Ποτέ ξανά

10:48 14/3/2013 - Πηγή: Athina984

Στη μνήμη της πρώτης αποστολής, με τρένο, Ελλήνων εβραίων από τη Θεσσαλονίκη σε γερμανικά στρατόπεδα συγκέντρωσης, στις 15 Μαρτίου 1943 ήταν αφιερωμένη η σημερινή εκπομπή του Αθήνα 9.84 «Εννιά με Δέκα», με τον Τάκη Καμπύλη.

«Είναι μια θλιβερή επέτειος κι είναι σημαντικό που φέτος τη θυμήθηκε περισσότερος κόσμος από τις προηγούμενες χρονιές», δήλωσε η ιστορικός, καθηγήτρια

στο Ελληνικό Ανοιχτό Πανεπιστήμιο και συγγραφέας Οντέτ Βαρών Βασάρ.

«Ο κόσμος ξεχνάει και δεν έχει καταλάβει τι ακριβώς έχει γίνει στο Ολοκαύτωμα. Έγινε στους Εβραίους αλλά αύριο μπορεί να γίνει και στους ίδιους» τόνισε ο Πρόεδρος του Κεντρικού Ισραηλιτικού Συμβουλίου Δαυίδ Σαλτιέλ.

Εκδηλώσεις στη μνήμη των πρώτων θυμάτων του Ολοκαυτώματος από τη Θεσσαλονίκη με τίτλο «Ποτέ ξανά. Θεσσαλονίκη-Άουσβιτς. 70 χρόνια από την αναχώρηση του πρώτου συρμού», διοργανώνονται το διήμερο 15 και 16 Μαρτίου στη συμπρωτεύουσα και τελούν υπό την αιγίδα του Δήμου Θεσσαλονίκης και διοργανώνονται από την Ισραηλιτική Κοινότητα, την Πρεσβεία του Ισραήλ στην Ελλάδα, το Παγκόσμιο Εβραϊκό Συνέδριο και το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης.

Αύριο στις 5 το απόγευμα, εγκαινιάζεται στο φουαγιέ του Δημαρχείου Θεσσαλονίκης η έκθεση με τίτλο «Θεσσαλονίκη: το άνθος των Βαλκανίων» με την επιμέλεια του ιδρύματος Yad Vashem και με την υποστήριξη της Καναδικής Πρεσβείας.

Το Σάββατο στις 11.30 το πρωί έχει προγραμματιστεί πορεία ανάμεσα σε δύο συμβολικά σημεία μαρτυρίου των εβραίων της Θεσσαλονίκης, με αφετηρία την πλατεία Ελευθερίας, στην οποία άρχισαν τα αντιεβραϊκά μέτρα τον Ιούλιο του 1942 και προορισμό τον Παλιό Σιδηροδρομικό Σταθμό, αφετηρία των εκτοπίσεων. Στις 8 και μισή το βράδυ, της ίδιας ημέρας, θα δοθεί συναυλία Σεφαραδίτικης μουσικής (λαντίνο) «The Jewish Soul», με τη Συμφωνική Ορχήστρα του Δήμου Θεσσαλονίκης.

Σύμφωνα με τα στοιχεία, στις 15 Μαρτίου αναχώρησε από τη Θεσσαλονίκη η πρώτη αποστολή με περισσότερους από 2000 εβραίους, ωστόσο νωρίτερα, οι Γερμανοί είχαν καταφέρει να συγκεντρώσουν 48.000 Θεσσαλονικείς εβραίους σε γκέτο. Από εκεί οργάνωσαν τις αποστολές με 2.000 ανθρώπους η καθεμία κι ως τον Αύγουστο του 1943 είχε ολοκληρωθεί η εκκένωση της πόλης.

Πρόκειται για οικογένειες που βρίσκονταν στη Θεσσαλονίκη προερχόμενες από την Ισπανία, απ' όπου εκδιώχθηκαν από τα τέλη του 15ου αιώνα.

Από τους 48 χιλιάδες εβραίους της Θεσσαλονίκης χάθηκαν οι 46 χιλιάδες. Επέστρεψαν χίλιοι άνθρωποι από τα στρατόπεδα, ενώ οι άλλοι χίλιοι δεν εντοπίστηκαν ποτέ. Από αυτούς πολλοί συμμετείχαν στην Αντίσταση, άλλοι κρύφτηκαν μαζί με ολόκληρες τις οικογένειές τους, ενώ άλλοι έκρυψαν τα παιδιά τους είτε σε άλλες ελληνικές οικογένειες, είτε σε μοναστήρια. Αυτά τα παιδιά είναι γνωστά με τον όρο τα «κρυμμένα παιδιά της Κατοχής».

«Η μνήμη του Ολοκαυτώματος, ή της Γενοκτονίας των εβραίων, καθώς ο όρος ολοκαύτωμα εμφανίστηκε πολλά χρόνια αργότερα, έχει τη δική της ιστορία», δήλωσε η κ. Βαρών Βασάρ.

Η ιστορικός χωρίζει τις επτά δεκαετίες σε τρεις περιόδους: Την εποχή της σιωπής, λήθης κι επούλωσης του τραύματος (1945-1961). Η δεύτερη περίοδος ορίζεται από το 1961 και μετά, με τομή τη δίκη του Άλφρεντ Άιχμαν, στα Ιεροσόλυμα. Είναι η πρώτη φορά που μιλούν μαζικά (111 στον αριθμό) μάρτυρες οι οποίοι καταθέτουν τη δική τους ιστορία. Από εκεί ξεκινά ένα ξέσπασμα σε όλες τις χώρες γραπτών, αργότερα και προφορικών, μαρτυριών των θυμάτων, οι οποίες τη δεκαετία του ‘90 θα γίνουν και κινηματογραφημένες. Πρόκειται για το γνωστό Ψηφιακό Αρχείο Μαρτυριών Ολοκαυτώματος του University South California, που δημιούργησε ο Στίβεν Σπίλμπεργκ με μαρτυρίες 52.000 επιζησάντων του Ολοκαυτώματος. Η τρίτη περίοδος ορίζεται από το '80 και μετά, τότε που εισάγεται ο όρος Ολοκαύτωμα, ο οποίος θα επικρατήσει για να περιγράψει το γεγονός. Ο συγκεκριμένος όρος χρησιμοποιήθηκε και σαν τίτλος αμερικανικού σήριαλ το 1979 και είχε τεράστια απήχηση και στην Αμερική και στην Ευρώπη. Από τη δεκαετία του '90, δημιουργήθηκαν τα μεγάλα μουσεία και στην Αμερική και στη Γαλλία, ενώ στη Γερμανία αυτό έγινε μετά το 2000. Τότε άρχισαν να στήνονται και τα Μνημεία. Μετά το 2000 θεσπίστηκε και η Ημέρα Μνήμης στην Ευρώπη με πρωτοβουλία των υπουργών Παιδείας.