Tα θανάσιμα λάθη των δανειστών

09:03 22/4/2013 - Πηγή: Kafeneio-gr

Είναι τουλάχιστον τρομακτικό το γεγονός ότι οι ζωές εκατομμυρίων πολιτών, ανάμεσά τους και των Ελλήνων, εξαρτώνται από πολλαπλασιαστές, μεταβλητές, λογιστικά φύλλα υπαλλήλων (και υπαλληλίσκων) των μεγάλων πολιτικοοικονομικών οργανισμών, όπως είναι το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο και η Κομισιόν...
Οι διορισμένοι τεχνοκράτες μιλούν για «λάθη» στα εφαρμοζόμενα προγράμματα διάσωσης, σαν να μην έγινε και τίποτα. Απλά βύθισαν

στη λιτότητα και κατ' επέκταση στην ύφεση χώρες ολόκληρες, με τη χώρα μας να είναι το πλέον χαρακτηριστικό παράδειγμα.

Στα τέλη Ιανουαρίου, σε έκθεσή του ο διευθυντής του ερευνητικού τμήματος του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου, Ολιβιέ Μπλανσάρ παραδέχθηκε το περίφημο λάθος με τον δημοσιονομικό πολλαπλασιαστή που κόστισε αρκετά δισ. στους έλληνες πολίτες. Υπενθυμίζεται ότι λίγες μέρες πριν από αυτήν την αποκάλυψη, ο επικεφαλής του Ταμείου στην Ελλάδα Πολ Τόμσεν είχε προϊδεάσει για το λάθος, επιρρίπτοντας, μάλιστα ευθύνες στην ευρωζώνη διότι δεν έδωσε στη χώρα μας μεγαλύτερη περίοδο προσαρμογής.

Παράλληλα, την Τετάρτη, σε μια θυελλώδη συνεδρίαση του Ευρωκοινοβουλίου, εξαιτίας αντιδράσεων πολλών ευρωβουλευτών, ο αντιπρόεδρος της Κομισιόν και αρμόδιος Επίτροπος για τις Οικονομικές και Νομισματικές Υποθέσεις, Όλι Ρεν αρκέστηκε να αναφέρει στην ομιλία του ότι «κάναμε λάθη για την Κύπρο» μιλώντας για δύσκολη διαδικασία, υπό την πίεση χρόνου. Ο ίδιος, πάντως, όπως αναμενόταν, δεν συγκεκριμενοποίησε τις αστοχίες.

Ενδεικτική των λαθών και της αποτυχημένης συνταγής των δανειστών ήταν και οι δηλώσεις του πρώην επικεφαλής του ΔΝΤ στην Ιρλανδία, Ασόκα Μόντι, ο οποίος παραδέχθηκε ότι η χρήση της λιτότητας ως μοναδικού μέσου επίλυσης της κρίσης «ήταν λάθος και αποδεικνύεται αντι-παραγωγική». Μιλώντας στην ιρλανδική κρατική τηλεόραση, RTE, πριν από μερικές μέρες, ο κ. Μόντι ανέφερε χαρακτηριστικά πως «οι κίνδυνοι για την επιτυχία του προγράμματος ήταν τέτοιοι που απέδειξαν ότι η ολοκληρωτική προσήλωση στη λιτότητα ήταν λάθος».

Aκόμα πιο χαρακτηριστικό παράδειγμα καταστροφικών αστοχιών ήταν το φιάσκο των προβλέψεων των πρώην αξιωματούχων του ΔΝΤ, Κάρμεν Ράινχαρτ και Κένεθ Ρόγκοφ. Το 2010 εκπόνησαν μελέτη για τα αποτελέσματα των πολιτικών λιτότητας. Το λογιστικό φύλλο και τα δεδομένα που χρησιμοποίησαν, απέδειξαν ότι υπήρξαν σφάλματα και παραλείψεις και αποκλεισμοί που οδήγησαν σε στρεβλά αποτελέσματα για πέντε χώρες: Αυστραλία, Αυστρία, Βέλγιο, Καναδά και Δανία. Σε ανακοίνωσή τους, μετά την κατακραυγή που ξέσπασε από το δημοσίευμα της γαλλικής εφημερίδας «Le Figaro». Oι δύο οικονομολόγοι παραδέχθηκαν ότι η εργασία τους περιείχε ορισμένα «σφάλματα», επέμειναν όμως ότι «το κεντρικό συμπέρασμα» της έρευνάς τους συνεχίζει να ισχύει, με την εφημερίδα να αναρωτιέται «πως είναι δυνατόν το αίμα, ο ιδρώτας και τα δάκρυα που έχουν χυθεί από μεγάλη μερίδα των λαών της Δύσης να οφείλονται σε μια αδεξιότητα, στην κακή χρήση ενός λογιστικού φύλλου».

Τα «λάθη» βυθίζουν στην Ελλάδα στην ύφεση

Την ίδια ώρα, στην Ελλάδα, που διανύει τον έκτο κατά σειρά χρόνο ύφεσης, η κατάσταση στην πραγματική οικονομία είναι δραματική, αφού η καταστροφική συνταγή των δανειστών απομακρύνει όλο και περισσότερο την άκρη του τούνελ. To «λάθος» του δημοσιονομικού πολλαπλασιαστή (το 0,5) υπολόγισε ότι για κάθε ένα ευρώ δημοσιονομικών μέτρων λιτότητας η οικονομία θα στερούνταν μισό ευρώ ανάπτυξης. Ο αριθμός αυτός όμως ήταν έως 2-3 φορές υψηλότερος (0,9 έως 1,7), με τις πολιτικές περικοπών να είναι αντίστοιχα μεγαλύτερες.

Τα αποτελέσματα το επιβεβαιώνουν με ξεκάθαρο και κυνικό τρόπο. Οι άνεργοι και μη οικονομικά ενεργοί πολίτες πλέον είναι περισσότεροι από τους απασχολούμενους, ενώ κάθε εργάσιμη μέρα χάνουν τη δουλειά τους πάνω από 4.300 άτομα. Οι αυτοκτονίες μέσα σε τρία χρόνια (2009-2012) ξεπέρασαν τις 3.000.

Άνθρωποι κάηκαν το χειμώνα μέσα στα σπίτια τους, διότι δεν είχαν την οικονομική δυνατότητα να αγοράσουν πετρέλαιο για να ζεσταθούν, ενώ τα δημόσια ταμεία ουσιαστικά έχασαν από την εξίσωση του φόρου. Τα κρατικά έσοδα, δεν πιάνουν τους στόχους, παρά την υπερφορολόγηση των πολιτών, με αποτέλεσμα να πέσουν έξω όλες οι προβλέψεις και κυρίως εκείνες για τις εισπράξεις από έμμεσους φόρους.

Οι δανειστές προέβλεπαν αποπληθωρισμό στην ελληνική οικονομία εδώ και δύο χρόνια, προβλέψεις οι οποίες αποδείχθηκαν και αυτές λανθασμένες.

Στάχτη στα μάτια

Φυσικά, τα λάθη τα οποία ομολογούν ανερυθρίαστα οι αξιωματούχοι των Ε.Ε. δεν θα πρέπει να μας κάνουν να βλέπουμε το δέντρο και να χάνουμε το δάσος. Το συμπέρασμα είναι ότι το «λάθος» εντάσσεται σε ένα συνολικό απάνθρωπο και λανθασμένο οικονομικό πλαίσιο, που δεν είναι άλλο από τη συνταγή λιτότητας που εφαρμόζεται στις υπερχρεωμένες χώρες. Το να αναφέρεται ένα απλό «mea culpa» δεν έχει ουσιαστικό αντίκρισμα, αφού ούτε δεν πρόκειται να διορθωθεί. Η παραδοχή του «λάθους» ρίχνει απλά στάχτη στα μάτια.

Εάν η τρόικα είχε όντως στόχο την εξυγίανση της οικονομίας των χωρών τις οποίες αναλαμβάνει να «στηρίξει» δεν θα προχωρούσε σε αποδεδειγμένα υφεσιακές πολιτικές. Η αστοχία του προγράμματος εξυπηρετεί την απαίτηση άλλων ανταλλαγμάτων που περιλαμβάνουν φυσικούς πόρους και δημόσια περιουσία. Το θέμα είναι τι κάνουν οι κυβερνήσεις των χωρών που διαπραγματεύονται με τους δανειστές. Το ερώτημα είναι, δυστυχώς, ρητορικό.