Βάκχες Ευριπίδη από την Κοινωνική Ακαδημία

19:33 5/7/2013 - Πηγή: Athina984

Η μη κερδοσκοπική ομάδα, Κοινωνική Ακαδημία, με οδηγό τον εθελοντισμό, την αγάπη των μελών της για τον πολιτισμό και την Αθήνα μας, διδάσκουν για πρώτη φορά, με την θεατρική ομάδα τους Μελαμπούς, τις Βάκχες του Ευριπίδη στο κινηματοθέατρο του πολιτιστικού θεάτρου του Δήμου Ηρακλείου Αττικής το Σάββατο, 6 Ιουλίου. Ο Θανάσης Χλιαράς, αρχαιολόγος, διπλωματούχος ξεναγός και ερασιτέχνης σκηνοθέτης, μίλησε στον Αθήνα 984 και στον Αίαντα Αρτεμάκη.

Ερ.

Βάκχες. Γιατί επιλέξατε τις Βάκχες;

Θ.Χ. Οι Βάκχες καταρχήν θεωρούνται το πιο ολοκληρωμένο ψυχόδραμα που
γράφτηκε στην Αρχαία Ελληνική Γραμματεία. Είναι ένα έργο πάρα πολύ
δύσκολο, έχει όμως πολύ μεγάλο ενδιαφέρον σε σχέση με την σημερινή
Ελλάδα. Δηλαδή έχω βρει εξαιρετικά σημαντικές ομοιότητες της τότε
κοινωνίας της αρχαίας Αθήνας στο τέλος του 5ου αιώνα π.Χ. και της
σημερινής κοινωνίας της Ελλάδας. Βρίσκω κάποιους βίους παράλληλους
και, ερμηνεύοντας με απόλυτο σεβασμό στο πνεύμα και στο κείμενο του
ποιητή, βρίσκω ότι θα μπορούσε αυτά τα πράγματα που συμβαίνουν στο
έργο να έχουν κάποιες εφαρμογές, να γίνουν κάποιες προτάσεις και
σκέψεις επίκαιρες και σήμερα. Είναι το έργο που αυτήν την στιγμή κατά
την γνώμη μου είναι πιο κοντά από οποιοδήποτε άλλο αρχαίο δράμα στην
κατάσταση που βιώνουμε όλοι μας σήμερα, στην σύγχρονη Ελλάδα.

Ερ. Τι χαρακτηριστικά έχει; Εννοώντας με τι μορφή ανεβαίνει; Θα είναι
κλασσικό; Θα είναι λίγο πιο μοντέρνο;

Θ.Χ. Το έργο είναι κατά 99% κλασσικό. Υπάρχουν ελάχιστοι μοντερνισμοί.
Λίγο ως προς τους ήχους και ως προς την μουσική σε κάποιο κομμάτι,
μόνο και μόνο για να δώσουμε κάποια έμφαση περισσότερο και να το
δέσουμε, να το παντρέψουμε με την σύγχρονη κατάσταση. Θα ήθελα να μου
επιτρέψετε να τονίσω το εξής: Ότι εμείς δεν ανεβάζουμε το έργο. Εμείς
χρησιμοποιούμε το ρήμα που χρησιμοποιούσαν οι αρχαίοι (σ.σ. Έλληνες)
προκειμένου για την παρουσία αυτού του έργου, του κάθε δράματος.
Θέλουμε να το διδάξουμε. Το βλέπουμε όχι μόνο σκηνοθετικά, αλλά και
δραματολογικά. Το βλέπουμε φιλολογικά, φιλοσοφικά. Και πολιτιστικά
βεβαίως. Οι ομοιότητες είναι πολύ σημαντικές. Δηλαδή το έργο γράφεται
λίγο πριν τον θάνατο του Ευριπίδη, όταν ο ίδιος είναι αυτοεξόριστος
στην Μακεδονία. Ο ίδιος έχει φύγει ακριβώς γιατί υπάρχει ένα μέρος της
ζωής του στην Αθήνα, το οποίο δεν τον ικανοποιεί, δεν θέλει να μείνει
άλλο εκεί. Η Αθήνα είναι μια αυτοκρατορία πλέον που καταρρέει.
Καταρρέει εκ των έσω, από δικά της κοινωνικά και κατά συνέπεια και
οικονομικά προβλήματα. Και τονίζω αυτές τις δύο τελευταίες εκφράσεις,
ακριβώς γιατί η Ελλάδα σήμερα, το αν καταρρέει είναι ένα άλλο θέμα,
αλλά έχει πολύ σοβαρά και κοινωνικά προβλήματα. Ο Σε ένα έργο που δεν
το δίδαξε ο ίδιος ποτέ (διδάχθηκε μετά θάνατο από τον εγγονό του και
κέρδισε βραβείο στην Αθήνα), ο Ευριπίδης ήθελε με αυτόν τον τρόπο να
δώσει, αν θέλετε, μια γραμματολογική προφητεία. Προβλέπει λοιπόν ότι
είναι μη αναστρέψιμη η κατάσταση και ότι η μόνη επιλογή είναι να
στραφούμε προς το θείο. Προς κάτι το ανώτερο, όταν έχουμε ένα κενό
εξουσίας μέσα μας. Μέσα μας, όχι στον τόπο μας μόνο. Εκεί λοιπόν που
δεν καλύπτεται αυτό το κενό εξουσίας από άλλους ανθρώπους, ηγεμόνες,
άρχοντες, μέσα στην ίδια την οικογένεια, τότε στρεφόμαστε προς το
θείο. Αυτό λέει ο ποιητής, αυτό έχουμε σεβαστεί απόλυτα. Δεν είναι
μόνο αυτό που λέει ο ποιητής, για να μην παρεξηγηθώ. Λέει πάρα πολλά
το έργο αυτό. Εμείς ως ερασιτεχνικός θίασος δεν μπορούμε να τα
διδάξουμε όλα αυτά. Διαλέξαμε κάποια συγκεκριμένα κομμάτια, πάνω στα
οποία έχει στηθεί το έργο.

Ερ. Με ποια αφορμή αποφασίσατε να διδάξετε τις Βάκχες του Ευριπίδη;

Θ.Χ. Ευχαριστώ για το ρήμα "διδάξετε". Είναι βέβαια πολύ βαρύ το ρήμα.
Η αφορμή είναι η εξής: πριν από ένα χρόνο περίπου, ίδρυσα μία
δραστηριότητα, η οποία θα μείνει μόνο δραστηριότητα, δεν θα πάρει πότε
την μορφή εταιρείας, ΜΚΟ ή οτιδήποτε κάποιου επίσημου φορέα.
Ονομάζεται . Αυτή η δραστηριότητα είναι μια
πρόσκληση για μια σειρά δωρεάν διαλέξεων, με την αρχαιολογική μου και
μου ταυτότητα στο κοινό της Αθήνας και κατ' επέκταση και
της υπόλοιπης Ελλάδας. Κυρίως σε μουσεία και αρχαιολογικούς χώρους της
Αθήνας, όπου εκεί προσπαθούσαμε να αντιληφθούμε, να ερμηνεύσουμε τον
πολιτισμό μας με τέτοιο τρόπο που να μας κάνει να αισθανόμαστε
καλύτερα, να μας κάνει να αντιληφθούμε την σημασία και την αξία να ζει
κάποιος σε μια πόλη που λέγεται Αθήνα. Είναι ένα πολύ μεγάλο όνομα το
όνομα Αθήνα, τόσο ιστορικά όσο και πολιτιστικά και κάπου το έχουμε
ξεχάσει. Από αυτά τουλάχιστον που εγώ αντιλαμβάνομαι γύρω μου.
Προσπάθησα (στο κομμάτι που μπορώ να προσφέρω, αυτά είναι τα όπλα μου,
δηλαδή οι γνώσεις μου) να τις μεταδώσω και να τις μοιραστώ εντελώς
δωρεάν στο κοινό της Αθήνας. Αυτός ο πρώτος κύκλος διαλέξεων είχε
πολύ μεγάλη επιτυχία. Αυτή η δραστηριότητα ξεκίνησε με 80-85
ανθρώπους. Πλέον αριθμεί χίλιους. Είναι δωρεάν και θα είναι πάντοτε
δωρεάν. Η μόνη χρέωση είναι κάποιο εισιτήριο σε κάποιο μουσείο, αν
υπάρχει χρέωση από το μουσείο, αλλιώς τίποτα απολύτως. Μέσα από αυτήν
την διαδικασία προέκυψαν και άλλες δραστηριότητες. Δηλαδή μια ομάδα
γιατρών η οποία μας βοηθάει να επισκεπτόμαστε ανθρώπους με ανάγκες.
Αυτή η ομάδα μας βοηθάει πολύ, μικρή ομάδα προς το παρών, τέσσερις
γιατροί. Μια τράπεζα αίματος, που φέτος ελπίζουμε να την οργανώσουμε
πολύ καλύτερα, πέρυσι κάναμε τα πρώτα δειλά βήματα. Μια επιστημονική
ομάδα ανθρώπων που είναι καλλιτέχνες, φιλόλογοι, ψυχολόγοι,
οικονομολόγοι, η οποία μάλιστα με την βοήθεια του Δήμου Αθηναίων, και
κυρίως του ΟΠΑΝΔΑ, μας παραχώρησε μια αίθουσα για να κάνουμε τις
διαλέξεις δωρεάν για το κοινό της Αθήνας. Οι εαρινές διαλέξεις
ολοκληρώθηκαν πριν από λίγες μέρες με μεγάλη επιτυχία. Και μέσα σε όλα
αυτά ήρθε και μια θεατρική ομάδα που δεν σας κρύβω ότι ήταν το όνειρο
μου εδώ και καιρό. Αυτή η ομάδα πλαισιώθηκε από πολλούς ανθρώπους.
Κάνεις από αυτούς δεν είναι επαγγελματίας ηθοποιός - σκηνοθέτης.
Καταλήξαμε να είμαστε 14 ηθοποιοί και 2 σκηνοθέτες. Και αυτή η ομάδα
το Σάββατο, 6 Ιουλίου, κάνει την πρεμιέρα της στις Βάκχες του
Ευριπίδη. Θα ήθελα να προσθέσω ότι η προετοιμασία μας για το έργο δεν
ήταν μεγάλη χρονικά. Ξεκίνησε τον περασμένο Νοέμβριο. Πολλοί φίλοι μου
όταν άκουγαν ότι ετοιμάζουμε τις Βάκχες και μέσα σε 9 μήνες θα
ανεβάσουμε το έργο, μας έλεγαν ότι είναι αποστολή αυτοκτονίας. Μπορώ
να σας πω ότι δουλέψαμε πάρα πολύ σκληρά και συνεχίζουμε στους ίδιους
ρυθμούς. Είχαμε αμέριστη συμπαράσταση από τον Δήμο Αθηναίων και από
τον Δήμο Ηρακλείου Αττικής, και τους ευχαριστούμε πάρα πολύ. Και πλέον
είμαστε έτοιμοι με την βοήθεια πολλών άλλων ανθρώπων να ανεβάσουμε το
έργο για το κοινό της Αθήνας, πάντοτε εντελώς δωρεάν.

Ερ. Η συγκεκριμένη παράσταση θα έχει και φιλανθρωπικό χαρακτήρα;

Θ.Χ. Ακριβώς. Φιλανθρωπικό μεν, προαιρετικό δε. Γιατί δεν θέλω να
υπάρξει παρεξήγηση. Θέλω να είμαι πολύ σαφής σε αυτό. Δηλαδή εμείς δεν
θέλουμε, δεν μπορούμε, δεν επιθυμούμε να έχουμε χρέωση εισιτηρίου για
τον κόσμο. Όποιος θέλει μπορεί να έρθει. Η πρόσκληση είναι ανοιχτή για
όλο το κοινό της Αθήνας. Όσοι περισσότεροι μπορούν να έρθουν, τόσο το
καλύτερο. Εγώ προσωπικά θα είμαι πολύ χαρούμενος να δω κόσμο να
έρχεται, να βλέπει αυτά τα παιδιά που δούλεψαν πολύ σκληρά. Να σας πω
ότι οι μισοί από την θεατρική ομάδα έχουνε θέματα ανεργίας, δεν έχουν
εργασία, όμως δεν έλειψαν από τις πρόβες. Ήρθαν με πάρα πολλές θυσίες.
Όλον τον χειμώνα και την άνοιξη. Από την άλλη πλευρά εμείς θα έχουμε,
εντελώς προαιρετικά, στη διάθεση του κοινού, ένα αρκετά, πιστεύω,
καλαίσθητο πρόγραμμα. Το οποίο είναι έργο μίας από τις εθελόντριες
γραφίστριες της ομάδας μας, της κυρίας Αναστασίας Παντοβάνης, που έχει
κάνει εξαιρετική δουλειά. Θα έχει ένα συμβολικό αντίτιμο, 5 ευρώ και
ελπίζουμε πουλώντας το πρόγραμμα, στις δύο παραστάσεις αυτές και στις
επόμενες που θα ακολουθήσουν τον Σεπτέμβριο, να μπορέσουμε να
συγκεντρώσουμε ένα χρηματικό ποσό που να μας επιτρέψει να κάνουμε αυτό
που έχουμε βάλει ως στόχο μας. Δηλαδή να αγοράσουμε ένα μηχάνημα
αιμοκάθαρσης, για να το δωρίσουμε στον Δήμο Λαυρεωτικής. Δεν ξέρω αν
θα το καταφέρουμε, θα προσπαθήσουμε όμως. Πάντως αυτός είναι ο στόχος
μας και αυτό είναι που μας έχει ενώσει ως ομάδα.

Ερ. Στο διαδίκτυο που μπορεί κάποιος να σας βρει;

Θ.Χ. Έχουμε το δικό μας το οποίο πληκτρολογώντας τις λέξεις
Κοινωνική Ακαδημία(http://koinonikiakadimia.wordpress.com), με
κεφαλαία γράμματα μας βρίσκετε. Επίσης έχουμε και στο Facebook, με τον
τίτλο: ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΑΚΑΔΗΜΙΑ - SOCIAL ACADEMY, γιατί έχουμε αρκετούς
αλλοδαπούς φίλους που σπουδάζουν τα νεοελληνικά και παρακολουθούν τις
δραστηριότητες μας. Πρόκειται για δύο πολύ αξιόλογες σελίδες όπου
γίνονται πολύ σοβαρές αναρτήσεις. Έχουμε δημιουργήσει μία ηλεκτρονική
βιβλιοθήκη στις δύο σελίδες και προσκαλώ τους ακροατές και τους
αναγνώστες σας, τους συμπολίτες μας, να μας ακούσουν, να μας γνωρίσουν
για να δουν τι ακριβώς είναι οι δραστηριότητες μας. Και γιατί όχι και
να συμμετάσχουν. Να έρθουν μαζί μας στις νέες μας εξορμήσεις από τον
Σεπτέμβριο και στις ξεναγήσεις μας και στις εκδηλώσεις μας. Θα ήταν
για εμάς πολύ μεγάλη χαρά και πολύ μεγάλη τιμή.

Ερ. Μια τελευταία ερώτηση για τις παραστάσεις. Πού και πότε γίνονται;

Θ.Χ. Αυτήν την στιγμή έχει καθοριστεί μόνο το πρόγραμμα του Ιουλίου. Η
πρεμιέρα μας είναι το Σάββατο, 6 Ιουλίου, στο κινηματοθέατρο του
πολιτιστικού θεάτρου του Δήμου Ηρακλείου Αττικής. Η διεύθυνση είναι
Κουντουριώτου 18Α και Νεότητος. Η παράσταση αρχίζει στις 8 και μισή το
βράδυ. Η συμβουλή μου είναι, επειδή έχουμε δει αρκετά μεγάλη
κινητικότητα, βλέπετε επειδή είναι ελεύθερη η είσοδος δεν είμαστε σε
θέση να ελέγξουμε πόσοι θα έρθουν και πόσοι όχι, αλλά από το
ενδιαφέρον που βλέπουμε, πιστεύω ότι η αίθουσα θα γεμίσει: Όσοι λοιπόν
ενδιαφέρονται να δουν κάτι που θα είναι μία πανδαισία χρωμάτων, ήχου,
γλώσσας, λυρισμού, με απόλυτο σεβασμό στον ποιητή (δεν θα είναι τίποτα
σουρεάλ, θα είναι κάτι πραγματικό και θα είναι μια διδασκαλία και όχι
μια παράσταση αρχαίας τραγωδίας), θα παρακαλούσα να βρίσκονται στο
θέατρο, γύρω στις 8 παρά τέταρτο με 8 το αργότερο, για να μπορέσουν να
βρουν κάποια θέση. Η δεύτερη παράσταση είναι ένα Σάββατο αργότερα,
δηλαδή στις 13 Ιουλίου, στο ανοιχτό θέατρο του Κολωνού, το οποίο μας
παραχωρήθηκε ευγενικά από τον Δήμο Αθηναίων. Είναι στην οδό Ιωαννίνων
και Καπανέων γωνία, στον Κολωνό. Η παράσταση αρχίζει την ίδια ώρα,
στις 8 και μισή. Έχει μεγαλύτερη χωρητικότητα εκείνο το θέατρο.
Ελπίζουμε το κοινό της Αθήνας να το γεμίσει. Ελπίζουμε να έρθει και να
χειροκροτήσει αυτά τα παιδιά. Είναι άνθρωποι απλοί, καθημερινοί, θα
μπορούσε να είναι ο οποιοσδήποτε από εμάς, και το μόνο που θέλουν να
περάσουν στον κόσμο είναι ότι, αν εμείς, αυτή η απλή ομάδα ανθρώπων
που μέχρι πέρυσι δεν γνωριζόμασταν καν μεταξύ μας, μπορούμε, τότε όλοι
μπορούμε. Και σε τελική ανάλυση, στην εποχή της κρίσης, εμείς θέλουμε
να έχουμε κάνει κάτι, έτσι ώστε αργότερα, όταν ελπίζουμε τα πράγματα
βελτιωθούν στην χώρα, να μπορούμε να κοιτάμε τα παιδιά μας στα μάτια.
Και να τους λέμε, στην εποχή της κρίσης, δεν καθήσαμε στον καναπέ.
Κάναμε πράγματα με κόπους, με θυσίες και για εμάς, αλλά και για τους
συμπολίτες μας. Γιατί είναι καιρό να αρχίσουμε να κοιτάμε τους
συμπολίτες μας στο πρόσωπο. Να βλέπουμε ωραία πράγματα, να χαμογελάμε,
να μιλάμε μεταξύ μας, να ξαναβρούμε την πόλη μας και τον εαυτό μας.
Νομίζω ότι αρκετά πια με την κατάθλιψη. Ζούμε στην Αθήνα και πρέπει να
είμαστε υπερήφανοι για αυτό.