Η αξία (;) του Βρετανικού Μουσείου

20:10 9/12/2014 - Πηγή: Kafeneio-gr

Γράφει ο Δημήτρης Κακογιάννης

Η Βρετανική εφημερίδα WSJ (Wall Street Journal) δημοσίευσε ένα άρθρο του Έρικ Γκίμπσον, ο οποίος διαμαρτυρόταν για τον «δανεισμό» του γλυπτού του Παρθενώνα που παριστά τον θεό Ιλισό στο μουσείο Ερμιτάζ της Μόσχας, χαρακτηρίζοντας την απόφαση αυτή ως λάθος.Παρατήρηση:Αν ο συντάκτης χαρακτηρίζει τον «δανεισμό» ως «λάθος» θα μπορούσε να μας απαντήσει πως χαρακτηρίζει την κλοπή, την αρπαγή του γλυπτού από το φυσικό του περιβάλλον από τον ανεκδιήγητο «Λόρδο Έλγιν»;;;;Επίσης, υπογραμμίζει ότι η ενέργεια

αυτή (του δανεισμού) «θέτει σε κίνδυνο ένα ισχυρό σύμβολο της Δυτικής Δημοκρατίας.Παρατήρηση:Δεν διευκρινίζει ο συντάκτης για ποια...... «Δημοκρατία» κόπτεται, γιατί με τον όρο Δυτική κάπως θολώνει και γενικεύει την έννοια της Δημοκρατίας, λέξη καθ αυτή ελληνική και παγκόσμια υιοθετημένη, ιδιαίτερα αν ανατρέξουμε στις Βρετανικές αποικίες και κατακτήσεις, τον τρόπο που κατακτήθηκαν και τις «Δημοκρατικές διαδικασίες» που χρησιμοποιήθηκαν. Γιατί ως γνωστόν το γλυπτό εκλάπη από τον ναό της Δημοκρατίας, τον Ελληνικό Παρθενώνα, όταν η χώρα (Ελλάδα) ήταν υπόδουλη στους Τούρκους, (άλλοι άρπαγες και καταστροφείς αυτοί).

Στη συνέχεια, υπογραμμίζεται από τον συντάκτη της WSJ, ότι «όπως ήταν αναμενόμενο, η κατακραυγή ήταν άμεση. Δεδομένου ότι τα γλυπτά ουδέποτε εγκατέλειψαν το Βρετανικό Μουσείο, κάποιοι άνθρωποι ανησυχούν ότι αυτή η ενέργεια θα ανοίξει την πόρτα για τη Βρετανία να υποκύψει μελλοντικά στα μακροχρόνια και επανειλημμένα αιτήματα της Ελλάδας για επιστροφή τους». Άλλοι εξέφρασαν την οργή τους για την αποστολή ενός τόσο ισχυρού συμβόλου της Δημοκρατίας στον Βλαντιμίρ Πούτιν. Αυτές οι ανησυχίες ανάγκασαν τον πρωθυπουργό Ντέιβιντ Κάμερον να απαντήσει με καθησυχαστικά λόγια σε όσους ανησυχούν, ότι ο πρόεδρος Πούτιν θα κρατήσει το γλυπτό και μετά την ολοκλήρωση της έκθεσης, ή, ακόμη χειρότερα, θα το στείλει στην Αθήνα αντί για το Λονδίνο (αλήθεια θα μπορούσε να συμβεί αυτό σαν αντίμετρα στο ευρωπαϊκό εμπάρκο);;;. Κανένα ωστόσο, από αυτά τα σενάρια καταστροφής δεν φαίνεται πιθανό.Παρατήρηση: Κατά πως φαίνεται υπάρχει μια σχετική πρεμούρα στους κλεπταποδόχους της Βρετανίας ότι υπάρχει το ενδεχόμενο κάποια μέρα τα γλυπτά να «επαναπατριστούν» και αυτό είναι μάλλον καλό για μας.
Υπάρχει άλλος ένας λόγος – συνεχίζει ο αρθρογράφος - που ο δανεισμός αυτός ήταν κακή ιδέα: Πολλά μουσεία έχουν "αντικείμενα προορισμού", αντικείμενα δηλαδή στη συλλογή τους που καθορίζουν το ίδιο το μουσείο και δεν επιτρέπεται η απομάκρυνσή τους. Αν μη τι άλλο σε αυτή την κατηγορία συγκαταλέγονται τα Γλυπτά του Παρθενώνα, σε σημείο που, για πολλούς επισκέπτες, αυτά αποτελούν το Βρετανικό Μουσείο. Και δεν είναι περίεργο. Τα Γλυπτά αντιπροσωπεύουν το μεγαλύτερο επίτευγμα της αρχαίας ελληνικής τέχνης, το αποκορύφωμα μιας μακραίωνης επιθυμίας για απεικόνιση του κόσμου όπως φαίνεται και παρουσίαση του διαρκούς ιδανικού της ανθρώπινης ομορφιάς. Η επιρροή τους στους καλλιτέχνες κατά τους αιώνες υπήρξε ανυπολόγιστη. Ναι, αυτός ο ποταμός- θεός δεν είναι παρά ένα από τα πολλά αντικείμενα που έφερε ο Λόρδος Έλγιν. Αλλά ο Ιλισός αποτελεί μέρος ενός συνόλου γλυπτών που πρέπει να παρουσιάζονται ενωμένα, όπως ήταν στον Παρθενώνα. Πάρτε τον μακριά και θα καταστήσετε το μουσείο "ένα χαμόγελο που του λείπουν δόντια"».Παρατήρηση:Παραδέχεται ο συντάκτης του άρθρου ότι το Βρετανικό Μουσείο είναι τα Γλυπτά του Παρθενώνα. Άρα τα γλυπτά αυτά συντηρούν οικονομικά το μουσείο και είναι ό,τι καλύτερο έχει να επιδείξει το Μουσείο στα εκατομμύρια των επισκεπτών του. Άραγε δεν υπάρχουν δείγματα πολιτισμού της χώρας του και τρέφεται από στοιχεία ξένων πολιτισμών που σίγουρα ο τρόπος που αποκτήθηκαν ασφαλώς ελέγχεται ως προς την νομιμότητά τους;;
Ομολογείται επίσης, ότι τα Γλυπτά αντιπροσωπεύουν το μεγαλύτερο επίτευγμα της αρχαίας ελληνικής τέχνης που τα «έφερε» ο λόρδος Έλγιν μαζί με άλλα, αλλά δεν διευκρινίζει το ΠΩΣ τα απέκτησε και τα «έφερε» ο λόρδος, δηλαδή δεν αναφέρει ότι άρπαξε, τα έκλεψε, τα σφετερίστηκε ή με τίνος την άδεια τα απέσπασε από το φυσικό τους χώρο.Άλλωστε υπάρχουν και οι πρόσφατες μαρτυρίες από την δραστηριότητα των εγγλέζων στρατιωτών στην Αμφίπολη το 1916, που προσπάθησαν πάλι να «φέρουν» κλεμμένους αρχαιολογικούς θησαυρούς στην πατρίδα τους χωρίς να τα καταφέρουν επειδή τους την «έπεσαν» Αυστριακοί και Βούλγαροι και τα κλεμμένα που ήταν φορτωμένα σε φορτηγίδες κατάληξαν στον πυθμένα του Στρυμώνα.Τέλος και το ουσιαστικότερο που συνάμα αποτελεί και ακραία αντίφαση των όσων γράφει ο συντάκτης είναι η ομολογία ότι πρώτον «ο Ιλισός αποτελεί μέρος ενός συνόλου γλυπτών που πρέπει να παρουσιάζονται ενωμένα, όπως ήταν στον Παρθενώνα» και εδώ ομολογείται ότι τα γλυπτά οφείλουν οι Βρετανοί να τα επιστρέψουν στην Ελλάδα αφού «πρέπει» να παρουσιάζονται ενωμένα όπως ήταν στον Παρθενώνα». Εκτός αν μας πουν ότι εκτιμούν πως πρέπει να τους στείλουμε ολόκληρο τον Παρθενώνα για να «δέσουν» όλα τα γλυπτά. Δεύτερον δε, για μια ακόμα φορά ομολογεί ότι χωρίς τα Γλυπτά του Παρθενώνα το Βρετανικό Μουσείο είναι ένα «χαμόγελο χωρίς δόντια».Και μόνο αυτό που γράφει στο τέλος μπορεί να μας κάνει περήφανους μεν αφού τα Γλυπτά μας είναι τα μόνα που δίνουν αξία στο μουσείο, αλλά και περισσότερο διεκδικητικούς.