«Συμβόλαιο για συλλογική προκοπή»

22:10 19/4/2011 - Πηγή: Athina984

Ο Βασίλης Παπαβασιλείου μιλά στον Τάσο Παππά για τα συμπεράσματα από την εμπειρία καταστροφής της χώρας και τη δεύτερη ευκαιρία που ζητεί η Ελλάδα, για τη δυνατότητα ενός νέου συμβολαίου συνύπαρξης που δεν θα προσβάλει τους συμβαλλόμενους, για τους διανοούμενους και τις υπόγειες πρωτοπορίες. Θα συζητήσουμε μαζί ένα θέμα που μπαίνει πιεστικά από πολλές πλευρές με τη μορφή ερωτήματος και αυτό το ερώτημα είναι , πού είναι σήμερα οι διανοούμενοι στις συνθήκες κρίσης που περνά ο τόπος.Νομίζω ότι η ερώτησή σας μας αναγκάζει να κάνουμε

μια αναδρομή σε αυτό που είναι τελικά αυτή η φιγούρα που ονομάζεται διανοούμενος και η οποία νομίζω έχει κάνει μια διαδρομή στον εικοστό αιώνα πάρα ,πάρα πολύ ενδιαφέρουσα. Αν δεν κάνω λάθος πρώτη φορά ο όρος αυτός ακούγεται ή επιβάλλεται με αφορμή την υπόθεση Ντρέιφους, με τον Ζολά, το περίφημο "Κατηγορώ" κτλ... Μετά έχουμε τη φάση εκείνη όπου διαμορφώνεται μετά τον πρώτο παγκόσμιο πόλεμο ένα τοπίο που έχει να κάνει με την παρουσία των ολοκληρωτισμών ή, αν θέλετε, της επαναστατικής ελπίδας, βλέπε Οκτωβριανή επανάσταση, όπου ο ρόλος των διανοουμένων περνάει από το φιλειρηνικό κίνημα πριν από τον πόλεμο, για να διαψευσθεί κατά τον πρώτο παγκόσμιο πόλεμο - γιατί ταυτίστηκαν τελικά με τις εθνικές υποθέσεις οι διανοούμενοι, έγιναν πατριωτικοί διανοούμενοι - μετά έχουμε το φαινόμενο του φασισμού, όπου εντάχθηκαν και μέσα εκεί διανοούμενοι στο κόμμα, ακολούθησαν τον μουσολινισμό, έχουμε βεβαίως τους στρατευμένους διανοούμενους στην υπόθεση της Οκτωβριανής επανάστασης, έχουμε μετά τον δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο, εντελώς άλλες συνθήκες κάτω από ένα νέο δεδομένο όπως ήταν η πυρηνική απειλή, το ατομικό όπλο, ο ψυχρός πόλεμος, όπου η φιγούρα του διανοουμένου, βλέπε Σαρτρ και Καμύ, εκείνη την εποχή ή ταυτίστηκε καταρχήν με την υπόθεση της Σοβιετικής Ένωσης δηλαδή της επαναστάσεως , είτε ας πούμε υπήρξε μια επιφυλακτικότητα, όπως ο Καμύ κτλ...Θα έλεγα εχθρότητα,από ένα σημείο και μετά...και του Ζιντ εχθρότητα...Ναι, από ένα σημείο και μετά - και του Ζιντ εχθρότητα, στον μεσοπόλεμο. Αλλά από ένα σημείο και έπειτα μπαίνουμε σε μια φάση, κυρίως με τη δεκαετία του '70, όπου ο δικαιωματισμός, με λίκνο της Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής, κάνει την εισβολή του στην παγκόσμια σκηνή, έχουμε την απομάκρυνση, αποστασιοποίηση Ευρωπαίων διανοουμένων από το κομμουνιστικό φαινόμενο και μετά έχουμε την πτώση του Τείχους του Βερολίνου, έχουμε την εγκαθίδρυση πια κανονικά της κοινωνίας του θεάματος, οι διανοούμενοι ταυτίζονται απολύτως με την κοινωνία αυτή και γίνονται μιντιατικοί διανοούμενοι...Μαϊντανοί.Και μαϊντανοί ναι, και υπάρχουν χαρακτηριστικές φιγούρες και στη Γαλλία και στην Ελλάδα. Ναι, ήταν ο απόλυτος νόμος της κοινωνίας του θεάματος και η ταύτιση μαζί του. Ή κάποιοι αναδιπλώνονται ή κάποιοι υπαλληλοποιούνται, κυρίως στο χώρο του Πανεπιστημίου, και εν πάση περιπτώσει είναι δύσκολο πια να είσαι μια ελεύθερη φωνή, μια μοναχική φωνή γιατί τελικώς νομίζω από τους διάφορους ορισμούς που ακούστηκαν για τον διανοούμενο εγώ θα προέκρινα το περίφημο: