«Ορατό το τέλος της διαδρομής»

12:50 25/2/2013 - Πηγή: Athina984

«Το τέλος της διαδρομής γίνεται επιτέλους ορατό», ανέφερε ο κ. Γ. Προβόπουλος κατά την παρουσίαση της ετήσιας έκθεσης της Τράπεζας της Ελλάδος για την ελληνική οικονομία για το έτος 2012. Ο διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδας εκτίμησε ότι υπάρχει αισθητή βελτίωση προοπτικών και απομάκρυνση του ενδεχομένου εξόδου από το ευρώ. Ανέφερε χαρακτηριστικά ότι «συμπερασματικά, ο κίνδυνος

της κατάρρευσης αποφεύχθηκε, το ενδεχόμενο εξόδου από το ευρώ απομακρύνθηκε και η εμπιστοσύνη αποκαθίσταται σταδιακά». Ωστόσο, πρόσθεσε ότι αυτές οι ενθαρρυντικές εξελίξεις δεν αφήνουν περιθώρια για εφησυχασμό. «Την ώρα που το τέρμα της διαδρομής γίνεται επιτέλους ορατό, οφείλουμε να εντείνουμε την προσπάθεια, να ταχύνουμε το βηματισμό για να καλύψουμε και το τελευταίο μέρος της απόστασης και να εξασφαλίσουμε ότι οι θυσίες των πολιτών δεν θα πάνε χαμένες και ότι, αντίθετα, μας περιμένει αυτή τη φορά ένα νέο καλύτερο μέλλον».

Ο κ. Προβόπουλος έκανε ειδική αναφορά στην ύφεση, τη διόγκωση της ανεργίας και τις επιπτώσεις. Απέδωσε μεγαλύτερη από την αρχικά προβλεπόμενη ύφεση στον «τρόπο που εφαρμόστηκε το πρόγραμμα προσαρμογής: στη διστακτικότητα, τα λάθη και τις παραλείψεις και κυρίως στην υστέρηση των διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων». Πρόσθεσε ότι η υστέρηση αυτή δεν επέτρεψε να αντισταθμιστούν επαρκώς οι συσταλτικές επιδράσεις της δημοσιονομικής προσαρμογής και να ανακτηθεί ταχύτερα η εμπιστοσύνη.

Ο διοικητής επεσήμανε ότι οι επιπτώσεις της ύφεσης ήδη αναγνωρίστηκαν από τους δανειστές έμπρακτα και πρόσθεσε με νόημα: «Σε κάθε περίπτωση όμως, η ύφεση δεν μπορεί να χρησιμοποιείται ως δικαιολογία για τη μη εφαρμογή των συμφωνηθέντων και ιδίως για χαλάρωση της προσπάθειας στην προώθηση των αναγκαίων μεταρρυθμίσεων. Εάν συμβεί αυτό, η εμπιστοσύνη που κερδήθηκε με επώδυνες θυσίες θα κλονιστεί καίρια».

Στην ομιλία του αναφέρθηκε στην ανάγκη να δημιουργηθούν περιθώρια για τη μείωση της φορολογικής επιβάρυνσης. Απαρίθμησε τους πέντε παράγοντες μεταστροφής του κλίματος αλλά και τις δυο μεγάλες προκλήσεις που παράλληλα αποτελούν ευκαιρίες: την αλλαγή της παραγωγικής δομής και τον εκσυγχρονισμό της δημόσιας διοίκησης.

Ο ίδιος έθεσε ως προϋπόθεση της ανάκαμψης της συνέχιση της εφαρμογής του προγράμματος και χαρακτήρισε αναγκαία την εφαρμογή ενός εξωστρεφούς αναπτυξιακού προτύπου, κάτι που προϋποθέτει μετατόπιση πόρων προς την παραγωγή ανταγωνιστικών, διεθνώς εμπορεύσιμων αγαθών και υπηρεσιών.

Σύμφωνα με τον διοικητή της Κεντρικής Τράπεζας, "κλειδί" για την αποκατάσταση των ομαλών συνθηκών ρευστότητας είναι η αναδιάρθρωση του τραπεζικού τομέα. Ο κ. Προβόπουλος σημειώνει πως η αβεβαιότητα επηρέασε διαβρωτικά τις καταθέσεις, καθώς σε λιγότερο από τρία χρόνια διέρρευσε περισσότερο από το 1/3 της καταθετικής βάσης. Αναφερόμενος ειδικότερα στους σοαβρούς κινδύνους που δημιούργησε η μεγάλη αβεβαιότητα στο α΄ εξάμηνο του 2012, ο διοικητής της ΤτΕ ανέφερε πως "η συσσώρευση ζημιών είχε ως συνέπεια την υποχώρηση της κεφαλαιακής επάρκειας των τραπεζών και την ανάγκη ανακεφαλαιοποίησής τους. Όσον αφορά τις επισφάλειες, ο λόγος των δανείων σε καθυστέρηση προς το σύνολο των δανείων ανήλθε σε 22,5% στο τέλος Σεπτεμβρίου 2012, έναντι 16% στο τέλος Δεκεμβρίου 2011". Ωστόσο, παρά τις αντίξοες συνθήκες ο κίνδυνος απετράπη. "Παρά τις εξαιρετικά αντίξοες συνθήκες, οι ενέργειες της Πολιτείας και της Τράπεζας της Ελλάδος εξασφάλισαν ότι το τραπεζικό σύστημα στάθηκε όρθιο και κανένας καταθέτης δεν έχασε έστω και ένα ευρώ από τις αποταμιεύσεις του. Έτσι απετράπη η κατάρρευση της εμπιστοσύνης και του τραπεζικού συστήματος και τελικά η έξοδος της χώρας από τη ζώνη του ευρώ".

Παράγοντες που βοήθησαν την ελληνική οικονομία να αποφύγει τον τεράστιο κίνδυνο

Σύμφωνα με τον διοικητή της ΤτΕ, πρώτος παράγοντας ήταν η θετική απάντηση του ελληνικού λαού όσον αφορά το ιστορικό διακύβευμα της παραμονής στο ευρώ. Στο σημείο αυτό ο κ. Προβόπουλος επισημαίνει πως στο εσωτερικό οι απαισιόδοξες προσδοκίες έχουν αμβλυνθεί αισθητά και η εμπιστοσύνη σταδιακά βελτιώνεται, ενώ το κλίμα για την Ελλάδα μεταστρέφεται και στο εξωτερικό.

Ο δεύτερος παράγοντας που συνέβαλε στη βελτίωση του κλίματος είναι η πρόοδος στην εφαρμογή του προγράμματος προσαρμογής, ιδίως στην αντιμετώπιση των δίδυμων ελλειμμάτων, του δημοσιονομικού και του εξωτερικού. Η πρόοδος αυτή σηματοδοτεί μια τάση εξισορρόπησης και αναδιάρθρωσης της οικονομίας.

Τρίτος κρίσιμος παράγοντας ήταν η διαφύλαξη της χρηματοπιστωτικής σταθερότητας και της εμπιστοσύνης στο τραπεζικό σύστημα. Όπως αναφέρει χαρακτηριστικά ο διοικητής της ΤτΕ "σήμερα δεν θα μπορούσαμε να μιλάμε για προοπτική ανάκαμψης, εάν είχε καταρρεύσει το τραπεζικό σύστημα και είχε εκ των πραγμάτων καταστεί αναπόφευκτη η έξοδος της χώρας από το ευρώ. Αυτό απετράπη".

Τέταρτος παράγοντας που συμβάλλει στην ενίσχυση της εμπιστοσύνης είναι η συνέχιση της χρηματοδοτικής στήριξης που παρέχουν οι επίσημοι δανειστές. Αυτό δίνει στη χώρα περιθώριο χρόνου για να προχωρήσει ακώλυτα η αναδιάρθρωση της οικονομίας.

Ένας πέμπτος παράγοντας που επίσης ενισχύει την εμπιστοσύνη είναι τα βήματα προόδου που πραγματοποιούνται στην ΕΕ και στη ζώνη του ευρώ στο πεδίο της συμπλήρωσης του θεσμικού οικοδομήματος.

Επιπτώσεις της πρωτοφανούς σε διάρκεια και ένταση κρίσης

- Μειώνει το κατά κεφαλήν εισόδημα και το βιοτικό επίπεδο.
- Απαξιώνει το ανθρώπινο και το υλικό κεφάλαιο.
- Συρρικνώνει την αποταμίευση, άρα και την καταθετική βάση των τραπεζών, περιορίζοντας τη ρευστότητα.
- Συντηρεί την αβεβαιότητα και αποθαρρύνει επενδυτικές πρωτοβουλίες.
- Δυσχεραίνει τη δημοσιονομική προσαρμογή, καθώς η πτώση των εισοδημάτων συγκρατεί τα δημόσια έσοδα.

Έτσι, τροφοδοτεί το φαύλο κύκλο ελλειμμάτων-ύφεσης που οδηγεί σε αναθεωρήσεις των δημοσιονομικών στόχων, οι οποίες υποσκάπτουν την αξιοπιστία του προγράμματος.

Δύσκολη χρονιά το 2013 - Ορατή όμως η ανάκαμψη το 2014

Σύμφωνα με τον κ. Προβόπουλο, είναι φανερό ότι η παρατεινόμενη ύφεση, όσο δεν διαφαίνεται καθαρά η προοπτική εξόδου, δημιουργεί ένα δυσοίωνο κλίμα και εντείνει τις κοινωνικές αντιδράσεις. Σήμερα όμως βρισκόμαστε σ΄ ένα σημείο καμπής. Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι το 2013 θα είναι μια δύσκολη χρονιά, κυρίως λόγω της συνεχιζόμενης ύφεσης και της υψηλής ανεργίας. Ωστόσο, μπορούμε να προσδοκούμε ότι η ύφεση θα περιορίζεται σταδιακά και ότι στη διάρκεια του 2014 θα αρχίσουν να καταγράφονται θετικοί ρυθμοί μεταβολής του ΑΕΠ. Ευνοϊκές επιδράσεις αναμένεται να έχουν:

- Η τόνωση της ρευστότητας και της εμπιστοσύνης που αναμένονται ως αποτέλεσμα της ανακεφαλαιοποίησης των τραπεζών και της επιστροφής καταθέσεων στο τραπεζικό σύστημα.
- Η περαιτέρω βελτίωση της ανταγωνιστικότητας κόστους, η οποία το 2013 θα έχει υπερκαλύψει το σύνολο των απωλειών της περιόδου 2001-2009, και η συνακόλουθη άνοδος των εξαγωγών.
- Η επιτάχυνση των αποκρατικοποιήσεων, οι οποίες θα οδηγήσουν τελικά σε επενδύσεις πολλαπλάσιες από τις αρχικές.
- Η πρόοδος στην απελευθέρωση των αγορών.
- Η επανεκκίνηση σημαντικών έργων υποδομών, όπως οι αυτοκινητόδρομοι.
- Η υλοποίηση ιδιωτικών επενδυτικών σχεδίων με στήριξη από πόρους του ΕΣΠΑ και της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων.
- Η προγραμματισμένη αποπληρωμή ληξιπρόθεσμων οφειλών του Δημοσίου.

Ο διοικητής της ΤτΕ σημειώνει ωστόσο πως "για να διασφαλιστεί ότι όντως θα λειτουργήσουν θετικά οι παράγοντες αυτοί, πρέπει να διαφυλαχθεί η πρόσφατη βελτίωση του κλίματος εμπιστοσύνης. Η προβολή ακραίων ή άκαιρων διεκδικήσεων από κοινωνικές ομάδες δεν συμβάλλει προς την κατεύθυνση αυτή. Η κοινωνία στο σύνολό της θα έχει μόνιμο κέρδος από την ανόρθωση της οικονομίας. Είναι επίσης αυτονόητο ότι οι - έστω μεμονωμένες -- έκνομες ενέργειες που στρέφονται κατά της δραστηριότητας επιχειρήσεων είναι ιδιαίτερα βλαπτικές για το επενδυτικό κλίμα και υπονομεύουν τις προοπτικές ανάκαμψης της απασχόλησης".

Προκλήσεις και ευκαιρίες

Η οικονομική κρίση δεν έφερε μόνο οξύτατα προβλήματα, αλλά και σημαντικές ευκαιρίες. Σύμφωνα με τον κ. Προβόπουλο, οι δύο σημαντικότερες, που συνιστούν και προκλήσεις, είναι:

Πρώτον, η αλλαγή της παραγωγικής διάρθρωσης της οικονομίας και ο αναπροσανατολισμός της προς τομείς υψηλής προστιθέμενης αξίας και παραγωγικότητας, που θα μπορούν να προσφέρουν διεθνώς εμπορεύσιμα αγαθά και υπηρεσίες, ανταγωνιστικά τόσο στην εγχώρια όσο και στην εξωτερική αγορά.

Δεύτερον, ο εκσυγχρονισμός της δημόσιας διοίκησης και η εκλογίκευση των ορίων και της διαχείρισης του δημόσιου τομέα, ο οποίος πρέπει να λειτουργεί φιλικά προς τους πολίτες και τις επιχειρήσεις.

Η αποτελεσματική ανταπόκριση σ΄ αυτές τις κρίσιμες προκλήσεις απαιτεί την οικοδόμηση και ενδυνάμωση της κοινωνικής συναίνεσης όσον αφορά την εφαρμογή των κατάλληλων πολιτικών, προκειμένου να επισπευστεί η ανάκαμψη και να δημιουργηθούν οι προϋποθέσεις για διατηρήσιμη ανάπτυξη.

Συγκρίνοντας τη σημερινή κατάσταση με τις συνθήκες που επικρατούσαν πριν από λίγους μόνο μήνες, είναι φανερό ότι πολλά έχουν αλλάξει προς το καλύτερο. Το σημαντικότερο είναι ότι έχει απομακρυνθεί το ενδεχόμενο της χρεοκοπίας και της εξόδου από το ευρώ. Αποδυναμώνεται έτσι ο κύριος παράγων που δημιουργούσε τεράστια αβεβαιότητα στις αγορές και λειτουργούσε παραλυτικά για την ελληνική οικονομία. Τώρα μπορούμε να προβλέψουμε, με σχετική βεβαιότητα, ότι τα βήματα προόδου οδηγούν τη χώρα προς την έξοδο από την κρίση και προς την ανάπτυξη. Όσο παγιώνεται αυτή η εκτίμηση, τόσο θα βελτιώνεται το κλίμα στην Ελλάδα και θα διαμορφώνει συνθήκες ενάρετου κύκλου. Για να συμβεί όμως αυτό, πρέπει να συνεχιστεί η εφαρμογή του προγράμματος προσαρμογής χωρίς αποκλίσεις και καθυστερήσεις. Η προσήλωση στους στόχους και, όπου είναι δυνατόν, η υπέρβασή τους θα εξαλείψουν όσες αβεβαιότητες παραμένουν και θα ενδυναμώσουν τις θετικές προοπτικές, με πολύ ευνοϊκά αποτελέσματα στην κοινωνική συνοχή και την οικονομική ανάπτυξη της χώρας.

Πηγή:www.capital.gr