Μια Ταραντινιά…

20:12 25/1/2013 - Πηγή: Sport.gr

«Να δω το Django;» με ρωτάνε φίλοι και γνωστοί που δεν το έχουν δει ακόμα. Η απάντηση είναι ίδια σε όλους. «Ναι, άμα σας αρέσει ο Ταραντίνο». Δεν υπάρχουν ταινίες του Ταραντίνο, υπάρχει μόνο ο ίδιος, δηλαδή η αισθητική του, το γούστο του, οι μνήμες του, οι μουσικές του, η κινηματογραφοφιλία του που συχνά αποκτά διαστάσεις αρρώστιας. Ο Ταραντίνο θα μπορούσε να έγραφε βιβλία, να εμφανίζονταν στο θέατρο ή να έκανε standup comedy. Πάλι το θέμα του θα ήταν το ίδιο, δηλαδή ο εαυτός του και το κομμάτι που περιέχει τις μνήμες του:

το θεωρεί τόσο γοητευτικό ώστε να μας το παρουσιάζει. Γιατί εμείς για αυτό ενδιαφερόμαστε; Ισως γιατί μας το παρουσιάζει ακολουθώντας τη συναρπαστική μέθοδο του κινηματογραφικού δημιουργού. Γιατί δημιουργός είναι και μάλιστα τόσο ικανός ώστε έχει καταφέρει να είναι υπεράνω κριτικής – όχι χάρη την ικανότητα, αλλά χάρη στο θέμα που δε σηκώνει συζήτηση. Δεν μπορείς να κριτικάρεις τις ταινίες του Ταραντίνο γιατί δεν μπορείς να κριτικάρεις τις μνήμες και τους τρόπους του Ταραντίνο. Μπορείς να πεις «μ αρέσουν» ή «δεν μ αρέσουν» ή «μου είναι αδιάφορες»: αλλά η κριτική, δηλαδή η επιτίμηση, η αξιολόγηση, η συμφωνία ή η διαφωνία είναι αδύνατη. Κατά καιρούς διαβάζω συνεντεύξεις του Ταραντίνο ή διαβάζω κείμενα για αυτόν ώστε να μπορώ να παρακολουθώ τις ταινίες του γνωρίζοντας γιατί γίνονται. Πρέπει να πω ότι πολλά από αυτά που λέει δεν τα πολυπιστεύω, αλλά είναι πάντα συναρπαστικά. Δεν πιστεύω ότι η σχέση του με τους πατριούς του ήταν καλύτερη από αυτή που είχε με την μητέρα του – πατέρα δεν γνώρισε. Δεν πιστεύω ότι τον προσλάβανε 16 χρονών να δουλέψει σε βιντεοκλάμπ γιατί είχε δει ήδη όλες τις ταινίες και μπορούσε να δίνει συμβουλές. Δεν πιστεύω ότι πρωτοδούλεψε σε κινηματογραφικό σετ που γυρνούσε πορνό. Δεν πιστεύω ότι κατάγεται από Ινδιάνους. Δεν πιστεύω ότι πήγε πρώτη φορά σε σινεμά έξι χρονών και ότι είδε ένα θρίλερ κινουμένων σχεδίων με το οποίο και τρόμαξε και ότι αυτή ήταν η τελευταία φορά που τρόμαξε σε σινεμά. Όλα αυτά είναι χαριτωμένες υπερβολές - πράγματα που πιστεύω πως θα ήθελε να του έχουν συμβεί, παραμορφωμένες αλήθειες, όπως παραμορφωμένη αλήθεια είναι και το σινεμά του. Νομίζω ότι ο τύπος είναι ένας χαρισματικός, πανέξυπνος, ικανός, απατεώνας. Γοητευτικός σίγουρα και με τρομερό χιούμορ, αλλά απατεώνας. Ενας παραχαράκτης που ξέρει την τέχνη της παραμόρφωσης. Κάποτε, όταν είχε κάνει το Reservoir Dogs, τον είχαν κατηγορήσει ότι είχε κλέψει το σενάριο από μια ξεχασμένη ταινία που είχε βγει στις αρχές της δεκαετίας του 70, το άνισο «The Taking of Pelham One Two Three», το οποίο είδα μόνο και μόνο από περιέργεια για να διαπιστώσω αν οι κατηγορίες είχαν βάση: είχαν! Ο Ταραντίνο, τότε, τσιτάροντας μια φράση του Πάμπλο Πικάσο απάντησε ότι «οι αληθινοί αρτίστες δεν αντιγράφουν, κλέβουν». Νόμιζα ότι ήταν ένας τρόπος άμυνας: αποδείχτηκε σχέδιο ζωής και καριέρας. Ο τύπος έκανε σήμα κατατεθέν της καριέρας του το ότι έκλεβε. Τι κλέβει όμως; Πιο πολύ και από τις ιδέες των άλλων ή τις ταινίες τους, ο Ταραντίνο κλέβει τις μνήμες του: τσιμπολογάει σκηνές, χαρακτήρες, υποθέσεις, ακόμα και εικόνες που του έχουν αρέσει και που έχει αποθηκεύσει στο δικό του φιλμικό σύμπαν. Ο Ταραντίνο δεν έχει επιρροές, έχει κάνει κτήμα του το σινεμά – κατά ένα απίστευτο τρόπο το έβαλε στο κεφάλι του όλο! Επιρροές έχουν όλοι και προσωπικό σινεμά έκαναν πολλοί. Οι μεγάλοι δημιουργοί έχουν όλοι ταυτότητα – συχνά μπορείς από ένα και μόνο απλό πλάνο τους να τους ανακαλύψεις, να πεις με σιγουριά ότι η ταινία είναι δική τους: συμβαίνει με το Φελλίνι, το Χίτσκοκ, τον Γουέλς, τον Τακρκόφσκι, το Γούντι Αλλεν , τον Κουστορίτσα, τον Λιντς, ακόμα και με το δικό μας Θόδωρο Αγγελόπουλο. Λένε ότι οι μεγάλοι έχουν γυρίσει μια ή δυο ταινίες σε αρκετές ενδιαφέρουσες παραλλαγές ψάχνοντας περφεξιονισμούς εικαστικούς συνήθως. Όμως αυτοί ήταν σκηνοθέτες ενώ ο Ταραντίνο είναι ο Ταραντίνο: άλλος πριν από αυτόν σαν αυτόν δεν υπήρξε και που δεν θα υπάρχει και μετά. Είναι μόνος που δεν δημιουργεί μια ταινία, αλλά μπαίνει μέσα της για να στην κομματιάσει. Είναι ένας περίεργος περιηγητής του σινεμά, ένα σκουληκάκι που τρυπάει κάθε κινηματογραφικό είδος για να σου πει πως θα το έκανε αν δούλευε τον καιρό που αυτό υπήρχε: το σινεμά του Ταραντίνο δεν έχει ταινίες - έχει εκδοχές. Μας έχει δείξει την εκδοχή του για τις αστυνομικές ταινίες, την εκδοχή του για τις ταινίες καράτε, την εκδοχή του για τα πολεμικά έπη, την εκδοχή του για τα φθηνά 60’ς των drive in και τα 70’s – το Django είναι η εκδοχή του για τα αγαπημένα του spaghetti western. Για αυτό και δεν επιδέχεται κρίσης: όπως συμβαίνει με όλες σχεδόν τις ταινίες του Ταραντίνο, αν τις γύριζε άλλος δύσκολα θα έκαναν επιτυχία ή θα τραβούσαν την προσοχή. Κυρίως γιατί δεν θα τις γύριζε κανείς: χωρίς τις μνήμες του Ταραντίνο θα του ήταν αδύνατο. Κάποιος θα πει ότι μνήμες έχουν όλοι οι δημιουργοί: δεν αντιλέγω. Όμως ο Ταραντίνο μένει αποκλειστικά σε αυτές, αυτοφυλακίζεται, τις ανασυνθέτει, τις ωραιοποιεί ή τις κανιβαλλίζει. Αν ήταν ζωγράφος θα ξαναζωγράφιζε κάθε πίνακα που έχει δει, με μια ελάχιστη καθοριστική διαφοροποίηση: θα έφτιαχνε π.χ την Τζοκόντα ξανθιά. Είμαι βέβαιος. Η θα πρόσθετε τον Αστερίξ σε ένα πίνακα του Ιερώνυμου Μπος κρατώντας περίπου ίδια όλα τα υπόλοιπα.Το Django είναι μια Ταραντινιά. Εχει τους γνωστούς χαοτικούς διαλόγους, τη γνωστή θεαματική βία, τη γνωστή πίστη στο κινηματογραφικό είδος που αντιγράφεται ή αναλύεται - ανάλογα πως το βλέπει κανείς. Εχει τις γνωστές ερμηνείες, την γνωστή κατακρεούργηση των κλισέ, τη γνωστή αποθέωση της παιδικής μνήμης. Εχει πάλι τον ίδιο σε ρόλο cameo να εκτελείται, έχει σπάνια τραγούδια, έχει τους παιδικούς του ήρωες όπως τον Φράνκο Νέρο, π.χ. Είναι μια εισαγωγή στο είδος που λέγεται spaghetti western για όσους δεν το ξέρουν ή μια υπενθύμιση του, σε όσους το γνωρίζουν. Κάποιοι θα βρουν δεύτερα επίπεδα και κάποιοι θα το πάρουν στα σοβαρά – στην πραγματικότητα είναι μια ταινία του Ταραντίνο στη σειρά μιας άγνωστης Τέχνης που λέγεται Τέχνη του Ταραντίνο.Ο Ερικ Μπογκντάνοβιτς έχει γράψει ότι ο τύπος επηρέασε τη γενιά του περισσότερο από οποιονδήποτε άλλο. Είναι αλήθεια: είμαστε μια γενιά επηρεασμένοι από απατεώνες. Οσο πιο πολύ καταλαβαίνουμε τη δολιότητα των τρόπων τους και την ιδιοφυία με την οποία μας περιπαίζουν, τόσο πιο πολύ τους αγαπάμε….