Η κουλτούρα της ήττας

08:08 3/10/2012 - Πηγή: Sport.gr

Τι είναι η ήττα; Τίποτα περισσότερο από ένα αποτέλεσμα: ένα αποτέλεσμα που προκύπτει στα σπορ, αλλά και στην ίδια τη ζωή μας κάθε φορά που έχουμε μπροστά μας μια αναμέτρηση. Μπορεί να χάσεις στη δουλειά και στην αγάπη ή στο τζόγο, αν τολμάς. Μπορεί να χάσεις φίλους, ευκαιρίες, μέρες και ώρες επιχειρώντας πράγματα απίθανα. Μπορεί να χάσεις εκτίμηση ή κύρος, εξουσίες ή αρμοδιότητες. Και; Οποιος ποτέ του νόμιζε πως θα κερδίζει πάντα καλά στα μυαλά του δεν είναι: η ζωή είναι ένα αλισβερίσι στιγμών και αισθημάτων, πράξεων και παραλήψεων, χαράς και πόνου. Η ήττα είναι απαραίτητη στη ζωή όσο και στα σπορ,

γιατί τελικά, όσο αφόρητη και να μοιάζει, κινεί την ιστορία. Και γιατί πρέπει να σε κάνει και καλύτερο. Αυτή την εβδομάδα ο Ολυμπιακός και ο Παναθηναϊκός έχουν μπροστά τους δυο δύσκολα ματς και ένα κοινό φόβο: το φόβο της ήττας. Και οι δυο πριν τα παιγνίδια αρχίσουν, χωρίς απέναντι στην Αρσεναλ και στην Τότεναμ να είναι φαβορί, μοιάζουν να σκέφτονται περισσότερο το τι θα συμβεί αν το πράγμα πάει στραβά, παρά το πώς θα παίξουν. Εξού και οι πληροφορίες για «κουμπώματα», «ταμπούρια», κλειστά ματς και άλλα τέτοια: όταν τα ακούτε να είσαστε βέβαιοι πως αυτό που προεξοφλείτε είναι η αποτυχία και η κύρια στόχευση είναι η διαχείρισή της. Μόνο που αν φοβάσαι την ήττα είναι πολύ δύσκολο να τη γλυτώσεις και κατ επέκταση αρκετά απίθανο να την διαχειριστείς και σωστά, δηλαδή να την αναλύσεις και να την μεταβάλεις από πικρό αποτέλεσμα σε αιτία προόδου. Κάποτε ο Αρίγκο Σάκι είχε πει ότι «η νίκη θέλει σύνεση και η ήττα κουλτούρα». Εννοούσε ότι ως αποτέλεσμα η ήττα πρέπει να σε οδηγεί σε σκέψη ώστε να παρουσιαστείς την επόμενη φορά πιο διαβασμένος, πιο σοφός. Οι εχθροί του είπαν ότι «η κουλτούρα της ήττας είναι απόδειξη ηττοπάθειας»: είχαν άδικο. Ο μεγάλος Αρίγκο είχε πει απλά ότι από τις ήττες, αντί να απογοητεύεσαι, πρέπει να μαθαίνεις. Τα τελευταία χρόνια στην Ελλάδα υπάρχει ένας τρόμος μπροστά στην ήττα και αυτό η κρίση το επέτεινε – δεν αναφέρομαι στο ποδόσφαιρο, μιλάω πιο γενικά. Οι πολιτικοί μας μετά από τις ήττες τους το βάζουν στα πόδια, φοβούνται να σταθούν απέναντι σε αυτές με το θάρρος που χρειάζεται για να τις καταλάβουν. Στις τελευταίες εκλογές, στα δικά μου τα μάτια, είδα αποτελέσματα που ήταν ήττες όλων: κανενός ο λόγος δεν υπήρξε εξαιρετικά πειστικός ώστε να εξασφαλίσει μια αυτοδυναμία που το εκλογικό σύστημα απαιτεί κι αν αυτό συνέβη είναι γιατί κανένας από τους πολιτικούς σχηματισμούς δεν είχε το κουράγιο να αναλύσει τη χρεοκοπία, δηλαδή το αποτέλεσμα της μεταπολιτευτικής μας λογικής που ήττα είναι. Αδυνατώντας να βρεθεί τρόπος διαχείρισης της ύφεσης (που στα οικονομικά είναι το συνώνυμο της ήττας) έμειναν όλοι στο απέραντο πολιτικό κενό, αγχωμένοι να μαϊμουδίζουν λογικές της δεκαετίας του 80 ή να υπόσχονται πως το σκορ ανατρέπεται: κούνια που μας κούναγε! Ετσι εκατό και κάτι μέρες μετά τις εκλογές η ήττα παραμένει μπροστά μας: επιβλητική και γιγάντια. Πώς να την διαχειριστείς όταν φοβάσαι να την παραδεχτείς, όταν καμωνόσουν τάχα πως θα τη γλυτώσεις;