Πολιτικό-θρησκευτικές οι αντικυβερνητικές διαδηλώσεις στην Τουρκία

13:46 3/6/2013 - Πηγή: Athina984

του Χρήστου Καπούτση

Τις τελευταίες μέρες έχουμε βίαιες συγκρούσεις στην Πλατεία Ταξίμ στην Κωνσταντινούπολη και στους γύρω δρόμους. Επίσης σε δεκάδες άλλες πόλεις της Τουρκίας, χιλιάδες πολίτες μετέχουν σε αντικυβερνητικές εκδηλώσεις και αντιμετωπίζουν την αστυνομική βία.

Αφορμή για τις διαδηλώσεις είναι το σχέδιο ανέγερσης ενός εμπορικού κέντρου, ενός Τζαμιού και πολυκατοικιών στην Κωνσταντινούπολη, σε μια περιοχή, που σήμερα είναι ένα μεγάλο Πάρκο. Τα αίτια όμως, είναι μάλλον πολιτικό-θρησκευτικά.

Είναι πλέον απροκάλυπτη η στροφή της Κυβέρνησης Ερντογάν στον ισλαμισμό και η εγκατάλειψη του κοσμικού - κεμαλικού κράτους.

Γι αυτό άλλωστε, υπάρχουν ογκώδεις διαδηλώσεις και έξω από τα γραφεία του Κυβερνώντος Ισλαμικού κόμματος, όπου οι διαδηλωτές διαμαρτύρονται για κατάχρηση εξουσίας, όπως υποστηρίζουν, από την Κυβέρνηση του Ταγίπ Ερντογάν.

Με αφορμή λοιπόν αυτά τα βίαια επεισόδια στην Τουρκία, που σχετίζονται με τις πολιτικές διεργασίες στο εσωτερικό της Τουρκίας, μπορούμε να επισημάνουμε τα εξής:

Στην Τουρκία, η διαμάχη, ιδεολογική και πολιτική, των ισλαμιστών του Τ. Ερντογάν με τους κεμαλιστές, που είχαν συγκροτήσει ένα στρατιωτικό-γραφειοκρατικό κατεστημένο, που σχηματικά χαρακτηριζόταν, ως «βαθύ κράτος», έχει πάρει μια άλλη μορφή.

Μετά την πλήρη επικράτηση των ισλαμιστών, που αποτελούν την συντριπτική πλειοψηφία των κατοίκων της Τουρκίας και του περιορισμού των παρεμβάσεων στην πολιτική των στρατιωτικών, οι άλλοτε πανίσχυροι κεμαλιστές, προσπαθούν πλέον να διαφυλάξουν τα θεσμικά δικαιώματα της μειοψηφίας, από τις αυθαιρεσίες των Ισλαμιστών, της πλειοψηφίας, που κατέχουν την Κυβερνητική Εξουσία.

Εκείνο το οποίο διαφαίνεται την Τουρκία, είναι ότι προωθείται και μάλιστα μέσω συνταγματικών μεταρρυθμίσεων, η αντικατάσταση του κεμαλισμού, που ήταν ένας δυτικού τύπου εθνικισμός, ο οποίος προσπάθησε να δημιουργήσει ένα δυτικού τύπου κοσμικό έθνος-κράτος, που στηριζόταν στο Δικαστικό Σώμα, στη στρατιωτική ελίτ και στην στρατιωτική ισχύ, με κυρίαρχο κεμαλικό δόγμα, «ένα κράτος, ένα έθνος, το Τουρκικό». Και αυτό, το κεμαλικό ιδεολογικό-πολιτικό και κρατικό μόρφωμα, αντικαθίσταται ή επιχειρείται η αντικατάστασή του από τους Νταβούτογλου-Ερντογάν, από μία Συνθετική - Πολυσυλλεκτική Τουρκία, όχι στη βάση του έθνους-κράτους, αλλά της θρησκείας και του πολιτισμού, που στον πυρήνα του, θα είναι το «Σουνιτικό Ισλάμ». Αυτή η Τουρκία, στον διπλωματικό σχεδιασμό του Νταβούτογλου, υπερβαίνει τα εθνικά σύνορα και θα έχει αυτοκρατορικές τάσεις επέκτασης, ως υπερεθνικό- θρησκευτικό- ισλαμικό και πολιτιστικό υπόδειγμα.

Τα ανοίγματα της Ισλαμικής Κυβέρνησης στους Κούρδους, που είναι Σουνίτες μουσουλμάνοι, εντάσσονται σε αυτό το πλαίσιο, με την επιπλέον επισήμανση ότι, ο πληθυσμός των Κούρδων της Τουρκίας, αυξάνεται με εντυπωσιακούς ρυθμούς.

Επιπλέον, οι περιοχές που ελέγχονται από τους Κούρδους, στο Βόρειο Ιράκ (Κιρκούκ - Μοσούλη), και στη βόρεια Συρία, στα σύνορα με την Τουρκία, είναι περιοχές με τεράστια κοιτάσματα πετρελαίου. Η ισλαμική Τουρκία στοχεύει στην αξιοποίηση των πετρελαϊκών κοιτασμάτων των κουρδικών εδαφών, ώστε να αναβαθμίσει το διεθνές κύρος της, αλλά και να καταστεί ισχυρός ενεργειακός και οικονομικός παράγοντας.

Έτσι εξηγείται, το σχέδιο ειρήνευσης της ισλαμικής κυβέρνησης του Ερντογάν με τον Κούρδο ηγέτη Αμπντουλάχ Οτσαλά και τους Κούρδους μαχητές του ΡΚΚ. Αλλά και η ανάπτυξη φιλικών σχέσεων της Τουρκίας με τους Κούρδους του Βορείου Ιράκ. Στο ίδιο μήκος κύματος είναι και το «πάγωμα», των σχέσεων της Άγκυρας με τη Σιιτική κυβέρνηση της Βαγδάτης. Η υποβάθμιση των σχέσεων της Τουρκίας με το σιιτικό - θεοκρατικό καθεστώς της Τεχεράνης, το Ιράν. Αλλά και η επίθεση «φιλίας» της Τουρκίας στα Βαλκάνια, με επίκεντρο τη μουσουλμανική Βοσνία και το αλβανικό στοιχείο, καθώς και η προσπάθεια επιρροής των Τούρκων της Βουλγαρίας, αλλά και των Μουσουλμάνων και των Πομάκων της Θράκης. Και ακόμη, με βάση αυτόν το νέο-οθωμανικό συλλογισμό, δηλαδή της πολυπολιτισμικής - Ισλαμικής Σουνιτικής Τουρκίας, εξηγείται, η τουρκική πολιτική προστασίας των Παλαιστινίων από το Ισραήλ, αλλά και η υποστήριξη των Σουνιτών του λεγόμενου «Απελευθερωτικού Στρατού» στη Συρία και των προσπαθειών της Άγκυρας, για την ανατροπή του Κοσμικού καθεστώτος Άσαντ. Και βεβαίως, η υποστήριξη που παρείχε η Τουρκία σε χώρες της Βορείου Αφρικής κατά τη διάρκεια της «Αραβικής Άνοιξης», όπου το μουσουλμανικό σουνιτικό στοιχείο, όπως οι Αδελφοί Μουσουλμάνοι στην Αίγυπτο, κατέλαβε την Κυβερνητική Εξουσία. Ο Πρωθυπουργός της Τουρκίας Ταγίπ Ερντογάν υποδέχεται με ιδιαίτερες τιμές στην Άγκυρα την ηγεσία της Παλαιστινιακής οργάνωσης Χαμάς, αλλά και εκπροσώπους των Σαλαφιστών, που είναι η ακραία εκδοχή των Σουνιτών Μουσουλμάνων.

Φυσικά, δεν είναι καθόλου εύκολο να προβλέψει κανείς, αν αυτά τα σχέδια των ισλαμιστών του Αχμέτ Νταβούτογλου και του Ταγίπ Ερντογάν, θα υλοποιηθούν επιτυχώς, ή αν θα οδηγήσουν την Τουρκία σε εσωτερικές περιπέτειες και με οδυνηρά αποτελέσματα, για τη συνοχή του Τουρκικού Κράτους. Ενδεχομένως, η στροφή της Τουρκίας στον Ισλαμισμό και τα συγκαλυμμένα σχεδία αναβίωσης της Οθωμανικής Αυτοκρατορία, ως πολιτιστικό-θρησκευτικό πρότυπο, με την παράλληλη ακύρωση του Κοσμικού χαρακτήρα του Τουρκικού κράτους, ίσως να αποδειχθεί η μοιραία επιλογή της πολιτικής Νταβούτογλου. Ή στη χειρότερη εκδοχή, να εξελιχτεί και σε απειλή για το Τουρκικό Κράτος.

Το εντυπωσιακό είναι ότι, ενώ οι μεγάλες πόλεις της Τουρκίας συγκλονίζονται από πρωτοφανή αντικυβερνητικά επεισόδια, κάποιες «αξίες» της τουρκικής εξωτερικής πολιτικής, παραμένουν σταθερές. Δυο πολεμικά πλοία της Τουρκίας, το μεσημέρι του Σαββάτου, έκαναν «κρουαζιέρα» στις Κυκλάδες και την Εύβοια, παραβιάζοντας, προφανώς, τα ελληνικά χωρικά ύδατα. Ελπίζουμε, η Ισλαμική Κυβέρνηση, να μην σχεδιάζει να κάνει εξαγωγή της εσωτερικής πολιτικής κρίσης στο Αιγαίο, στήνοντας κάποιο «θερμό» ελληνοτουρκικό επεισόδιο.

Η ροή των γεγονότων πιθανότατα να περιέχει και την απάντηση στον προβληματισμό, αν δηλαδή η Τουρκία θα αποδειχτεί ο «Μεγάλος Ασθενής» της γεωπολιτικά ασταθούς περιοχής μας, συμβάλλοντας σε μια δυναμική ευρύτερης αποσταθεροποίησης. Ή αν η Ισλαμική Τουρκία θα αναδειχτεί σε μουσουλμανική περιφερειακή υπερδύναμη και σε αδιαμφισβήτητο πόλο πολιτικής ισχύος. Αν τελικά, η Ισλαμική Τουρκία σταθεί δίπλα στους Παλαιστινίους και απέναντι στο Ισραήλ, διεκδικώντας την ηγεμονία του Αραβο-μουσουλμανικού Κόσμου.

Γενικά όμως, οι κυοφορούμενες εξελίξεις στην ευρύτερη γεωγραφική περιοχή μας, αναμένονται εντυπωσιακές, αν όχι και Κοσμογονικές. Επιδρούν πολλοί αστάθμητοι παράγοντες, διακυβεύονται στρατηγικά συμφέροντα, το περιβάλλον είναι συγκρουσιακό, γι' αυτό και είναι, δύσκολα προβλέψιμη η νέα διεθνοπολιτική πραγματικότητα στην πιο στρατηγική περιοχή του πλανήτη, που είναι η ενιαία γεωγραφική περιοχή, Βαλκάνια, Μαύρη Θάλασσα, Καύκασος, Δαρδανέλια, Αιγαίο, Ανατολική Μεσόγειος, Μέση Ανατολή και Αραβική Χερσόνησος.