Καταλαβαίνεις την Ελλάδα; Απόδειξη!...

19:54 13/4/2014 - Πηγή: Kafeneio-gr

Σημειώνει ο Δημήτρης Γιαννακόπουλος Θυμάσαι εκείνο το παλιό συνθηματάκι: «Αγαπάς την Ελλάδα; Απόδειξη»; Ε, αυτό θυμήθηκα απόψε, κουβεντιάζοντας με δύο φίλους: έναν Σερραίο και έναν λονδρέζο (βρετανό) για την εξέλιξη της κρίσης στην Ελλάδα. Είναι η πρώτη φορά που αντιλαμβάνομαι το ευρωπαϊκό πρόβλημα «ελληνική κρίση» στον πυρήνα του. Δεν αστειεύομαι! Μετά από τόσες αναλύσεις, σχόλια και προσεγγίσεις με διαφορετικές μεθοδολογίες και επιστημολογικές ή πρακτικές οπτικές, μόλις σήμερα νοιώθω να αντιλαμβάνομαι το....... ιστορικό,

αν θέλεις, αίτιο που βρίσκεται στον πυρήνα της κρίσης και μοιάζει να νοθεύει ή ακόμη να διαστρέφει και να αποδυναμώνει κάθε προσέγγιση στο ζήτημα και το ίδιο το ζήτημα ως πολιτική, οικονομική και κοινωνική αφήγηση στο προεκλογικό σκηνικό της Ελλάδας ή/και στο εξωτερικό.
Αγαπητέ αναγνώστη, στον πυρήνα του προβλήματος βρίσκεται η έλλειψη κατανόησης της σημερινής Ελλάδας. Μιλούμε για την οικονομία της, την κοινωνία της, την πολιτική κοινωνιολογία της, για την πολιτική ψυχολογία της, για τις ευρωπαϊκές και διεθνείς της σχέσεις, για το εθνικό και κοινωνικό συμφέρον, αλλά δίχως να καταλαβαίνουμε οντολογικά περί ποίας μορφής πρόκειται. Αντιμετωπίζουμε ή αποσπασματικά το πρόβλημα, ή κατηγοριοποιητικά, ή ιδεολογικά, ή απλώς δογματικά (οικονομιστικά ή ρομαντικά) ή συνηθέστερα χυδαία και αφοριστικά (: ακραίος λαϊκισμός). Σε καμία περίπτωση, ωστόσο, δεν μοιάζει να κατανοούμε για τί μιλούμε. Δεν έχουμε μια βαθιά υποκειμενική, αλλά ταυτόχρονα απροκατάληπτα γενική και απαλλαγμένη από στερεότυπα αντίληψη της ίδιας της Ελλάδας, ως ιστορική εξέλιξη (και όχι στενά κοινωνική ιστορία ή εθνικός μύθος) και ζώσα πραγματικότητα με την κοινωνική και πολιτική έννοια. Μιλάμε, ίσως, για τις διαφορετικές Ελλάδες που περικλείονται και ενσωματώνονται στην έννοια «σύγχρονη Ελλάδα», αδιαφορώντας, αναφερόμενοι στην μια, στην δική μας Ελλάδα, για τις Ελλάδες των άλλων. Ή (κατα)κρίνουμε τις άλλες Ελλάδες για να σχηματίσουμε και να προβάλλουμε έτσι την δική μας πολιτική ταυτότητα, ως την καλή και σωστή ή δίκαιη Ελλάδα. Την Ελλάδα για την οποία αξίζει να αγωνιστούμε… Έτσι θα μπορούσαμε να προσεγγίσουμε την κρίση με ένα σωστό ή λάθος τρόπο, δίκαιο ή άδικο, που για τον άλλον θα μπορούσε να σημαίνει τα ακριβώς αντίθετα, αλλά ποτέ να κατανοήσουμε σφαιρικά την κρίση και σφαιρικά να την αντιμετωπίσουμε ως πολιτικοοικονομικό πρόβλημα. Το ζήτημα δεν είναι να προσεγγίσουμε σωστά μεθοδολογικά ή δίκαια και ηθικά την ελληνική κρίση, αλλά να κατανοήσουμε για ποιο πράγμα στην ουσία μιλάμε. Δεν μιλάμε για την κρίση, αλλά για την ελληνική κρίση και μιλώντας για την ελληνική κρίση μιλούμε για την ίδια την Ελλάδα, την σημερινή Ελλάδα ως πραγματικότητα και όχι ως αναφερόμενη πολιτική ταυτότητα (κοινότητα) του ενός ή του άλλου, του ενός κοινωνικού στρώματος ή του άλλου, ή στο πλαίσιο ιδεατών ταξικών διαστρωματώσεων. Το μέγα πρόβλημα, λοιπόν, είσαι εσύ που κουβεντιάζεις για την ελληνική κρίση: μιλάς απλώς για τον εαυτό σου, θεωρώντας ίσως σαν παλαβός πως εκπροσωπείς τον λαό, ή μιλάς εντάσσοντας τον εαυτό σου σε μια Ελλάδα που σε ξεπερνά ως εμπειρία, συναίσθημα, ηθική και παιδαγωγική αντίληψης και εφαρμογής της ισχύος. Καταλαβαίνεις, δηλαδή, την Ελλάδα ως ολότητα, ως εμπειρικές σχέσεις μεταξύ διαφόρων ομάδων και κατηγοριών του πληθυσμού, ή όχι; Σε ενδιαφέρουν αυτές οι σχέσεις, ή σε ενδιαφέρει αποκλειστικά το δικό σου συγκυριακό συμφέρον, όπως το εννοείς; Αν δεν σε ενδιαφέρει να καταλάβεις την Ελλάδα, μπορείς άραγε να ορίσεις πολιτικώς αξιόπιστα και σοβαρά το δικό σου ατομικό ή ταξικό συμφέρον; Όχι, είναι η απάντηση, κατά την γνώμη μου ασφαλώς και δίχως να έχω να σε παραπέμψω αυτή την φορά σε κάποια θεωρία. Δυστυχώς στο αποψινό μου σημείωμα είμαι απολύτως μόνος, δίχως συγκεκριμένη θεωρητική συντροφιά! Και για να κατανοήσεις την Ελλάδα, χρειάζεται απόδειξη. Μια απόδειξη, που επίσης κατά την γνώμη μου, θα σου ανοίξει τον δρόμο, διαπερνώντας το «πέπλο άγνοιας» που συντηρούν και αναπτύσσουν διάφοροι μονισμοί - μονόδρομοι σωτηρίας, όπως αρέσει στους μονοδιάστατους, σαλτιμπάγκους της πολιτικής να τους λένε - να καταλήξεις σε μια σοβαρή και κατασταλαγμένη μορφή υπεράσπισης και διαπραγμάτευσης του συμφέροντος σου, που ασφαλώς θα πρέπει να ορίζεται με σαφήνεια κοινωνικά και να επικοινωνεί ως σχέσεις με όλα τα άλλα ιδιαίτερα συμφέροντα, τα οποία δεν θα πρέπει να αντιμετωπίζεις σαν να μην υπάρχουν. Αυτό αποκαλείται ΠΛΟΥΡΑΛΙΣΜΟΣ. Άρα, απόδειξη πως καταλαβαίνεις την Ελλάδα είναι η ικανότητα σου να προσεγγίζεις πλουραλιστικά την ελληνική κρίση. Αυτό είναι η προϋπόθεση για να ορίσεις αντικειμενικά το υποκειμενικό σου συμφέρον, με πολιτικούς και όχι επαναστατικούς ή πραξικοπηματικούς και μονολιθικούς όρους. Αυτό ακριβώς παρατηρώ να απουσιάζει εντελώς από τον δημόσιο διάλογο στην χώρα μας και αυτό βλέπω, σε μεγάλο βαθμό εξαιτίας του πρώτου, να διαμορφώνει μία απολύτως διαστρεβλωτική εικόνα για την Ελλάδα του σήμερα στο εξωτερικό. Στο εξωτερικό δεν μοιάζει οι άνθρωποι να καταλαβαίνουν για ποια πράγματι Ελλάδα μιλούμε, αναφερόμενοι στην ελληνική κρίση, όχι μόνον εξαιτίας της συνειδητά διαστρεβλωτικής αφήγησης που το κυρίαρχο πολιτικοοικονομικό σύστημα μεταδίδει για να συνθέσει την λεγόμενη διεθνή κοινή γνώμη, αλλά και επειδή εμείς οι έλληνες στο εσωτερικό δεν πετύχαμε μέσω πλουραλιστικών προσεγγίσεων να αναδείξουμε μία ολοκληρωμένη εικόνα της Ελλάδας, επί της οποίας να διαπραγματευτούμε το ιδιαίτερο συμφέρον συγκεκριμένων ομάδων του πληθυσμού και ιδιαίτερα των σοβαρά έως καταστροφής θιγμένων λαϊκών και μικρομεσαίων στρωμάτων. Πιστεύω πως μόνον ο πλουραλισμός στην προσέγγιση θα βοηθούσε να γίνει κατανοητή η κρίση ως καταστροφικός για τα δύο τρίτα της ελληνικής κοινωνίας μετασχηματισμός. Ο συμβολισμός που θέλησε να περάσει η κ. Μέρκελ κατά την χθεσινή της επίσκεψη στην Αθήνα, ήταν πως θα πρέπει να ξεχάσουμε μια γενιά ελλήνων! Πως με αναφορά στο μέλλον θα πρέπει να αποδεχτούμε μια δραματική ανθρωπιστική και κεφαλαιουχική καταστροφή στο παρόν! Αυτή η αφήγηση είναι ένας χυδαίος μονισμός σε αντίθεση με οποιαδήποτε πλουραλιστική προσέγγιση. Αυτόν τον μονισμό υπηρετούν μέσω μιας χυδαίας παραμυθίας περί του μέλλοντος όλοι αυτοί οι οποίοι διαμόρφωσαν κατά το παρελθόν τις συνθήκες κρίσης και καταστροφής του παρόντος. Μία πλουραλιστική προσέγγιση θα εξέθετε αυτούς τους θρασείς έλληνες που θεωρούν πως έχουν δικαίωμα να εφαρμόζουν πολιτικές «σοκ και δέος» και να τρομοκρατούν περισσότερους από τα δύο τρίτα της κοινωνίας με την επίκληση του δήθεν κινδύνου που συνιστά οποιαδήποτε πολιτική μεταβολή θα τους τοποθετούσε στο περιθώριο. Ένας κοινωνικός μετασχηματισμός που αναμφισβήτητα θίγει τα δύο τρίτα της κοινωνίας και καταστρέφει μία παραγωγική γενιά πολιτών, το μόνο που θα μπορούσε να υποσχεθεί για το μέλλον είναι ολοκληρωτισμό, αυταρχισμό, προσβολή του κράτους δικαίου, αποκλεισμό των κοινωνικοοικονομικά ασθενέστερων στρωμάτων και τελικά αποδυνάμωση της εσωτερικής δυναμικής που διαμορφώνει, τονίζει και θα μπορούσε να υπερασπιστεί το εθνικό συμφέρον στις διεθνείς πολιτικές.