Μάζα

19:52 19/11/2017 - Πηγή: Kafeneio-gr

Του Δημήτρη Α. Δημητριάδη
Όταν συγκεντρώνονται πάρα πολλοί άνθρωποι σε ένα σημείο, συνήθως αυτή η συνάθροιση αποκαλείται «μάζα». Συχνά, αυτός ο χαρακτηρισμός γίνεται από μια απαξιωτική σκοπιά για τους ανθρώπους που την απαρτίζουν και κάποιες φορές για σκοπούς απλής επικοινωνίας. Ένα βασικό χαρακτηριστικό του βιομηχανικού πολιτισμού μας, είναι ότι μαζοποιεί τους ανθρώπους διαθέτοντας ένα σύνολο από μέσα για να συμβαίνει αυτό, έχοντας σαν βασικό του στοιχείο τη μαζοποίηση σαν διαδικασία και ιδεολογία. Τώρα, πια, έχουμε τον ορισμό της μαζικής κοινωνίας μπροστά μας και σε πάρα πολλά σημεία του

πλανήτη. Η υπεροπτική κριτική στη «μάζα» σαν σύνολο ανθρώπων και όχι στη μαζοποίηση σαν κοινωνικό φαινόμενο, είναι ριψοκίνδυνη. Αυτό συμβαίνει διότι δύσκολα κάποιος μπορεί να αποδείξει ότι είναι........ εκτός της μάζας ή της υπάρχουσας πραγματικότητας. Ακόμα κι αν αυτός βρίσκεται σε ένα σπίτι στο βουνό, αν παρακολουθεί τηλεόραση ή έχει υπολογιστή, έχει άμεση επαφή με τα μέσα μαζικής επικοινωνίας και άρα γίνεται μέρος της κατάστασης.
Η πόλη, η μαζική παραγωγή, η πολιτική και κοινωνική εξουσία, η μαζική κουλτούρα, ο μαζικός τρόπος σκέψης, είναι ένα δίκτυο σχέσεων της κυριαρχίας που εξαπλώνεται απρόσωπα και θεμελιώνεται σαν μηχανισμός και σύστημα επιβάλλοντας πρότυπα συμπεριφοράς σε μαζικό επίπεδο. Πρόκειται για τέχνημα που στοχεύει στον έλεγχο. Όλες οι διαδικασίες συντονισμού, διασύνδεσης και μαζοποίησης, αποτελούν ένα συνεκτικό σχήμα γεμάτο ιδεολογήματα, που οδηγεί, εν τέλει, στην καταστροφή των βιότοπων και των ζωικών ειδών, ενώ παράλληλα ισοπεδώνει τα ανθρώπινα ένστικτα. Τα μέσα μαζικής καταστροφής βρίσκονται πλέον στα χέρια των στρατών και είναι μια διαρκής απειλή για τη ζωή του πλανήτη. Χημικά όπλα χρησιμοποιούνται από τον Α’ παγκόσμιο πόλεμο και ατομικές βόμβες χρησιμοποιήθηκαν στον Β’. Όλα αυτά τα χρόνια δεν υπήρξε κάποιος αφοπλισμός αλλά το αντίθετο. Η λειτουργία πυρηνικών εργοστασίων για την παραγωγή ενέργειας, η εναπόθεση πυρηνικών αποβλήτων, η δραστηριότητα της βιοτεχνολογίας, η μετάλλαξη και η κλωνοποίηση ζωντανών οργανισμών, είναι απλά ένα μέρος της βιομηχανικής ανάπτυξης. Η διατήρηση της σύγχρονης μαζικής κοινωνίας έχει μεγάλο τίμημα και επιφέρει, μέρα με τη μέρα, δυσχερέστερες συνέπειες. Τα «ατυχήματα» που συμβαίνουν σε καθημερινή βάση και που σχετίζονται με τη βιομηχανία και τον πολιτισμό, σαν σύνολο, μπορεί να τα βρει εύκολα κάποιος αν παρακολουθήσει την ειδησεογραφία. Δίνοντας άλλοθι στη μαζική παραγωγή και τη μαζική κοινωνία, κρυμμένοι πίσω από ιδεολογήματα και ανθρωποκεντρικές στοχεύσεις, καλωσορίζουμε τον όλεθρο. Απέναντι σε αυτές τις συνθήκες, είναι μονόδρομος για τον καθημερινό μας αγώνα η εγκατάλειψη των αντιλήψεων που θεωρούν τη μαζοποίηση και τις μαζικές δομές σαν κάτι το δεδομένο και το φυσικό. Εμπνεόμενοι από έναν τρόπο ζωής που επιβίωσε στον πλανήτη για ένα μακραίωνο διάστημα, μπορούμε να αναπτύξουμε πρόσωπο με πρόσωπο συναντήσεις και δράσεις, να ξαναβρούμε τη χαμένη αίσθηση της κοινότητας και να αναπτύξουμε αισθήματα αλληλεγγύης και ενσυναίσθησης, βαθιάς κατανόησης του άλλου και της διαφορετικότητας. Να βρούμε, εν τέλει, τη δύναμη για να εναντιωθούμε ριζικά σε ό,τι κατακρεουργεί τη συνολική ελευθερία.