Ούτε δεξιά ούτε αριστερά;

14:15 8/2/2012 - Πηγή: Kafeneio-gr

Γράφει ο Μιχάλης Μητσός
Σε άρθρο τους που δημοσιεύτηκε στη Καθημερινή, ο Νίκος Αλιβιζάτος και ο Λουκάς Τσούκαλης αναφέρονται στην ανάγκη να δημιουργηθεί ένας νέος πολιτικός φορέας «που θα συσπειρώσει μεταρρυθμιστικές και φιλοευρωπαϊκές δυνάμεις από το ΠΑΣΟΚ, τη ΝΔ και την ανανεωτική Αριστερά». Ο φορέας αυτός, τονίζουν, θα μπορούσε «να θέσει στο περιθώριο το ένα ή και τα δύο....... μεγάλα κόμματα που οδήγησαν τη χώρα στον

γκρεμό».

Το εγχείρημα είναι δύσκολο, αλλά χωρίς αμφιβολία ενδιαφέρον. Στη χώρα μας έχει κατεπείγοντα χαρακτήρα, καθώς βρισκόμαστε κυριολεκτικά στο χείλος του γκρεμού, ανάλογες συζητήσεις όμως γίνονται σε όλο τον κόσμο. Ένα εξαμηνιαίο ιταλικό περιοδικό «κοινωνικής λογοτεχνίας», η Νέα λογοτεχνική επιθεώρηση, άνοιξε στο τελευταίο του τεύχος μια συζήτηση για τους νέους χάρτες της πολιτικής, και συγκεκριμένα για τα κινήματα που δηλώνουν «ούτε δεξιά ούτε αριστερά». Τέτοια κινήματα είναι οι Πειρατές στις σκανδιναβικές χώρες, το «Καταλάβετε τη Γουολ Στριτ» και οι αντίστοιχες κινήσεις στην Ευρώπη, ενώ θα μπορούσε να περιλάβει κανείς υπό μία έννοια σʼαυτά και την αραβική άνοιξη. Εχουν κοινά σημεία, όπως είναι η δυσαρέσκεια από την προσφορά των ιδεών και η αντίδραση στον κρατικό αυταρχισμό, έχουν ασφαλώς και μεγάλες διαφορές. Ενας από τους βασικούς τους στόχους είναι η κινητοποίηση των νέων. Μπορούν όμως πραγματικά να ξεφύγουν από τους καρτεσιανούς άξονες της δυτικής δημοκρατίας;

Σε μια δημοσκόπηση που έγινε την περασμένη εβδομάδα στην Ιταλία, το 57% απάντησε ότι σημασία έχουν οι ικανότητες ενός ηγέτη, και το αν είναι αριστερός ή δεξιός είναι δευτερεύον. Στην πραγματικότητα υπάρχουν δύο τρόποι να μην είσαι ούτε δεξιός ούτε αριστερός: ένας δεξιός κι ένας αριστερός. Οι οπαδοί του Πέπε Γκρίλλο στην Ιταλία ανήκουν χωρίς αμφιβολία στην πρώτη περίπτωση, ενώ οι Αγανακτισμένοι της Ισπανίας στη δεύτερη. Ο Νορμπέρτο Μπόμπιο, που υπερασπίστηκε αυτή τη διάκριση μέχρι το τέλος της ζωής του, θα σημείωνε σε αυτή την περίπτωση ότι «όποιος λέει πως δεν ανήκει ούτε στο ένα στρατόπεδο ούτε στο άλλο απλώς δεν θέλει να γνωστοποιήσει σε ποιο στρατόπεδο ανήκει». Ενας από τους πιο γνωστούς μαθητές του, ο Μικελάντζελο Μποβέρο, συμπληρώνει ότι «η ετικέτα αυτή είναι απαραίτητη, καθώς Δεξιά και Αριστερά δεν συνιστούν έννοιες που αναφέρονται στην ταυτότητα, αλλά στη σχέση με τους άλλους. Δεν σου ζητούν να απαντήσεις στο ερώτημα `Ποιος είσαι;` αλλά στο ερώτημα `Πού τοποθετείσαι σε σχέση με τους άλλους;`. Αν δεν το δηλώσεις εσύ, θα το κάνουν οι σχέσεις σου, η γλώσσα σου, τα ΟΧΙ σου».

Τέτοια ΟΧΙ (στη στήριξη του Παπαδήμου, για παράδειγμα, ή στην αποποινικοποίηση των μαλακών ναρκωτικών) αποκαλύπτουν συχνά τον συντηρητικό χαρακτήρα ενός κόμματος που δηλώνει αριστερό. Κατά τον ίδιο τρόπο, η ανατροπή την οποία προτείνουν οι δύο έλληνες καθηγητές δεν μπορεί παρά να είναι βαθύτατα αριστερή.