Νέο ΕΣΠΑ 2014-2020: Αυστηρότερο αλλά πιο ευέλικτο

11:38 2/12/2014 - Πηγή: NewsBomb

Η βέλτιστη διαχείριση των τόσο απαραίτητων ευρωπαϊκών πόρων για την ενίσχυση της παραγωγικής βάσης της οικονομίας είναι ο κεντρικός στόχος…

Της Μαρίνας Πρωτονοταρίου

Η υποστήριξη της επιχειρηματικότητας και ιδιαίτερα της επιχειρηματικότητας των νέων είναι στο επίκεντρο, όπως και η διόρθωση των προβλημάτων που παρουσίασαν προηγούμενα προγράμματα.

Στόχος του προγράμματος είναι η προσέλκυση παραγωγικών επενδύσεων, η διεύρυνση της παραγωγικής βάσης και επομένως η βελτίωση της θέσης της χώρας και των Περιφερειών στο Ευρωπαϊκό και Διεθνές γίγνεσθαι

της Ανταγωνιστικότητας.

Ο νέος νόμος σκοπεύει σε ταχύτερη πληρωμή των δικαιούχων αλλά και άμεση απένταξη έργων όταν καθυστερούν, σε απλούστερες γραφειοκρατικές δομές, ενώ δίνει και ένα νέο ρόλο στις τράπεζες , αυτόν του ενδιάμεσου φορέα διαχείρισης κονδυλίων. Για τη μείωση των γραφειοκρατικών διαδικασιών φεύγουν οι Διαχειριστικές Αρχές από κάθε υπουργείο και συγκεντρώνονται στο Ανάπτυξης, ωστόσο, θα απαγορεύεται να μπουν έργα σε ένα επιχειρησιακό πρόγραμμα όταν έχει ήδη γίνει υπερδέσμευση κονδυλίων.

Στόχος των αλλαγών είναι να μην δεσμεύονται κονδύλια σε έργα που καθυστερούν ή δεν ολοκληρώνονται και να διατίθενται αλλού, ενώ το νομοσχέδιο προβλέπει μια σειρά αυστηρών προϋποθέσεων που απουσίαζαν την περίοδο 2013-17.

Όταν το χρονοδιάγραμμα έναρξης από την ολοκλήρωση αποκλίνει σημαντικά τότε το έργο θα τίθεται αρχικά σε καθεστώς προειδοποιητικής απένταξης και μετά θα απεντάσσεται με συνοπτικές διαδικασίες.

Άλλη αλλαγή είναι η εγγραφή σε κωδικό χρηματοδότησης από το ΕΣΠΑ ενός έργου θα γίνεται μόνο εφόσον ολοκληρωθούν πρώτα οι ενέργειες για την ουσιαστική έναρξή του (μελέτες, έρευνες, απαλλοτριώσεις).

Ταυτόχρονα τα περιφερειακά επιχειρησιακά προγράμματα ενισχύονται των τομεακών.

Το νέο ΕΣΠΑ περιλαμβάνει 5 τομεακά και 13 περιφερειακά προγράμματα, έναντι 9 τομεακών και 5 περιφερειακών στο παλαιό.

Οι αλλαγές που έρχονται με το νέο ΕΣΠΑ βασίστηκαν σε διαπιστώσεις των προβλημάτων και των ελλείψεων που χαρακτήρισαν τη μέχρι σήμερα υλοποίηση των δράσεων των Διαρθρωτικών Ταμείων, που είναι οι εξής:

-Ανεπαρκής δημοσιοποίηση - ενημέρωση των δικαιούχων στο στάδιο προετοιμασίας των προτάσεων, με άμεση συνέπεια στην ποιότητα των υποβαλλόμενων σχεδίων ως προς την αρτιότητα, ωριμότητα και πληρότητα.
-Χρονοβόρες διαδικασίες έγκρισης ως απόρροια του προηγούμενου σημείου.
-Σημαντικές καθυστερήσεις στο στάδιο της διαγωνιστικής διαδικασίας λόγω προσφυγών, ενστάσεων κ.λπ.
-Σημαντικές καθυστερήσεις στο στάδιο της συμβασιοποίησης, λόγω των προαπαιτούμενων ελέγχων και διατυπώσεων σύμφωνης γνώμης από πέραν του ενός οργάνου (Διαχειριστική Αρχή, Ελεγκτικό Συνέδριο, Ενιαία Αρχή Δημοσίων Συμβάσεων).
-Εμπλοκές κατά το στάδιο της υλοποίησης, σχετίζονται με την ποιότητα των μελετών, της επίβλεψης και διαχείρισης των έργων αλλά και χρονοβόρων διαδικασιών για την κήρυξη απαλλοτριώσεων.

Σημαντικότερες αλλαγές στο σύστημα διαχείρισης και ελέγχου
ΕΣΠΑ 2007-2013 ΕΣΠΑ 2014-2020

* 9 Τομεακά Ε.Π. Επιχειρησιακά Προγράμματα
* 5 Περιφερειακά Επιχειρησιακά Προγράμματα
* 5 Τομεακά Επιχειρησιακά Προγράμματα
* 13 Περιφερειακά Προγράμματα
* Διαχειριστικές Αρχές των τομεακών ΕΠ στα οικεία Υπουργεία
* Διαχειριστική Αρχή για τα ΠΕΠ στο Υπουργείο Ανάπτυξης, με τις Περιφέρειες να ασκούν διαχείριση για συγκεκριμένο ύψος πόρων, ως Ενδιάμεσοι Φορείς Διαχείρισης
* Διαχειριστικές Αρχές των Τομεακών Ε.Π. στο Υπουργείο Ανάπτυξης - * Διαχειριστικές Αρχές των ΠΕΠ στις οικείες Περιφέρειες
* Διαχείριση πόρων από τις Περιφέρειες μόνο για έργα υποδομών μεταφορών, υγείας, πολιτισμού κλπ (όχι δράσεις Κοινωνικού Ταμείου, όχι δράσεις κρατικών ενισχύσεων, όχι δράσεις αγροτικού τομέα)
* Πολύ-ταμειακά Περιφερειακά Επιχειρησιακά Προγράμματα, προκειμένου οι Περιφέρειες να έχουν την δυνατότητα ολοκληρωμένων επενδύσεων και παρεμβάσεων (πόροι του Ταμείου Συνοχής για δράσεις Περιβάλλοντος, πόροι του Ευρωπαϊκού Ταμείου Περιφερειακής Ανάπτυξης για δράσεις υποδομών, ενίσχυσης της επιχειρηματικότητας, της ψηφιακής σύγκλισης κλπ, πόροι του Ευρωπαϊκού Κοινωνικού Ταμείου για δράσεις καταπολέμησης της φτώχειας, ενίσχυσης της πρόνοιας και της απασχόλησης, και πόροι του Γεωργικού Ταμείου για δράσεις ενίσχυσης του πρωτογενή Τομέα.
*Χρηματοδότηση των έργων από ΣΑΕ του Υπουργείου/ Περιφέρειας, ανεξάρτητα από το ΕΠ στο οποίο εντάσσεται το έργο.
* Χρηματοδότηση των έργων άμεσα εξαρτώμενη από το ΕΠ στο οποίο εντάσσεται: μια ΣΑΕ ανά Περιφερειακό ΕΠ και μια ΣΑΕ ανά Τομεακό ΕΠ και φορέα
* Πολλαπλά επίπεδα εκχώρησης αρμοδιοτήτων και μεγάλος αριθμός φορέων που ορίζονται ως ενδιάμεσοι φορείς διαχείρισης
* Ένα μόνο επίπεδο εκχώρησης και οι φορείς στους οποίους δύνανται να εκχωρούνται αρμοδιότητες διαχείρισης είναι εξαιρετικά περιορισμένοι, ως ορίζονται και στο εγκεκριμένο κείμενο του ΕΣΠΑ 2014-2020