Πώς καθιερώθηκε η τήρηση του ενός λεπτού σιγής

12:01 18/11/2018 - Πηγή: Kafeneio-gr

Η ημερομηνία είναι 14 Μαΐου του 1918. Ο δήμαρχος του Κέιπ Τάουν (τότε βρετανικής αποικίας) Sir Harry Hands ενημερώνεται για τον χαμό του γιου του, Reginald, ο οποίος σκοτώθηκε στο αφρικανικό μέτωπο. Στην πρωτεύουσα της Νοτίου Αφρικής, από εκείνη την ημέρα και για δύο 24ωρα ακολουθήθηκε μία...
τρίλεπτη σιωπή, μετά από τον ήχο ενός κανονιού στο Signal Hill, ενός λόφου που βρίσκεται εντός της πόλης. Αυτό γινόταν

για να τιμηθούν οι ήρωες του Α' Παγκοσμίου Πολέμου: για την ακρίβεια, το πρώτο λεπτό σιγής ήταν αφιερωμένο στη μνήμη αυτών που σκοτώθηκαν, το δεύτερο σε αυτούς που επέστρεψαν ζωντανοί και το τρίτο για να αναλογιστούν όλοι τη σημασία του πολέμου και της ειρήνης.

"Όταν οι εχθροπραξίες σταμάτησαν, τον Νοέμβριο του 1918, τα εμπλεκόμενα κράτη βρέθηκαν μπροστά στο δύσκολο έργο της αναδόμησης σε κάθε επίπεδο αλλά και στη συναισθηματική πρόκληση του να αποτείνουν φόρο τιμής σε αυτούς που έχουν φύγει" αναφέρει η ιστορικός Joana Scutts στο Atlantic. "Θα χρειάζονταν χρόνια για να χτιστούν νεκροταφεία και μνημεία σε κάθε χώρα, σε κάθε πόλη, προκειμένου να τιμηθούν οι εκατοντάδες χιλιάδες νεκροί του πολέμου. Υπήρχε επίσης και η δυσκολία του πώς μπορείς να περάσεις το σωστό μήνυμα για την θυσία τόσων πολλών ανθρώπων. Οι κλασικές παρελάσεις δεν ήταν η σωστή λύση, δεδομένου ότι υπήρχαν τόσες πολλές οικογένειες που ακόμη θρηνούσαν" συμπληρώνει η κ. Scutts.

Μερικές στιγμές απόλυτης σιγής, μαζί με παύση κάθε άλλης δραστηριότητας, για να μην ξεχάσει κανείς όσα συνέβησαν

Τον Οκτώβριο του επόμενου έτους, κοντά στην πρώτη επέτειο της ανακωχής, ο Νοτιοαφρικάνος συγγραφέας και πολιτικός Percy FitzPatrick αποφάσισε να στείλει μια επιστολή στον βασιλιά Γεώργιο Ε΄, ηγέτη του Ηνωμένου Βασιλείου. Στο γράμμα του, του εξηγούσε τον τρόπο με τον οποίο η χώρα του εισήγαγε αυτόν το φόρο τιμής για τα θύματα του Μεγάλου Πολέμου. Επρόκειτο για μια εύκολη και απλή συνήθεια που θα μπορούσε να γίνει οπουδήποτε και να καθιερωθεί σε εκδηλώσεις μνήμης. Λίγα λεπτά διακοπής κάθε είδους δραστηριότητας, στιγμές απόλυτης σιγής, ένας φόρος τιμής στους νεκρούς και κυρίως χρόνος για να αναλογιστούν όλοι την αξία της ειρήνης.

Η διακήρυξη του βασιλιά της Αγγλίας, στις 7 Νοεμβρίου του 1919 καλεί όλους τους πολίτες του Ηνωμένου Βασιλείου να κρατήσουν δύο (και όχι τρία, όπως στη Νότια Αφρική) λεπτά σιγής, ακριβώς στις 11 το πρωί, την 11η Νοεμβρίου. Σύμφωνα με τα λεγόμενα του Βρετανού μονάρχη, αυτά τα 2 λεπτά θα "πρέπει να βρουν κάθε πολίτη σε πλήρη ακινησία και η σκέψη να αφοσιωθεί ευλαβικά σε εκείνους τους ένδοξους θανάτους". Καθώς πλησίαζε η εν λόγω ώρα και ημερομηνία, οι εφημερίδες της εποχής φιλοξενούσαν όλο και περισσότερα άρθρα για το πώς ακριβώς πρέπει να τηρηθεί η δίλεπτη σιωπή και ποιο το βαθύτερο νόημά της: ενότητα, τάξη και δέσμευση στα ειρηνικά ιδεώδη. Μια νέα κοσμική τελική εθνικής ταυτότητας.
Η 11η Νοεμβρίου δεν επιλέχθηκε τυχαία σαν ημερομηνία: Ήταν η ημέρα που σταμάτησε κάθε είδους πολεμική δραστηριότητα (η ανακωχή υπογράφηκε τον Ιούλιο του 1919). Ήταν μια απόφαση με ξεκάθαρο μήνυμα, η ημέρα που οι στρατιώτες σταμάτησαν να πυροβολούν και έπαψαν οι βομβαρδισμοί.

Πολύ γρήγορα, τα 2 λεπτά σιγής προς τιμήν των νεκρών του πολέμου εξαπλώθηκαν σαν τελετή σχεδόν σε όλη την Ευρώπη. Σημείο έναρξής τους; Κάποια χτύπημα της καμπάνας ή κάποιος πυροβολισμός ή κανονιοβολισμός. Όλες οι δραστηριότητες παύουν, σε κάθε σφαίρα της δημόσιας ζωής.

Οι αρχές φοβήθηκαν μήπως αυτές ακριβώς οι βουβές στιγμές έδιναν πεδίο σε κάθε είδους αμφιλεγόμενη διαμαρτυρία (είμαστε εκτός των άλλων και στα χρόνια μετά την Ρώσικη Επανάσταση καθώς και στη μέση του Biennio Rosso στην Ιταλία - γεγονότα που αμφότερα επηρέαζαν τις πολιτικές εξελίξεις στην Ευρώπη), αλλά, ευτυχώς, παρατηρήθηκαν μόνο ελάχιστα μεμονωμένα περιστατικά όπως καψίματα σημαιών, πατριωτικά συνθήματα ή ακόμη και αντιεθνικές ατάκες.

Με το πέρασμα των δεκαετιών, τα δύο λεπτά σιγής έγιναν ένα και καθιερώθηκαν για κάθε περίπτωση εθνικού πένθους σχεδόν σε κάθε χώρα του πλανήτη. Στις μέρες μας, μπορεί να συνοδευτεί και από ένα παρατεταμένο χειροκρότημα, κάτι που ίσως είναι εντελώς ανόητο. Η γέννησή του όμως θα βρίσκεται πάντοτε εκεί, στην ημέρα που σιώπησαν τα όπλα.

Από: Esquire IT