«Τα μυστικά του Αρχιμήδη»

10:36 24/10/2011 - Πηγή: Athina984

Στο Μουσείο Ουόλτερς της Βαλτιμόρης στις Ηνωμένες Πολιτείες, εκτίθεται το Παλίμψηστον του Αρχιμήδη σε έκθεση υπό τον τίτλο «Απολεσθέντα: τα μυστικά του Αρχιμήδη». Το έγγραφο με την ονομασία Kodex C είναι η μόνη μέχρι σήμερα γνωστή πηγή που περιέχει μια διάσωση των πραγματειών Περί των Μηχανικών Θεωρημάτων, Περί των επιπλεόντων Σωμάτων και «Οστομάχιον». Σύμφωνα με τους γραφικούς χαρακτήρες του κειμένου χρονολογείται στον 10ο αιώνα μ.Χ. και πιστεύεται ότι πρόκειται για αντιγραφή από κάποια αρχαιότερη πηγή, η οποία δυστυχώς μας είναι άγνωστη.

Στα κείμενά του, τα οποία ήταν κρυμμένα κάτω

από προσευχές, ο Αρχιμήδης, μεταξύ άλλων υπολογίζει το κέντρο βάρους μιας συμπαγούς σφαίρας και ενός παραβολοειδούς, μεγέθη που σήμερα υπολογίζουμε με τη χρήση ολοκληρωμάτων. Εκτός αυτού υπολόγισε το εμβαδόν της επιφάνειας που σχηματίζεται από μια παραβολή και μια τέμνουσα της παραβολής.

Ο υπολογισμός του εμβαδού επιφανειών ήταν θέμα εργασιών από την αρχαιότητα. Τον 5ο αιώνα π.Χ. ο Εύδοξος είχε αναπτύξει την μέθοδο της εξάντλησης σύμφωνα με τις ιδέες του Αντίφωνα. Κατά την μέθοδο αυτή, υποδιαιρούμε ένα σώμα σε πολύγωνα για να υπολογίσουμε το εμβαδόν του. Ο Εύδοξος ήδη είχε υπολογίσει το εμβαδόν ορισμένων πολύγωνων. Ο Αρχιμήδης βελτίωσε την μέθοδο αυτή και κατάφερε να υπολογίσει το εμβαδόν της παραβολής και υπολόγισε ότι ο αριθμός π είναι μια προσέγγιση που βρίσκεται μεταξύ 3 + 10 / 70 και 3 + 10 / 71.

Με τον όρο παλίμψηστο περιγράφονται αρχαίοι πάπυροι και περγαμηνές πολλαπλής χρήσης, αφού πρώτα με την βοήθεια χημικών ουσιών (κιτρικό οξύ κλπ.) ή άλλων μεθόδων (τριβή κλπ.) το καθάριζαν. Σήμερα, με τις μοντέρνες επιστημονικές μεθόδους (ακτίνων Χ, κ.α.) οι επιστήμονες είναι σε θέση να επανεμφανίσουν τα σβησμένα κείμενα.

Το παλίμψηστο ανακαλύφτηκε από τον Κώνσταντιν φον Τίσενντορφ το έτος 1846. Αν και δεν μπορούσε να το διαβάσει, κατάλαβε αμέσως ότι πρόκειται για κάποιο σημαντικό έγγραφο. Το 1907 έδωσε το έγγραφο στον Δανέζο φιλόλογο Johann L. Heiberg που το μετάφρασε.

Με τον πρώτο παγκόσμιο το παλίμψηστο ξεχάστηκε, μέχρι που το 1998 βρέθηκε σε πλειστηριασμό του Christie's στην Νέα Υόρκη και άλλαξε χέρια για 2,2 εκατομμύρια δολάρια, χωρίς δυστυχώς να καταφέρει να το αποκτήσει το Ελληνικό Δημόσιο.