο ίδιο «θέατρο επιχειρήσεων», δυνάμεις του ΝΑΤΟ και της Στρατού της Ρωσίας! Αν και «ψύχραιμοι» παρατηρητές εκτιμούν, ότι το σενάριο της γενικευμένης στρατιωτικής αντιπαράθεσης είναι μηδαμινές έως και μηδενικές πιθανότητες.

Ποιοι είναι οι αντίπαλοι στον Ουκρανικό εμφύλιο: Από τη μία πλευρά είναι ο Στρατός της Ουκρανίας, μαζί με νεοναζιστές παραστρατιωτικούς, που υπακούουν στην φιλοδυτική προσωρινή κυβέρνηση του Κιέβου. Και από την άλλη είναι φιλορώσοι αυτονομιστές παραστρατιωτικοί, πολίτες όμως της Ουκρανίας, που ενισχύονται εμφανώς πλέον από το Στρατό της Ρωσία, στην ένοπλη αντιπαράθεσή τους, με τις Κυβερνητικές Δυνάμεις της Ουκρανίας.
Υπάρχει σοβαρό πρόβλημα με την αποτελεσματικότητα του Στρατού της Ουκρανίας, αφού το 50% των στρατιωτικών είναι φιλορώσοι και με την «πρώτη ευκαιρία» αυτομολούν και περνούν στο αντίπαλο στρατόπεδο, στο πλευρό των φιλορώσων αυτονομιστών.

Ο μεταβατικός πρόεδρος της Ουκρανίας Αλεξάντερ Τουρτσίνοφ, παραδέχτηκε σε συνάντηση με τους περιφερειακούς κυβερνήτες στο Κίεβο ότι «οι δυνάμεις ασφαλείας της χώρας μας δοκιμάζονται από αδράνεια, αναποτελεσματικότητα ακόμη και εγκληματική προδοσία». Και πρόσθεσε: «Είναι δύσκολο να το παραδεχθούμε, αλλά αυτή είναι η αλήθεια. Η πλειονότητα των δυνάμεων ασφαλείας στην Ανατολή είναι ανίκανη να φέρει εις πέρας τα καθήκοντά της».

Η «αναμενόμενη» αντίδραση της Ρωσίας

Ήδη τα εμφύλια πυρά έχουν προκάλεσε την απώλεια ανθρώπινων ζωών στο Σλαβιάνσκ, στο Χάρκοβο, στην Οδησσό και σε πολλές πόλεις της ανατολικής Ουκρανίας. Όπως αναφέρουν διεθνή ΜΜΕ, 42 φιλορώσοι πολίτες κάηκαν ζωντανοί από πυρκαγιά σε κτίριο που στεγάζει εργατικά σωματεία, στην Οδησσό, ύστερα από φωτιά που έβαλαν διαδηλωτές υποστηριχτές της Κυβέρνησης του Κιέβου και νεοναζιστές του "Δεξιού Τομέα". Ωστόσο, ο προσωρινός Πρωθυπουργός της Ουκρανίας Αρσένι Γιατσένιουκ υποστηρίζει, ότι η φωτιά είναι προβοκάτσια των φιλορώσων, για να δικαιολογηθεί η στρατιωτική επέμβαση της Ρωσίας.

Πάντως, πληθαίνουν οι ενδείξεις ότι, θα υπάρξει και «ανοιχτή» παρέμβαση στου Στρατού της Ρωσίας στην σπαρασσόμενη Ουκρανία. Η Ρωσία επανέλαβε ότι ανησυχεί για την ασφάλεια του ρωσόφωνου πληθυσμού της Ουκρανίας, διότι θεωρεί ότι απειλείται. Το ΥΠ.ΕΞ. της Ρωσίας, εξέφρασε την "αγανάκτησή" του για το "νέο αυτό έγκλημα στην Οδησσό". Πέρα όμως από τις δηλώσεις Ρώσων Κυβερνητικών αξιωματούχων, υπάρχουν και στρατιωτικές προετοιμασίες. Από το πρωί του Σαββάτου, είναι σε εξέλιξη μια επιχείρηση αερομεταφοράς της ρωσικής πολεμικής Αεροπορίας. Συμμετέχουν περισσότερα από 30 μεταφορικά αεροσκάφη IL-76 που προσγειώνονται στο αεροδρόμιο στη Συφερόπολη, πρωτεύουσα της Κριμαίας, μεταφέροντας εκεί δυνάμεις αλεξιπτωτιστών και Στρατιωτικό υλικό. Η Κριμαία, εντάσσεται πλέον στην στρατιωτική δομή της Ρωσίας...

Υπάρχει όμως και μια ακόμη ανησυχητική παράμετρος. Η βεβαιωμένη ύπαρξη αντιαεροπορικών πυραύλων μικρού βεληνεκούς στα χέρια φιλορώσων αυτονομιστών, με τα οποία κατέρριψαν δύο ή και τρία Ελικόπτερα του Στρατού της Ουκρανίας, είναι πολύ σοβαρή εξέλιξη. Επειδή τα όπλα αυτά είναι από τις αποθήκες του Ρωσικού Στρατού και οι χειριστές εκπαιδευμένοι ρώσοι στρατιωτικοί, επιβεβαιώνεται η ενεργός ανάμειξη του Στρατού της Ρωσίας στις εξελίξεις με αποσχιστικό χαρακτήρα, στην ανατολική και νοτιοανατολική Ουκρανία.

Βέβαια η ενίσχυση των Ουκρανών αυτονομιστών, από τη Ρωσία, εμπεριέχει υψηλό πολιτικό ρίσκο. Και αυτό διότι στο Β . Καύκασο και εντός της Ρωσικής επικράτειας, είναι ενεργά αυτονομιστικά ισλαμικά κινήματα. Δεν θέλει να πολύ να ανάψει το φυτίλι των ισλαμιστικών αυτονομιστών κινημάτων στην Τσετσενία, στο Ναγκεστάν και στην Ινγκουσετία ή και στο Ταταριστάν και να απειληθεί η συνοχή της Ρωσικής Ομοσπονδίας. Και φυσικά, η Δύση, έχει μία ακόμη ευκαιρία να καταδικάσει την ανάμειξη της Ρωσίας στα εσωτερικά της Ουκρανίας.

Πολυεθνική στρατιωτική άσκηση και με ελληνική συμμετοχή

Τέσσερα ελληνικά μαχητικά F-16 Block 52+ θα συμμετάσχουν στη πολυεθνική στρατιωτική άσκηση «Jawtex 2014» που θα διεξαχθεί από τις 12 έως τις 23 Μαΐου στη Βόρεια Γερμανία και τη Βόρεια Θάλασσα. Πρόκειται για την ετήσια άσκηση της γερμανικής αεροπορίας, της Luftwaffe, και ταυτόχρονα για τη μεγαλύτερη άσκηση διακλαδικής συνεργασίας κρατών-μελών του ΝΑΤΟ στην Ευρώπη.

Στην άσκηση θα συμμετάσχουν και 120 αεροσκάφη από 16 διαφορετικές χώρες. Θα δοκιμαστεί επίσης η συνεργασία πολλών διαφορετικών τύπων: πέρα από τα ελληνικά F-16, οι Φιλανδοί συμμετέχουν με F-18, οι Γάλλοι με Rafale, οι Γερμανοί και οι Ιταλοί με Eurofighter και οι Ούγγροι με σουηδικά μαχητικά τύπου Gripen. Θα δοκιμαστεί επίσης η συμβατότητα των συστημάτων αεράμυνας, καθώς στην άσκηση θα λάβουν μέρος αμερικανικά Patriot και γαλλικά Crotale. Για τις ανάγκες της άσκησης βρίσκονται δεκάδες πολεμικά πλοία και υποβρύχια του ΝΑΤΟ στη Βόρεια Θάλασσα. Αυτή η πολυεθνική στρατιωτική άσκηση κρατών-μελών του ΝΑΤΟ, υπό αμερικανό-γερμανική διεύθυνση, αποκτά και ιδιαίτερο διπλωματικό ενδιαφέρον, λόγω της έκρυθμης κατάστασης στην Ουκρανία.

Είναι η απάντηση των ΗΠΑ στην επίδειξη στρατιωτικής ισχύος του Ρωσικού Στρατού στα στρατιωτικά γυμνάσια, που έκαναν για 20 μέρες οι Ρώσοι κοντά στο σύνορα με την Ουκρανία.

Στρατηγικοί στόχοι και ευρω-ατλαντικές διαφωνίες

Οι εξελίξεις στην Ουκρανία είναι πολύ σοβαρές, διότι σχετίζονται με γεωπολιτικές στοχεύσεις και ενεργειακές πολιτικές, ισχυρών κρατών, όπως η ΗΠΑ, η Ρωσία, αλλά και πολυεθνικών κολοσσών που δραστηριοποιούνται στον τομέα της Ενέργειας. Το κυρίαρχο δόγμα στην Αμερικανική στρατηγική, είναι η διαφύλαξη της γεωπολιτικής ενότητας ΗΠΑ και Ευρώπης υπό Αμερικανική ηγεμονία. Είναι ακόμη η από κοινού αντιμετώπιση, ως ενιαίο γεωπολιτικό σύνολο (ΗΠΑ-Ε.Ε.-ΝΑΤΟ), της Ρωσίας ως αντιπάλου, είτε στον τομέα της Ενέργειας, είτε της γεωπολιτικής.

Στο πλαίσιο αυτό, εντάσσεται και ο σκληρός ανταγωνισμός της Δύσης με τη Ρωσία σε περιοχές της πρώην Σοβιετικής Ένωσης. Είναι εμφανής η προσπάθεια της Δύσης, να περιοριστεί η επιρροή της Μόσχας στην πλούσια σε ενεργειακά αποθέματα Ευρασία. Από την πλευρά του, ο Ρώσος ηγέτης Βλ. Πούτιν προωθεί την οικοδόμηση μιας Ευρασιατικής Ενώσεως, υπό Ρωσική ηγεμονία, στην οποία θα ενταχθεί και η Κριμαία, μαζί με την Λευκορωσία και το Καζακστάν.

Η συρρίκνωση της ενεργειακής συνεργασίας Ευρώπης - Ρωσίας , ήταν και παραμένει ο κύριος Στρατηγικός στόχος των αμερικανών. Τα αποτελέσματα όμως ήταν πενιχρά, λόγω της αντίδρασης της Γερμανίας, που έχει πολύ καλές σχέσεις με τη Ρωσία στον ενεργειακό τομέα.

Άρα η κρίση στην Ουκρανία, εκτός των άλλων, μπορεί να αποκαλύψει και εσωτερικές αντιθέσεις στην ευρωατλαντική συμμαχία. Είναι σαφές ότι, άλλη πολιτική ξεδιπλώνουν για τη Ρωσία και την Ουκρανία Αυστριακοί και Γερμανοί και άλλη οι Αμερικανοί. Στον στρατιωτικό τομέα, είναι εμφανής η απροθυμία- αδυναμία, της πολιτικής και στρατιωτικής ηγεσίας του ΝΑΤΟ, να αντιμετωπίσουν τον Ρωσικό Στρατό στην Ουκρανία, για την Ουκρανία. Επίσης, ο αμερικανός Πρόεδρος Μπαράκ Ομπάμα, έχει αποδείξει, ότι δεν επιδιώκει τη στρατιωτικοποίηση της διπλωματίας. Σε αυτό το «πνεύμα», ο υπουργός Εξωτερικών της Γερμανίας Φρανκ-Βάλτερ Σταϊνμάγερ, προωθεί τη διεξαγωγή άμεσα μιας ακόμη διεθνούς Συνόδου στη Γενεύη με στόχο να δοθεί ένα πολιτικό-διπλωματικό τέλος στην κρίση στην Ουκρανία. Μάλιστα, ο Σταϊνμάγερ απηύθυνε την έκκληση αυτή σε τηλεφωνικές συνδιαλέξεις που είχε με την επικεφαλής της διπλωματίας της ΕΕ Κάθριν Άστον, τον υπουργό Εξωτερικών των ΗΠΑ Τζον Κέρι, τον ΥΠΕΞ της Ρωσίας Σεργκέι Λαβρόφ και με τον Οργανισμό για την Ασφάλεια και τη Συνεργασία στην Ευρώπη (ΟΑΣΕ).

Είναι αναμενόμενο, τις πρωτοβουλίες ή την αδράνεια της Δυτικής Συμμαχίας (ΗΠΑ- ΓΕΡΜΑΝΙΑ-ΝΑΤΟ- Ε.Ε.), στον διπλωματικό, στρατιωτικό και πολιτικό τομέα, αλλά και κυρίως τις διαφωνίες ΗΠΑ και Ευρωπαίων στον ενεργειακό - οικονομικό τομέα, να αξιοποιεί η ρωσική διπλωματία, προωθώντας τα δικά της γεωπολιτικά και γεωοικονομικά σχέδια.