Ηταν όλα σχεδιασμένα εν κρυπτώ!...

19:15 16/2/2023 - Πηγή: Kafeneio-gr

Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο ⫸ Οι αποκαλύψεις της υπουργού Πολιτισμού για ένα σχέδιο που εξυφαινόταν ήδη από το 2016 και οι ευχαριστίες του Κυριάκου Μητσοτάκη προς τη σύζυγό του για τη συμβολή της επισκίασαν την παρουσίαση του αρχιτεκτονικού προσχεδίου.

Η επίσημη παρουσίαση... του αρχιτεκτονικού σχεδίου επέκτασης και αναβάθμισης του Εθνικού Αρχαιολογικού Μουσείου παρουσιάστηκε χθες στην αίθουσα του Βωμού, παρουσία του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη, ο οποίος συνοδευόταν από τη σύζυγό του, Μαρέβα Γκραμπόφσκι. Την ευχαρίστησε δημόσια, «που αθόρυβα, χωρίς να διεκδικήσει προβολή,

υπήρξε η καρδιά αυτής της μεγάλης προσπάθειας». Από την πλευρά της, η υπουργός Πολιτισμού Λίνα Μενδώνη αποκάλυψε ότι, ενώ ακόμα βρισκόταν στους πολιτικούς κόλπους του ΠΑΣΟΚ (διαγράφηκε από την αείμνηστη Φώφη Γεννηματά, όταν διορίστηκε υπουργός Πολιτισμού το καλοκαίρι του 2019), συνεργαζόταν με τη Ν.Δ.«Ηταν αρχές φθινοπώρου του 2016, λίγους μήνες μετά την εκλογή του Κυριάκου Μητσοτάκη στη θέση του προέδρου της Ν.Δ., όταν, σε μια συζήτησή μας, μου ανέφερε πόσο πολύ τον ενδιαφέρει η ουσιαστική αναβάθμιση του Εθνικού Αρχαιολογικού Μουσείου. Τον Ιανουάριο του 2017, σε μία σύσκεψη υπό την προεδρία του, αποσαφηνίστηκε ότι το Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο δεν μπορεί και δεν πρέπει να επεκταθεί στα κτίρια του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου. Αντίθετα, η ιστορικότερη από τις αρχιτεκτονικές σχολές της χώρας μας θα έπρεπε να παραμείνει στη θέση της, να αποκατασταθούν τα κτίρια-μνημεία του Πολυτεχνείου, σύμφωνα με τον δικό του προγραμματισμό, και να αποκτήσουν τις όποιες χρήσεις αποφασίσει το ΕΜΠ», είπε η υπουργός.
Ωστόσο όσοι έχουν μνήμη θυμούνται ότι όταν το σχέδιο παρουσιάστηκε στις προγραμματικές δηλώσεις, τον Ιούλιο του 2019, αφορούσε τη διασύνδεση με το Μετσόβιο Πολυτεχνείο και εν υπογείω με το «Ακροπόλ». Το πρώτο σκέλος απορρίφθηκε από το ΕΜΠ, το δεύτερο σκέλος ναυάγησε.
«Τον Απρίλιο του 2017, με τη μεθοδικότητα και τη διαχειριστική ικανότητα που διακρίνει τον πρωθυπουργό, συγκρότησε μια μικρή, πολυεπιστημονική και συνεκτική ομάδα -κάποιοι είναι και σήμερα εδώ- που συνεδριάζαμε με τη Μαρέβα σε τακτά διαστήματα ή στο σπίτι του ή στο Ιδρυμα Κωνσταντίνου Μητσοτάκη» είπε η υπουργός Πολιτισμού.
Ολα ήταν καλά σχεδιασμένα. Ακολούθησε η σύμβαση της δωρεάς, ύψους 650.000 ευρώ, της εφοπλιστικής οικογένειας Νικόλαου και Ειρήνης Λαιμού για την εκπόνηση της μελέτης του αρχιτεκτονικού προσχεδίου. Ο κλειστού τύπου αρχιτεκτονικός διαγωνισμός απέκλειε την ισότιμη συμμετοχή των Ελλήνων αρχιτεκτόνων, καθώς η πρόσκληση απευθύνθηκε σε συγκεκριμένα γραφεία του εξωτερικού, τα οποία έπρεπε να έχουν σχεδιάσει τουλάχιστον ένα μουσείο -ήταν όρος- και να έχουν βραβευτεί με τα βραβεία Πρίτσκερ, Βολφ, Βαν ντερ Ρόε κ.λπ. Και προκάλεσε βέβαια αντιδράσεις. Οπως και η σύσταση της επιτροπής αξιολόγησης με μέλη τα οποία επέλεξε η κ. Μενδώνη. Εκτός των άλλων από την επιτροπή απουσίαζαν τόσο η νυν διευθύντρια του Εθνικού Αρχαιολογικού Αννα Καραπαναγιώτου όσο και η διευθύντρια της Γενικής Διεύθυνσης Πολιτιστικής Κληρονομιάς του ΥΠΠΟΑ Πολυξένη Βελένη.
Ηταν προαποφασισμένο λοιπόν ποιος θα αναλάβει το έργο της επέκτασης και αναβάθμισης του Εθνικού Αρχαιολογικού Μουσείου;
Χθες πάντως η παρουσίαση έγινε από τον διάσημο Βρετανό αρχιτέκτονα Ντέιβιντ Τσίπερφιλντ και τους συνεργάτες τους. Ο Σταύρος Γυφτόπουλος, που εκπροσωπούσε το ελληνικό γραφείο του Αλέξανδρου Τομπάζη, εμφανίστηκε ελάχιστα στην παρουσίαση. Εξήγησε ωστόσο ότι το κεντρικό φουαγιέ θα έχει οπτική συνέχεια από την Πατησίων, ενώ στη μια πλευρά της επέκτασης θα υπάρχει εστιατόριο και στην άλλη, που βρίσκεται απέναντι από το «Ακροπόλ», τοποθετείται το πωλητήριο. Αυτή θα είναι η σύνδεση μεταξύ τους (!).
Η επέκταση θα στεγάσει τις βασικές δημόσιες λειτουργίες του μουσείου – έκδοση εισιτηρίων, πωλητήριο, εστιατόριο, αμφιθέατρο, καθώς και νέους χώρους για μόνιμες και περιοδικές εκθέσεις. Η κύρια είσοδος μεταφέρεται πλέον μπροστά, στο επίπεδο της Πατησίων.
Η πρόταση που αφορά την επέκταση και αναβάθμιση του πρώτου μουσείου της χώρας, το οποίο διαθέτει μια τις σημαντικότερες συλλογές προϊστορικής και αρχαίας ελληνικής τέχνης παγκοσμίως, επελέγη ομόφωνα (!) από την επιτροπή αξιολόγησης. Είχε πηγή έμπνευσης τον αρχικό σχεδιασμό του κτιρίου –μια ρομαντική ιδέα, επηρεασμένη από τον φιλελληνισμό της εποχής, για ένα αστικό τοπίο με εκτενείς ανοικτούς χώρους μέσα στον πυκνό αστικό ιστό– και χρησιμοποίησε το εμβληματικό κτίριο ως αφετηρία για τον σχεδιασμό, πλαισιώνοντάς το με έναν ρομαντικών αναφορών κήπο. «Η βάση του υφιστάμενου κτιρίου επεκτείνεται μέχρι τον δρόμο, δημιουργώντας ένα νέο υπόβαθρο για το ιστορικό τοπόσημο, και προσθέτει δύο επίπεδα υπόσκαφων εκθεσιακών χώρων. Με μία κίνηση δημιουργούνται πρόσθετος χώρος 20.000 τ.μ. και ένα πάρκο με πλούσια βλάστηση στην οροφή τους, προσβάσιμο σε όλους» σύμφωνα με τους αρχιτέκτονες. «Το νέο έργο έρχεται να στηρίξει το παλιό κτίριο. Δεν το ανταγωνίζεται» είπε ο Τσίπερφιλντ και εξήγησε ότι η είσοδος από την Πατησίων «βυθίζεται». Πρόθεση της πρότασης είναι να δημιουργήσει ένα αρμονικό σύνολο χώρων ανάμεσα στο παλιό νεοκλασικό κτίριο των Λούντβιχ Λάνγκε και Ερνστ Τσίλερ (1866-1874) και στο νέο.

Ωστόσο, από τις μακέτες που παρουσιάστηκαν, φαίνεται η επέκταση να κυριαρχεί και κάπου στο βάθος να διατηρείται η όψη του παλαιού κτιρίου του μουσείου, σημείο αναφοράς για την πρωτεύουσα.
Βασικό υλικό που θα χρησιμοποιηθεί είναι ο πηλός, «φυσικό υλικό που βρίσκεται σε αφθονία», όπως ειπώθηκε, ενώ η βιωσιμότητα βρίσκεται στο επίκεντρο των κτιρίων.
Ο κήπος του μουσείου θα ενισχυθεί με δέντρα και φυτά, θα είναι υπερυψωμένος και με τρεις ανοιχτές εισόδους προκειμένου να εισέρχονται όχι μόνο οι επισκέπτες του, αλλά και οι κάτοικοι της πόλης. Η διάταξη των νέων χαμηλών όγκων επιτρέπει τη φύτευση εμβληματικών δένδρων στην οροφή τους.
Χθες ο πρωθυπουργός, αφού ευχαρίστησε την υπουργό Πολιτισμού και τους συνεργάτες της, την οικογένεια Λαιμού, και τη σύζυγό του είπε ότι και οι υπόλοιπες μελέτες θα γίνουν με χρήματα από ιδιωτικές χορηγίες. Στις πρώτες θέσεις εξάλλου κάθονταν, εκτός από στελέχη του ΥΠΠΟΑ, ο δήμαρχος Αθηναίων Κώστας Μπακογιάννης, ο πρύτανης του Πολυτεχνείου και πρόσωπα της οικονομικής και κοινωνικής ελίτ. Ολοι σηκώθηκαν όταν εισήλθε στην αίθουσα του Βωμού ο Κυριάκος Μητσοτάκης. Και όπως εύστοχα σχολίασε συνάδελφος «είναι τα μέλη των νέων Διοικητικών Συμβουλίων που θα τοποθετηθούν στα πέντε μουσεία που μετατράπηκαν στο ΝΠΔΔ».
Εξω από το μουσείο, πάντως, βρέθηκαν πάλι οι αρχαιολόγοι, οι εργαζόμενοι στα μουσεία και το ΥΠΠΟΑ για να διαδηλώσουν ενάντια στον νέο νόμο. Περιμετρικά είχαν παραταχθεί τα πάνοπλα ΜΑΤ.
Βασιλική Τζεβελέκου
efsyn.gr