Αμφίπολη: «Οι καρυάτιδες φυλάνε τη μητέρα του Αλέξανδρου»

15:15 9/9/2014 - Πηγή: TVNea

Κορυφώνεται η αγωνία για το ποιος φιλοξενείται στο ταφικό μνημείο εδώ και χιλιάδες χρόνια, μετά και τα νέα ευρήματα που έφερε στο φως η αρχαιολογική σκαπάνη.Το ταφικό μνημείο της Αμφίπολη μονοπωλεί εδώ και αρκετές εβδομάδες το ενδιαφέρον των ιστορικών ανά τον κόσμο, που προσπαθούν να λύσουν το γρίφο του τύμβου βάσει των ευρημάτων που έρχονται καθημερινά στο φως.Οι καρυάτιδες που ανακαλύφθηκαν το

Σάββατο από την επικεφαλή της ανασκαφής Κατερίνα Περιστέρη έχουν προκαλέσει παγκόσμιο θαυμασμό αλλά ταυτόχρονα έχουν πυροδοτήσει νέα σενάρια γύρω από τον ένοικο του τάφου.«Η Αμφίπολη μπορεί να είναι ο τάφος της Ολυμπιάδας»Ο διάσημος βρετανός αιγυπτιολόγος Άντριου Τσανγκ, λέει ότι τα ευρήματα της Αμφίπολης «δείχνουν» ότι ο τάφος ίσως ανήκει στη μητέρα ή τη σύζυγο του Μεγάλου Αλεξάνδρου.Ο ιστορικός και αιγυπτιολόγος Άντριου Τσανγκ, συγγραφέας του βιβλίου «Αναζητώντας τον τάφο του Μεγάλου Αλεξάνδρου» δήλωσε στο Discovery Channel ότι οι ρόδακες της Αμφίπολης μοιάζουν πολύ με εκείνες που διακοσμούν το χρυσό φέρετρο που βρέθηκε στον τάφο του Φιλίππου Β'.«Φαίνεται ότι ο ρόδακας είναι σήμα κατατεθέν του κατόχου» είπε ο 52χρονος Τσανγκ στο Discovery News, ο οποίος θεωρεί ότι πιθανότερο είναι η Ολυμπιάδα, η μητέρα του Αλεξάνδρου, να βρίσκεται στον εντυπωσιακό τάφο.Τα ιστορικά αρχεία δείχνουν ότι, οι βασίλισσες που πέθαναν στην Αμφίπολη στα τέλη του 4ου αιώνα π.Χ. είναι η Ολυμπιάδα και η Ρωξάνη, η σύζυγος του Μεγάλου Αλεξάνδρου, με την Ολυμπιάδα – σύμφωνα με τον αιγυπτιολόγο – να συγκεντρώνει τις περισσότερες πιθανότητες, αν και δεν αποκλείει και έναν συνδυασμό των δύο γυναικών.Το σπασμένο πρόσωπο της μίας Καρυάτιδας δείχνει πιθανή σύληση;Από την πλευρά του υπουργείου Πολιτισμού πάντως, η γενική γραμματέας Λίνα Μενδώνη, εξέφρασε τη βεβαιότητά της πως η απουσία μέρους του προσώπου της μίας Καρυάτιδας οφείλεται σε γήρανση των υλικών και όχι σε αρπαγή τμημάτων των αγαλμάτων από τυμβωρύχους αρχαιοκάπηλους.
Η γενική γραμματέας του υπουργείου Πολιτισμού, μιλώντας στην πρωινή εκπομπή του Mega, χαρακτήρισε την ανακάλυψη των δύο Καρυάτιδων, που έχουν εντυπωσιάσει την διεθνή κοινότητα και τους αρχαιολόγους, ως ένα επιπλέον χαρακτηριστικό για την σημαντικότητα του ταφικού μνημείου της Αμφίπολης.
Αναφορικά με την απουσία μέρους του προσώπου στη μια Καρυάτιδα, η κ. Μενδώνη τόνισε ότι κατά πάσα πιθανότητα οφείλεται στη γήρανση των υλικών και καθώς φαίνεται ότι υπάρχει πτώση λίθων από πάνω.Το σενάριο της κλοπήςΟ αρχαιολόγος Πέτρος Θέμελης μιλώντας την Κυριακή στο δελτίο ειδήσεων της ΝΕΡΙΤ ανέφερε ότι οι Καρυάτιδες είναι ένα στοιχείο που έχει βρεθεί πέραν του Ερεχθείου και στους Δελφούς, ενώ όσον αφορά τα κομμένα χέρια τα οποία ήταν ένθετα πιθανότατα να φανερώνουν ότι έχουν βγει από κάποιους που μπήκαν στον τάφο με σκοπό να αφαιρέσουν το μόλυβδο, το σίδερο που είχε χρησιμοποιηθεί για να στηριχθούν τα χέρια στα σώματα των Καρυάτιδων.Τι σημαίνουν για τον ελληνικό πολιτισμό οι Καρυάτιδες;Τι γνωρίζουμε όμως για τον τύπο αυτό των γλυπτών, με διασημότερους εκπροσώπους τις έξι Κόρες που στήριζαν την οροφή της νότιας πρόστασης του Ερεχθείου και οι οποίες σήμερα βρίσκονται οι πέντε «ξαναγεννημένες» με τη βοήθεια της σύγχρονης τεχνολογίας στο Μουσείο της Ακρόπολης και η έκτη, που αφαίρεσε βίαια ο Έλγιν το 1801, στο Βρετανικό Μουσείο; Σύμφωνα με την επικρατέστερη άποψη, οι Καρυάτιδες ταυτίζονται με τις νεαρές κοπέλες από τις Καρυές της Λακωνίας, που χόρευαν με καλάθια στο κεφάλι σε τελετουργίες προς τιμήν της Καρυάτιδος Αρτέμιδος. Οι γυναικείες μορφές τους χρησιμοποιήθηκαν στην αρχαία αρχιτεκτονική -κυρίως στον ιωνικό ρυθμό- αντί για κίονες, ενώ το «ανδρικό» τους αντίστοιχο είχε τη μορφή του 'Ατλαντα.Οι Καρυάτιδες του Ερεχθείου αντικατοπτρίζουν τη γλυπτική του «πλούσιου ρυθμού» του τελευταίου τέταρτου του 4ου αι. π. Χ. Στο βιβλίο «Η Ακρόπολη μέσα από το Μουσείο της», ο καθηγητής Πάνος Βαλαβάνης σημειώνει «ότι ο αρχιτεκτονικός ρόλος των κορών υπηρετείται από τη στάση τους (αξονικός σκελετός), τα βαριά τους ενδύματα (κατακόρυφες εξωτερικές πτυχές του πέπλου σαν ραβδώσεις κιόνων), την περίπλοκη και ογκώδη κόμμωσή τους (για την ενίσχυση του αδύναμου για στήριξη αυχένα), και ένα είδος καλαθιού στο κεφάλι που λειτουργεί ως κιονόκρανο». Ο ίδιος, δε, πληροφορεί ότι τα έξι αγάλματα αποτελούσαν έργα διαφορετικών γλυπτών που αντέγραψαν κάποιο πρότυπο, πιθανόν έργο μαθητών του Φειδία ή ακόμη και του Καλλίμαχου, ενώ δεν αποκλείει κάθε μία Κόρη να έφερε διαφορετικά χρώματα στην ενδυμασία της. Από τις πιο πειστικές ερμηνείες για τον συμβολικό τους χαρακτήρα, είναι ότι πρόκειται για χοηφόρους, που απέδιδαν τιμές στον αρχαίο βασιλιά της πόλης Κέκροπα, ο τάφος του οποίου βρισκόταν ακριβώς κάτω από τη νότια πρόσταση του Ερεχθείου.Πρόδρομες μορφές των Καρυάτιδων του Ερεχθείου θεωρούνται οι Κόρες που στόλιζαν τον Θησαυρό των Σιφνίων, ο οποίος χρονολογείται λίγο πριν το 525 π. Χ. και είναι ένα από τα εντυπωσιακότερα μνημεία στο ιερό των Δελφών. Αντί για κίονες, δύο Κόρες στήριζαν τον θριγκό του κτιρίου (τα αγάλματα εκτίθενται στο Μουσείο των Δελφών), ενώ η μία διατηρεί μεγάλο μέρος του κορμού και το κεφάλι με τον κάλαθο διακοσμημένο με ανάγλυφη διονυσιακή σκηνή μαινάδων και σιληνών. Τα ενδύματά τους πρέπει να ήταν κι αυτά χρωματισμένα (με κόκκινο, μπλε, πράσινο, ώχρα και χρυσαφί χρώμα) για περισσότερο εντυπωσιασμό.Δύο άλλες Καρυάτιδες, του 1ου αι. π. Χ. αυτή τη φορά, στόλιζαν και στήριζαν τα μικρά προπύλαια του Ιερού της Δήμητρας της Ελευσίνας. Τεράστιες σε μέγεθος, η μία αποτελεί κεντρικό έκθεμα του μουσείου της Ελευσίνας, ενώ η δεύτερη βρίσκεται στο Fitzwilliam Museum του Cabridge. Η «Κιστοφόρος Κόρη», όπως είναι γνωστή η Καρυάτιδα του ελληνικού μουσείου, φέρει στην κεφαλή της την κίστη, ένα κιβώτιο κυλινδρικού σχήματος που χρησίμευε για τη φύλαξη τροφών και το οποίο κρατούσαν στις μυστηριακές λατρείες, όπως αυτές των Ελευσινίων, οι κιστοφόροι. Η Καρυάτιδα που βρίσκεται στο μουσείο του Κέιμπριτζ, φέρει κι αυτή το ίδιο διακοσμητικό μοτίβο με την ξενιτεμένη αδελφή της, ενώ η ιστορία της έχει αρκετά κοινά με την Καρυάτιδα που άρπαξε ο Έλγιν: Έγινε περίπου την ίδια περίοδο με τη λεηλασία στην Ακρόπολη από τον περιηγητή Έντουαρντ Κλαρκ, διδάκτωρ του Kέιμπριτζ, ειδικό στην ορυκτολογία, ο οποίος πέτυχε τη μεταφορά από την Ελευσίνα της κολοσσιαίας μαρμάρινης Kαρυάτιδας-Kιστοφόρου στην Αγγλία.Πρώτη φορά εντοπίζονται Καρυάτιδες στη Μακεδονία«Συνταρακτική» χαρακτήρισε ο καθηγητής κλασικής αρχαιολογίας του ΑΠΘ και στενός συνεργάτης του Μανώλη Ανδρόνικου, Παναγιώτης Φάκλαρης, τις μαρμάρινες Κόρες καθώς κυρίως επειδή είναι η πρώτη φορά που εντοπίζονται Καρυάτιδες σε μακεδονικό τάφο.Μιλώντας στον «ΣΚΑΙ», ανέφερε «περίμενα γλυπτά, αλλά όχι Kαρυάτιδες. Πρόκειται για ένα διακοσμητικό αρχιτεκτονικό στοιχείο». Ο ίδιος εξέφρασε τη βεβαιότητα, ότι η απουσία προσώπου από τη μία Καρυάτιδα, και ενδεχομένως οι φθορές στο πρόσωπο της δεύτερης, μαρτυρούν τις προσπάθειες τυμβωρύχων για σύληση του ταφικού μνημείου. «Πρόκειται οπωσδήποτε για βέβηλο ανθρώπινο χέρι» σημείωσε, απορρίπτοντας την πιθανότητα φυσικής φθοράς.
Newsbombhttp://www.tvnea.com