Ισως η τελευταία ευκαιρία στο Κυπριακό...

15:48 4/8/2019 - Πηγή: Kafeneio-gr

Ο γ.γ. του ΟΗΕ Αντόνιο Γκουτέρες υποστηρίζει ότι στην Κύπρο «το status quo δεν είναι βιώσιμο», όμως η Λευκωσία δεν δείχνει να λειτουργεί με την αίσθηση του κατεπείγοντος...
Η συνάντηση της 9ης Αυγούστου ανάμεσα στον...

πρόεδρο της Κύπρου Ν. Αναστασιάδη και τον Τουρκοκύπριο ηγέτη Μ. Ακιντζί δεν μοιάζει με όσες προηγήθηκαν. Η μεγαλύτερη

διαφορά έγκειται στο γεγονός ότι ο ΟΗΕ απαιτεί κοινή προσέγγιση και θεωρεί πως χωρίς πολιτική βούληση και έμπρακτη ώθηση από τους δύο, το Κυπριακό θα προσλάβει νέα τροπή με ανέκκλητες πλέον επιπτώσεις για το μέλλον του νησιού.

Το τι ακριβώς έχουν στο μυαλό τους οι δύο είναι βέβαιο ότι θα καθορίσει τη στάση όλων των υπολοίπων, περιλαμβανομένης και της Τουρκίας που ήταν και παραμένει ο πιο βαρύς παράγοντας στο ισοζύγιο του Κυπριακού. Τι έχουν λοιπόν στο μυαλό τους ο Ν. Αναστασιάδης και ο Μ. Ακιντζί;

Επανεκκίνηση, αλλά πώς;
Ο Ν. Αναστασιάδης μεταβαίνει στη συνάντηση της 9ης Αυγούστου με τη θέση για επανάληψη των διαπραγματεύσεων από το σημείο που είχαν διακοπεί πριν από δύο χρόνια στο Κραν Μοντανά. Αυτή η προσέγγιση είναι απλά λογικοφανής, αλλά δεν αντιστοιχεί ούτε στα γεγονότα που μεσολάβησαν με τις γεωτρήσεις στην κυπριακή ΑΟΖ, ούτε στις προδιαγραφές που έθεσε ο Αντόνιο Γκουτέρες πριν από αυτές.

Δύο χρόνια μετά το ναυάγιο και παρά τις συνεχείς επισημάνσεις του, ο Γκουτέρες κράτησε το Κυπριακό σε μηχανική υποστήριξη με την ελπίδα ότι ο Αναστασιάδης και ο Ακιντζί θα ενεργήσουν «με την αίσθηση του κατεπείγοντος» και θα προσέλθουν με κοινή προσέγγιση στο πλαίσιο των 6 σημείων που καθόρισε στο Κραν Μοντανά για καταληκτική διαπραγμάτευση.

Η θέση του γενικού γραμματέα Αντόνιο Γκουτέρες συνοψίζεται στην κωδική φράση «το status quo δεν είναι πια βιώσιμο». Οι γεωτρήσεις και όσα συμβαίνουν επί του εδάφους στην Κύπρο (Βαρώσι) τον επιβεβαιώνουν.

Το πλαίσιο Γκουτέρες
Με τα δεδομένα των τελευταίων δύο ετών, δεν υπήρξε καμία αίσθηση στη Λευκωσία ότι τα πράγματα έχουν τον χαρακτήρα του κατεπείγοντος.

Το πλαίσιο των 6 σημείων Γκουτέρες που ήταν ο οδηγός στο Κραν Μοντανά για επίτευξη στρατηγικής συμφωνίας, έχει αμφισβητηθεί από τον Ν. Αναστασιάδη με την επίκληση μιας άλλης εκδοχής του, που όμως απορρίπτεται από τον ΟΗΕ. Αντίθετα ο Μ. Ακιντζί έχει εκφράσει στον γενικό γραμματέα την ετοιμότητά του να συνυπογράψει τα 6 σημεία. Ο Τουρκοκύπριος ηγέτης κερδίζει στα σημεία γιατί αποτρέπει παρερμηνεία των προθέσεών του.

Το εκρηκτικό κλίμα στο Κραν Μοντανά και η στάση του Ν. Αναστασιάδη στη συνέχεια είχε προεκτάσεις σε όλο το διαπραγματευτικό κεκτημένο: πολυάριθμες επιμέρους συμφωνίες και συγκλίσεις του Κυπριακού που αποτελούν τον επεξεργασμένο κορμό μιας συνολικής διευθέτησης σε αναλυτικά έγγραφα δεν είναι πλέον δεδομένες.

Στις 9 Αυγούστου οι δύο ηγέτες θα χρειαστεί να εξηγήσουν από κοινού στον ΟΗΕ αν ισχύουν τα όσα με κόπο συμφώνησαν ή όχι. Ακολούθως θα πρέπει μαζί να ξεκαθαρίσουν προς τα πού θέλουν να κατευθύνουν τη συζήτηση για κατάληξη σε συμφωνία, χωρίς «ατέρμονες διαδικασίες», όπως υπογράμμισαν πολύ πρόσφατα, τόσο ο Γκουτέρες όσο και το Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ.

Το ζήτημα της αξιοπιστίας
Ο Ν. Αναστασιάδης και ο Μ. Ακιντζί θα χρειαστεί να επιστρατεύσουν όποιο απόθεμα αξιοπιστίας διαθέτουν από κοινού γιατί οι πυλώνες μιας διευθέτησης στη βάση διζωνικής, δικοινοτικής ομοσπονδίας έχουν επίσης υποστεί ρωγμές. Αυτή τη στιγμή ο Ν. Αναστασιάδης κατηγορεί τον Τουρκοκύπριο ηγέτη ότι απαιτεί «υπερπρονόμια» συμμετοχής στην εξουσία, ενώ ο Μ. Ακιντζί ισχυρίζεται ότι η ελληνοκυπριακή πλευρά δεν αποδέχεται την πολιτική ισότητα και αποτελεσματική συμμετοχή των Τουρκοκυπρίων.

Ο Μ. Ακιντζί έχει αποσύρει τον χάρτη που υπέβαλε για διευθέτηση του εδαφικού. Στον αέρα βρίσκεται παράλληλα η πληθυσμιακή ισορροπία του νησιού σε περίπτωση επίλυσης, ενώ είναι άγνωστο ποια στάση θα τηρήσει η κάθε πλευρά στο ζήτημα της ασφάλειας και των εγγυήσεων.

Διαπραγματεύσεις τέλους
Ο Μ. Ακιντζί έχει ευθυγραμμίσει τη στάση του με την Τουρκία στο επίμαχο ζήτημα: αυτή τη φορά οι διαπραγματεύσεις, αν διεξαχθούν, δεν θα είναι ανοιχτού τέλους. Είτε θα επιτύχουν με συμφωνία διζωνικής δικοινοτικής ομοσπονδίας (ΔΔΟ), είτε ο καθένας θα πάρει τον δρόμο του.

Πάντως το status quo δεν θα συνεχιστεί. Από την πλευρά της κυβέρνησης Ερντογάν και του Μεβλούτ Τσαβούσογλου, η βεντάλια της διαπραγμάτευσης για οποιαδήποτε συμφωνημένη λύση άνοιξε για να χωράει κάθε επιλογή: ομοσπονδία, συνομοσπονδία, δύο κράτη, «ταϊβανοποίηση». Σε αντίθεση με την Αγκυρα, ο Μ. Ακιντζί υπογράμμισε ότι θα διαπραγματευτεί με τον Ν. Αναστασιάδη μόνο τη ΔΔΟ, μεταφέροντας όλο το βάρος της ιστορικής ευθύνης για οποιαδήποτε αποτυχία στους ώμους του Ελληνοκύπριου ηγέτη.

Ο ασκός του Αιόλου
Στα δύο τελευταία χρόνια έγιναν ελάχιστες συναντήσεις των δύο ηγετών και αυτές σε προβληματικό κλίμα. Το γεγονός αυτό ξεκάθαρα αποδεικνύει τον κλονισμό τής μεταξύ τους εμπιστοσύνης, ενώ ο ΟΗΕ δεν επιθυμεί να γίνει ο «από μηχανής θεός» στην τελευταία πράξη του κυπριακού δράματος.

Ο Αντόνιο Γκουτέρες έδωσε εντολές στην εκπρόσωπό του στο νησί, Ελίζαμπεθ Σπέχαρ, να μην αναμιχθεί καθόλου στη συνάντηση της 9ης Αυγούστου, αλλά αντίθετα, να δημιουργήσει το περιβάλλον εκείνο που θα καταδεικνύει στους δύο ότι μόνοι τους θα πρέπει να... βγάλουν τα κάστανα από τη φωτιά.

Ο Ν. Αναστασιάδης επέλεξε έναν παρασκηνιακό διάλογο με την Τουρκία, συνομιλώντας απευθείας με τον Τούρκο ΥΠΕΞ Μεβλούτ Τσαβούσογλου. Το περιεχόμενο αυτού του διαλόγου δεν μπορεί σε κάθε λεπτομέρειά του να διασταυρωθεί, αλλά δεν απέδωσε το ελάχιστο που ενδεχομένως επιζητούσε ο Κύπριος πρόεδρος.

Δεν είναι σαφές τις δραματικές εκείνες ημέρες στο Κραν Μοντανά αν ο Ν. Αναστασιάδης ήθελε να κερδίσει χρόνο, να πάει απερίσπαστος σε εκλογές, να μεταθέσει στο μέλλον τη λήψη αποφάσεων, να διαφοροποιήσει το περιεχόμενο ενός συμβιβασμού ή να κερδίσει κάτι στα όσα ήταν πάνω στο τραπέζι την κρίσιμη στιγμή. Σήμερα πάντως, έχει μπροστά του ανοιχτό τον ασκό του Αιόλου...

Κυριάκος Πιερίδης, efsyn.gr