Περί του εξαίρετου Oίκου «Πόλις»

07:27 29/11/2013 - Πηγή: Athina984

του Δημήτρη Φύσσα

Οι τακτικοί ακροατές της εκπομπής μας «Αθήνα, το φελέκι σου», τα Σαββατοκύριακα, θα έχουν ίσως παρατηρήσει ότι ο εκδοτικός οίκος που μας δίνει συχνότερα βιβλία του για δώρισμα είναι η «Πόλις».

Η «Πόλις» ξεχωρίζει όχι μονάχα για το περιεχόμενο (επιλογή τίτλων, μετάφραση στα ξένα βιβλία, δόμηση της έκδοσης, επιμέλεια), μα και για την εξωτερική όψη των εκδόσεών της, την αισθητικά, το τι βλέπουμε, τι πιάνουμε στα χέρια μας. Και διαψεύδει, μάλιστα, το στερότυπο που θέλει τους ποιοτικούς

οίκους να βγάζουν οπωσδήποτε λίγα βιβλία, γιατί είναι ένας από τους πρώτους εκδότες σε αριθμό τίτλων.

Έχω τη γνώμη ότι οι «αιχμές» του οίκου είναι η ιστορία, η επιστήμη και η πολιτική (χωρίς ν΄ απεμπολεί τη λογοτεχνία), τομείς όπου προωθεί σταθερά τον ορθό λόγο, τη διάδοση της γνώσης, την επιχειρηματολογία, το τεκμήριο, τη δημοκρατική πολυφωνία. Είναι αδύνατο ν΄ αναφέρω καν τους τίτλους των καλών βιβλίων που αποτελούν τον κατάλογό τού «Πόλις», εξάλλου ο κάθε ενδιαφερόμενος ψάχνει στο ίντερνετ και βρίσκει. Κατά τη συνήθειά μου, θα επιλέξω λίγα από τα πρόσφατα- «εξ όνυχος τον λέοντα»:

Σαούλ Φριντλέντερ «Η Ναζιστική Γερμανία και οι Εβραίοι. Ι. Τα χρόνια των διώξεων 1933- 1939. ΙΙ. Τα χρόνια της εξόντωσης 1939 - 1945». Μετάφραση Ήλια Ιατρού, επιμέλεια Άννα Μαραγκάκη, επίμετρο για την ελληνική έκδοση Ρίκα Μπενβενίστε. Βιβλίο - ορόσημο στις εβραϊκές σπουδές, κάτι σαν Ραούλ Χίλμπεργκ στην εποχή μας. Έχει τα πάντα σε όλα τα επίπεδα: κοινωνιολογικό, πολιτικό, νομικό, ψυχολογικό, ιστορικό φυσικά κλπ. Ένα από τα σημαντικότερα βιβλία Ιστορίας που πέσανε στα χέρια μου φέτος. Αξιοσημείωτο ότι λόγω λεπτού (αλλά αρκετά ανθεκτικού) χαρτιού, οι δυο τόμοι του αμερικάνικου πρωτότυπου έγιναν στα ελληνικά επίτομη έκδοση με 1.300 σελίδες κι όμως εύχρηστη (από τη 1081 και μετά ακολουθούν επισημειώσεις, βιβλιογραφία, αντιστοιχία στρατιωτικών βαθμών Βέρμαχτ και SS με του ελληνικού στρατού, ευρετήριο και επίμετρο). Η ζωή του συγγραφέα (1932, γλίτωσε από το Σοάχ) θα μπορούσε να είναι μυθιστόρημα.

Κώστας Κωστής «Κράτος και επιχειρήσεις στην Ελλάδα/ Η Ιστορία του ‘Αλουμινίου της Ελλάδος'». «Τα κακομαθημένα παιδιά της Ιστορίας. Η διαμόρφωση του νεοελληνικού κράτους 18ος - 21ος αιώνας» του καθηγητή Οικονομικής και Κοινωνικής Ιστορίας Κώστα Κωστή (κι αυτό εκδόσεις «Πόλις»), μέσα σε λίγους μήνες έκανε τρεις εκδόσεις, αποκτώντας δίκαιη φήμη. Ο ίδιος συγγραφέας έδωσε τώρα την Ιστορία της επιχείρησης, την οποία οι περισσότεροι γνωρίζουμε ως Πεσινέ, κάτι έχουμε ακούσει για βωξίτη κι Άσπρα Σπίτια, ενώ σίγουρα ξέρουμε τις «ηρωικές μάχες» για τη τιμή του ρεύματος με τη ΔΕΗ. Εδώ έχουμε μια σοβαρή διεπιστημονική έρευνα που ξεκινάει από τη Γαλλία του 19ου αι. και φτάνει μέχρι το σημερινό όμιλο «Μυτιληναίος», υποστηριγμένη από πίνακες, σχεδιαγράμμματα, τοπογραφικά και στατιστικά διαγράμματα κλπ. Μια αξιοσημείωτη case study για το «βιομηχανικό θαύμα» της μεταπολεμικής Ελλάδας και το μερικό λυκόφως του.

Τάσος Ψαρράς «Το μπεστ σέλερ του μίσους. ‘Τα πρωτόκολλα των σοφών της Σιών' στην Ελλάδα, 1920 - 2013». Παρασπονδώ, αλλά ομολογημένα: παρουσιάζω ένα βιβλίο δίχως να το ΄χω διαβάσει, δίχως να το ΄χω καν στα χέρια μου. Είναι όμως τόσο θελκτικό το θέμα του, κι από την άλλη ξέρω τη συστηματικότητα στη δουλειά του συγγραφέα, ώστε το διαπράττω. «Τα πρωτόκολλα των σοφών της Σιων» είναι μια από τις πιο πετυχημένες πλαστογραφία - προβοκάτσια στην Ιστορία: πρόκειται για το υποτιθέμενο «σχέδιο των Εβραίων να κατακτήσουν τον κόσμο»- στην πραγματικότητα είναι ένα χαλκευμένο αντιεβραϊκό κείμενο. Κυκλοφορεί παντού και είναι το ελληνικό διαχρονικό μπεστ σέλερ. Με βάση τις χρονολογίες, που με ιντριγκάρουν, φαντάζομαι ότι ο Ψαρράς διερευνά πώς τα «Πρωτόκολλα» και οι «ιδέες» τους περάσανε στην ελληνική δημόσια σφαίρα, έτσι ώστε σήμερα ν΄ αποτελούν κοινή βάση για ακροδεξιούς, εθνικιστές αριστερούς, αγανακτισμένους και συνωμοσιολόγους.

Υ.Γ. Μιλώντας για συνωμοσιολόγους: στην αιωνίως «ψεκαζόμενη» Ελλάδα, είμαι βέβαιος ότι ακόμα και στους νοήμονες αναγνώστες του 9.84 μπορεί να βρεθεί κανείς και να πει «Τι θέλει τώρα αυτός ο Φύσσας και γράφει τόσα καλά για τον ‘Πόλις'; Ποιος ξέρει τι σκοπιμότητα κρύβει». Αν λοιπόν αυτό περάσει από κανένα μυαλό, έχω να πως αυτό είναι το δεύτερο άρθρο μου επικεντρωμένο σε εκδοτικό οίκο. Είχε προηγηθεί ανάλογο για την «Αλεξάνδρεια». Σκοπεύω να συνεχίσω εν καιρώ με όσους άλλους εκδότες θεωρώ αξιόλογους- και, ευτυχώς, δεν είναι λίγοι.

Προσθέτω ότι η «Πόλις» έχει απορρίψει ένα μυθιστόρημά μου. Κατά τα πάγια συγγραφικά ήθη, δε θα έπρεπε όχι να γράφω θετικά, μα ούτε καν να τη μνημονεύω. Εγώ όμως νομίζω ότι πολύ καλά έκανε, αφού έτσι έκρινε.

[e-mail]